Parijs
- 19e eeuw 
Armand Silvestre
Dossier scatologie/ scatologique
 |
|
CuBra |
|
Een groot deel van Silvestres werk bestaat
uit vertellingen in de sfeer van de contes en de nouvelles
uit de late middeleeuwen en de vroege Renaissance, in de Franse
cultuur ook wel bekend als gauloiseries, werk waarin de humor
van de platheid niet geschuwd wordt.
Silvestre was een van de meest vaardige vertellers in dat genre, maar kreeg in sommige kringen ook de reputatie van een auteur die te veel winderigheid en stoelgang in zijn verhalen verwerkte. Nog in 1925 schrijft de auteur Willy daarover: |
||
|
1925 (?) Willy [=Henry Gauthier-Villars]: Souvenirs littéraires... et autres |
Gaillardises? Le mot est insuffisant. Au vrai, ces grossiers récits de ‘Toto Laripète’, ces histoires de corps de garde prodiguées par ‘Lekelpudubek’, finissaient par verser dans la scatologie. N’insistons pas sur ce conteur à gaz. N’ insistons pas
davantage sur le goût manifesté par cet odorateur du dieu Crepitus
et de |
|
| Ook Edmond de Goncourt was niet erg gecharmeerd van Silvestres werk, en nam hem de scatologische motieven niet in dank af. |
Gebroeders
Goncourt
|
|
|
1886,
14 mei
Edmond de Goncourt Journal |
Non vraiment, je ne connais pas, depuis que la littérature existe, un homme qui ait fait un métier plus bas, plus abject, plus déshonorant qu'Armand Silvestre avec sa littérature exclusivement consacrée à la merde et aux pets. Et dire que dans toute la presse, il n'y a que des amabilités, des risettes, des louanges pour ce prosateur du trou du cul et qu'on parle de sa prochaine décoration ! S'il l'est, décoré, je suppose que ce ne sera pas par le ministère de l'Instruction publique, mais par le ministère dont ressort la vidange de Paris. | |
| Het is niet ondenkbaar dat de Goncourts oordeel mede is ingegeven door een affaire van vier jaar eerder. Toen had hij een voorstel geopenbaard om een Académie op te richten waarin letterkundigen zitting hadden die niet in aanmerking kwamen voor de Académie Française, en Silvestre was één van de auteurs geweest die daarop in de pers badinerend gereageerd hadden. | ||
|
1882,
14 juli
Edmond de Goncourt Journal
|
Ayez une idée, comme cette fondation, que je veux faire, d'une pension de 6 000 francs à dix hommes de lettres de talent dont ne veut pas l'Académie. A cette idée, sacrifiez beaucoup de choses, des désirs de mariage, des envies d'avoir à votre chevet de mourant une demoiselle Abbatucci, qui vous entourerait de ses soins et de sa douce compagnie. Et votre récompense sera un article d'un petit journal, qui vous accuse d'être un malin, un article de Vallès qui vous comparera à Fenayrou, un article d'Armand Silvestre, ce novelliere de la merde et des pets, qui vous tournera en ridicule. |
|
| De voetnoot bij deze passage in het Journal mag zowel het een als het ander verduidelijken. | ||
|
1989
Robert Ricatte in deel 1 van zijn editie van Journal |
Dans Les Dix (in Le Réveil, 3 juillet 1882), Vallès, auquel Goncourt réserve d'ailleurs un des dix « fauteuils » de son académie, Vallès considère ce projet d'Edmond comme la « queue vieillotte d'une opinