CuBra

HOME

Armand Silvestre - uit: Histoires gaies, 1895

Naar het complete verhaal

Étouffer un perroquet. Boire un verre d'absinthe. L'expression a été employée pour la première fois en littérature par Charles Monselet.

Avec la locution populaire étouffer un perroquet «boire un verre d'absinthe» (1862), le mot est devenu le nom d'une boisson mêlée de menthe et de pastis (1957), allusion aux plumes vertes et jaunes de l'oiseau.

Alain Rey

Dictionnaire Historique de la langue française

1992

— Voyons, mets ton chapeau, et passons chez le capitaine Monistrol, pour le prendre. Edouard ne bougea pas.

— Oh! murmura-t-il, le capitaine Monistrol en a bien pour vingt minutes; il se prépare.

— Qu'est-ce que tu veux dire?

— Je veux dire qu'il est en train d'étouffer des perroquets.

Je regardai Edouard avec une telle nuance d'inquiétude, qu'il ne put s'empêcher de rire.

— C'est juste, reprit-il, tu ne possèdes pas à fond comme moi ton capitaine Monistrol; je vais t'en inculquer les premières notions. — Le capitaine Monistrol, qui est, comme tu n'en ignores, le meilleur homme de la terre, a contracté en Afrique une habitude, celle de l'absinthe. Il en rougit, et il se cache honnêtement pour absorber, tous les matins, cinq ou six verres de cette liqueur verte.

— Cinq ou six verres!

— Quand ce n'est pas davantage. Il appelle cela, dans son pittoresque langage des camps: étouffer des perroquets. Aujourd'hui qu'il est de revue, c'est- à-dire de déjeuner, je ne répondrais pas qu'il n'en étouffât quelques-uns de plus. Du reste, nous pouvons nous en assurer.

Vitellius

— Des langues de rossignols, des cervelles de grives, des ouïes de truite, des foies de perroquet farcis de fraises du mont Ida, voilà mon ordinaire! Au dessert je faisais égorger quelques esclaves pour me récréer la vue.

Wij weer de wal op, ik met dat presentje van de schele. Hij had er 'n doek overheen gehangen want het was een kooi en in die kooi zat een papegaai en als een papegaai niet af en toe onder een doek zit dan verleert hij het praten, of dan praat hij juist steeds maar door, of hij wordt doodzenuwachtig, of hij vat kou, precies weet ik het niet, maar er schijnt nou eenmaal soms een doek over zo'n kooi te moeten. Daar ben ik nooit aan bekocht, aan die papegaai, dacht ik. Als het niks voor me is verkoop ik hem aan de dierentuin.

We lopen zo door de haven en we komen weer in de stad en ineens schiet schele Jaap een deur in, bij een hoer naar binnen, wat ik niet vreemd vond aangezien hij het vooruit had gezegd. Trouwens, hij was met vier minuten alweer bij me. Da's ook weer gebeurd, zei ie. Wat moet dat moet, zeg ik altijd. Wat zal ik nou Iekker bij je eten, ouwe jongen. Van onderen wat kwijt, dan kan je van boven weer bijbunkeren, zeg ik altijd.

Overal gingen ineens kerkklokken luiden, een oorverdovend lawaai, net of er twintig uitslaande branden waren, maar het had niks te betekenen, zei schele Jaap, het was, zei ie, alleen maar kindje wiegen in de kerk, dat begint altijd op eerste kerstdag om zes uur 's avonds, zei ie. Verrek, dan moeten we opschieten, zeg ik, om zes uur komt ons eten.

Bij mij thuis ging Jaap lekker zitten en ik zette de papegaai in de hoek en Jaap informeerde hoeveel de bakfietshuur was opgeslagen. Om hem terug te pesten vroeg ik hem toen hoeveel hij nou precies verdiende als leerling-stoker, maar goed, we zaten toch effe gezellig te ouwehoeren.

Om half acht wordt er gebeld en daar is de vellenboer. Hij haalt een groot grauw beest met lange oren uit een zak. Alsjeblieft, zegt ie, een monsterbeste haas. Alleen maar schoonmaken, dood is ie al. Twee tientjes omdat u het bent. Wat? zeg ik. Spotgoedkoop, zegt ineens schele Jaap. Die was ook naar de deur gekomen omdat hij nou eenmaal altijd z'n giebel in andermans zaken steekt. Spotgoedkoop voor zo'n schitterend beest, zegt ie. Ik zal hem wel effe gauw schoonmaken. Zet de pan maar vast klaar, Piet, en meteen gaat hij naar achteren met die haas.

Je bent een vuile stroper, zei ik toch nog tegen die vellenkerel. Als je twee gulden had gezegd had ik je ook nog een mooi schilderij gegeven, maar nou krijg je natuurlijk niks extra's van me. Donder meteen maar op. Maar door die eigenwijzigheid van Jaap moest ik die boef wel betalen. Nou ja, dacht ik, na de kerst breng ik die papegaai naar de dierentuin. Als het een beetje wil hou ik nog geld over. Laat ik maar es kijken of ik de grote pan nog kan vinden.

Ik kom in de keuken en daar heeft schele Jaap die haas op een krant gelegd wat ik op zichzelf erg netjes van hem vond. Alleen, die dikke haas werd steeds minder dik, omdat schele Jaap steeds maar bezig was houtwol uit die haas te halen. Handenvol houtwol, van dat spul wat ze tussen de rumbonen stoppen, handenvol houtwol haalde hij uit die haas. Op het laatst was er geen haas meer over, maar alleen een vel, zo plat als een dubbeltje, en schele Jaap stond tot over zijn enkels in al dat houtwol. Hij had een soort schoenmakersmes in z'n hand en hij keek nog scheler dan anders.

Nou, zei ik, laat ik dan de pan maar weer wegzetten. Wat denk je van een kroketje. Jaap? Ik heb nog een halve te goed van je. Kroketje? zegt ie. Niks kroketje! Moe je 's effe opletten hoe lekker we gaan eten, en gelijk vliegt ie de keuken uit. God bewaar me! dacht ik. Gezegend is de spijs, maar dat mag niet gebeuren, Maar ja hoor, ik was al te Iaat. Schele Jaap was al bij de kooi, greep de papegaai en draaide hem subiet de nek om.

(internetbronnen)

Papegaaiensoep: Een bijzondere likeur gestookt van amandelen, walnoten, hazelnoten, kastanjes en pinda's. Het drankje heeft de kleur van slappe thee en dankt de naam aan het feit dat de liefhebbers wilden verbloemen dat zij alcohol dronken.  

Eén van de beruchtste drankjes van de stoute straatjes is de Papegaaiensoep.

Een likeur gemaakt van een esprit van hazelnoten, walnoten, pinda's, amandelen en kastanje. 

Naar de bar van Het Papegaaienmuseum

Anders dan het woord thee (...) is soep niet erg gebruikelijk als aanduiding van sterke drank. We kennen het alleen als bestanddeel van papegaaiensoep, een door de soldaten in Nederlands-Indië rond 1900 gebruikte naam voor ‘jenever’ die waarschijnlijk gevormd naar de merknaam De Papegaai, en van het Engelse laughing soup, letterlijk ‘lachsoep’, als slangnaam voor jenever.

Flauberts papegaai, door Julian Barnes; Londen, 1984; Nederlandse vertaling door Else Hoog

Menu's en recepten heet een kookkalender voor het jaar 1934, samengesteld in Batavia door 'den Bond van Vereenigingen van Huisvrouwen in N.O.-Indië' (…) Niet alles is wat de omschrijving suggereert. 'Kalfsoogen' zijn eieren, gebroken boven even zovele kuiltjes in aardappelpuree. Op elk ei komen kruiselings twee ansjovissen te liggen met wat reepjes augurk. Het gerecht gaat de oven in om de eieren te laten stollen. Op de kalender kom je ook 'surrogaat waterbaars' tegen, of 'papegaaitongen' (in langwerpige stukjes gesneden en in deeg gefrituurd 'overgeschoten vleesch'). 'Valsche spiegeleieren' vallen onder de toespijzen: dikke vanillesaus met marasquin waarop perziken uit blik liggen met de bolle kant boven. Het 'schijn-gehakt' wordt gekneed van geraspte jonge maïskolfjes en aardappelen.

[216] De oude hielen voor een leckerny den paeuw van Samos, het Ionisch hazelhoen,

[217] de kraenen van Melica, de geitkens van Ambracia, den tonijn van Chalcedonien, den

[218] steur van Rhodus, de scharren van Cilicien, Lucrijnsche oesters, hommen van lampreien,

[219] den barm van Marsilien, papegaeistongen. Hier waren zulcke leckernyen niet; maer

[220] de vruchten en 't gewas van Persiaenen, Arabiers, Molucken, Iaponesen, en Chineesen,

[221] aengerecht in groote en ruime porceleine lampetschotels, die, op een lange tafel in orden

[222] gestelt, om haer vreemdigheid, de Koningin vermaeckten. Daer was opgedischt ronde en

[223] lange peper, schoon om aen te zien, foeli, en driederhande slagh van noten muscaten,

[224] eenige in haere bolster, eenige bekleed met foeli, en eenige geconfijt; die alle te kennen

De werken van Vondel

Deel 3. 1627-1640

Joost van den Vondel

editie J.F.M. Sterck, H.W.E. Moller, C.G.N. de Vooys, C.R. de Klerk , B.H. Molkenboer, J. Prinsen J.Lzn. en L. Simons

Bron: DBNL

Voort op het landt komende vonden menighte van gansen, duyven, grauwe papegayen en ander ghevoghelte; oock menighte van landt schilt-padden, sagender wel 20 a 25 onder de schaduwe van een boom sitten, kondender soo veel van krijghen als wy begheerden. De gansen waren soo wijs niet, datse op-vloghen, als wyse na liepen, smetense met stocken doodt, sonder datse op-vlogen. Daer waren oock eenige dodeersen   9 , die kleyne vleugels hadden, maer konden niet vliegen, waren soo vet datse qualijck gaen konden, want als sy liepen, sleepte haer de neers 10 langhs de aerde.

Maer dat meest te verwonderen was, de papegayen en ander gevoghelte, als wy daer een of hadden, en dat wat meulden 11, dat het kreet, soo quamen alle de anderen, die daer ontrent waren, daer nae toe, ghelijck of sy haer wilden ontsetten 12 , en lieten haer mede grijpen, kregen derhalven genoegh van dat goet om te eten.

Willem Ysbrantsz Bontekoe

Iovrnael ofte gedenckwaerdige beschrijvinghe

De wonderlijke avonturen van een schipper in de Oost 1618-1625 - Ingeleid en van commentaar voorzien door V.D. Roeper

9 dod-eersen: dodo's; grote duifachtige vogels die niet konden vliegen en kennelijk zo dik waren dat hun achterwerk over de grond sleepte. De dodo stierf rond 1665 uit.

10 neers: achterwerk

11 meulden: knepen en schudden

12 ontsetten: redden

De scheepsjongens van Bontekoe - Johan Fabricius

Alexandre Dumas père's Bontekoe

Nochtans hy eet soo gaern haenekammen, poddestoelen en ramsnieren,

En Papegays tongetjes, en de stuyt van een goe phasaan,

En de gayle manlijckheytjes van een groote kalkoensche haan.

Maar gy Jan after-lam, gy pleegt wel een goet smuller te wesen,

Hoe vaart? souje nou oock voor een deel kappoenen vresen?

1616

G.A. Bredero - Lucelle

editie C.A. Zaalberg

bron DBNL

Gedurende deze nugtere maaltyd, sprak hy my niet anders, als van de zoberheid, en wat een gruwelyke laster de lekkerheit, en de gulzigheid was, en op dat aan deze heerlyke vermaningen geen exempelen ofte voorbeelden zouden ontbreken, verhaalde hy my verscheide, die alle zeer droevig eindigden, en onder allen een, van ik weet niet wat voor een Koning, die zo lekker geweest was, dat hy eenige duizende van Papegayen uit Indien had doen komen, daar hy alleenlyk de tongen van gegeten had, zo dat zo een geregt hem eenige duizenden had komen te staan. Als hy nu, eenige jaren daar na, oorlog met eenige van zyn Naburen voerde, en van hen uit zyn Ryk verjaagt wierd, en in grote armoede leefde, had hy zig zo zeer aan de lekkernye overgegeven, dat, na hy alles, 't geen hy uit zyn Ryk met zig gevoert, met grote overdaad in spyzen door gebragt had, en ziende, dat hem nu de middelen ontbraken, om zyn lekkere en dartele tong langer te voldoen, in zo een wanhoop viel, dat hy zich verhong.

1722

Den vermakelyken avanturier

Nicolaas Heinsius

bron DBNL

1870 (1873)

Alexandre Dumas père

Le grand dictionnaire de cuisine

MARCEL

Du 27, un singe, 70 fr., un perroquet, 150 fr.

COLLINE

Un singe!

RODOLPHE.

Un perroquet! je ne vous en ai jamais connu.

MARCEL

Dès le premier jour de leur installation, le singe est mort d'indigestion pour avoir mangé le perroquet. 

1849 - Henri Murger / Théodore Barrière - La vie de bohème comédie en cinq actes

Naar de bar van Het Papegaaienmuseum

(...)

On mange les oiseaux, triste et dernier moyen !

Perruches, cardinaux, catakois, tout y passe;

Le perroquet, la tête basse,

Disait plus doucement : Cela ne sera rien.

Il pouvait encor fuir, sa cage était trouée ;

II attendit, il fut étranglé bel et bien ;

Et, mourant, il criait d'une voix enrouée .

RICHARD. — Nous ne pensions pas que nous n'avions pas de couteau... Diable! comment faire?

LILIANE. — A nous deux nous y suppléerons... prenez cette cuisse, moi cette aile, et puis tirons chacun de notre côté.

RICHARD. — Que d'histoires, pour un vieux perroquet!

Ils tirent de toutes leurs forces, l'oiseau résiste, enfin il se partage en deux ; Richard et Liliane vont rouler par terre, chacun avec leur morceau.

RICHARD, grommelant. — La gymnastique obligatoire, à présent.

Ils se relèvent et se mettent à mordre à même leur roti.

LILIANE. — Le fumet n'en est pas exquis.

RICHARD, après de nombreux efforts infructueux. — Nom d'un nom! qu'il est dur... ça ne m'étonne pas si ces perroquets vivent cent ans, ils sont taillés pour ça... et puis c'est cuit... oh! là là!

LILIANE. — C'est-à-dire qu'il est cuit à point, mais il est naturellement coriace.

RICHARD. — Est-ce que je savais s'il était tendre quand je l'ai pris.

LILIANE. — Non, mais tu aurais pu mieux tomber.

RICHARD. — Mieux tomber... je te conseille de critiquer ma chasse... quand on sait la faire cuire comme toi.

LILIANE. — Ce rôti n'est pas cuit à point!

RICHARD. — Oh ! là là... quel cordon bleu !

Broodboom, palmwijn en geroosterde papegaai

L'arbre à pain de l'Océanie, naturalisé dans ces contrées et qui était fort abondant, fournit les premiers éléments du souper. La substance farineuse du fruit de ce végétal offre un aliment plus appétissant que le plus beau pain; le coeur donne une liqueur blanche qui peut servir de boisson.

Un chou palmiste, un perroquet rôti, le vin du palmiste, préférable à celui du cocotier, donnèrent à ce repas une saveur et un attrait qui rappelaient à l'hôte du nègre les plus douces habitudes de ses longues navigations.

1856 - Joseph Méry - Un carnaval de Paris

Je ne me fais point ici l'avocat des goûts dépravés, je n'excuse ni ne blâme l'astronome Lalande de son amour gourmand pour les araignées. J'aurais beau jeu, cependant, à cette réhabilitation, en présence d'une multitude de fromages délicieusement infects et des soupes à la bière. Mais, encore une fois, Madame, je ne soutiens pas de thèse, je me contente de hasarder de succinctes indications, qui, je l'espère, seront recueillies par quelques estomacs chercheurs.

En raison de ce qu'on mange avec satisfaction un faisan aux plumes d’or, je me suis avisé un jour de manger un perroquet, âgé de plusieurs mois. — C’était une vengeance, je dois l'avouer. — J'affirme que je l'ai trouvé fort bon, et je vous engage, Madame, à en faire l'expérience. La perruche doit être plus délicate, je le suppose, mais je n'en avais pas alors sous la main.

Gegrilde parkiet (die van de onderbuurman) op een bedje van zijn veren en harde eieren

Liber VI Aeropetes (gevogelte)

Caput VI. in phoenicoptero (bij flamingo)

Phoenicopterum eliberas, lauas, ornas, includis in caccabum, adicies aquam, salem, anethum et aceti modicum. Dimidia coctura alligas fasciculum porri et coriandri, ut coquatur. Prope cocturam defritum mittis, coloras. Adicies in mortarium piper, cuminum, coriandrum, laseris radicem, mentam, rutam, fricabis, suffundis acetum, adicies caryotam, ius de suo sibi perfundis. Reexinanies in eundem caccabum, amulo obligas, ius perfundis et inferes. Idem facies et in psittaco.

Saus bij flamingo

Stroop de flamingo, was, bind op, doe in een pan, voeg water toe, zout, dille en een beetje azijn. Halverwege de kooktijd bind je een bosje prei en koriander bij elkaar en laat je dat meekoken. Tegen het einde van de kooktijd doe je er defritum bij om het te kleuren. Doe in de vijzel peper, koriander, duivelsdrek, munt, wijnruit, wrijf fijn, giet er azijn bij, voeg dadels uit Kari‘ toe, overgiet met kooknat. Doe het terug in dezelfde pan, bind met zetmeel, giet de saus erover en dien op. Dezelfde saus kun je ook maken voor papegaai.

Marcus Gavius Apicius (eerste eeuw na Christus) - Nadat hij zijn fortuin had verkwist aan extravagante feesten en maaltijden pleegde Apicius zelfmoord door het innemen van vergif. Het Romeinse kookboek De re coquinaria dat aan hem wordt toegeschreven, is in feite een compilatie van recepten uit de vierde eeuw. Slechts zes recepten, de zogenaamde "Apiciana", kunnen met enige waarschijnlijkheid worden toegeschreven aan Apicius, of komen uit zijn omgeving.

Vertaling: Janiek Kistemaker, apiciana.nl

Psittacus Apicii

Op een bed van salade à l'école de Bréda

Foto: Collectie HPM

- Assurément: mais Monsieur, que croyez-vous qu'il faille faire à cette maladie?

- Ce que je crois, qu'il faille faire?

- Oui.

- Mon avis est qu'on la remette sur son lit: et qu'on lui fasse prendre pour remède, quantité de pain trempé dans du vin.

- Pourquoi cela, Monsieur?

- Parce qu'il y a dans le vin et le pain, mêlés ensemble, une vertu sympathique, qui fait parler. Ne voyez-vous pas bien qu'on ne donne autre chose aux perroquets: et qu'ils apprennent à parler en mangeant de cela?

- Cela est vrai, ah! le grand homme! Vite, quantité de pain et de vin.

Molière - 1666

Op de Molière-site van de Sorbonne vinden we bij deze passage de volgende aantekening

On trouve mention d'un tel remède dans le Discours de la conservation de la vue, des maladies mélancoliques des catarrhes et de la vieillesse (1598) de Du Lorens :

Mais quand l'accès de l'hypocondriaque travaillera le malade, il faut user d'autres remèdes [...] Si c'est la faiblesse, on prendra tout pour fortifier le coeur, on prendra de l'alkermes, du pain trempé dans le vin. (p. 366-367)

L'usage du pain trempé dans le vin en tant que nourriture des perroquets avait été mentionné dans L'Histoire véritable de Lucien :

Sitôt que nous fûmes arrivés, on couvrit pour le souper, où nous fûmes servis magnifiquement de toutes sortes de mets, et mangeâmes de petits oiseaux qui n'étaient que comme des pelotons de graille. Nos ambassadeurs prirent place avec nous ; mais les perroquets le perchèrent deçà et delà, au-dessus de nos têtes, où l'on leur donnait à manger de tout ce qu'il y avait sur la table, comme l'on fait aux enfants ; mais ils aimaient particulièrement le pain trempé dans du vin.

(trad. de Perrot d'Ablancourt, t. II, éd. de 1659, p. 479)

Souper de perroquet

1833/37  

Alexandre Dumas père

Impressions de voyages. Suisse.

Alain Rey

Dictionnaire Historique de la langue française

1992

Verstervend gevogelte in een keuken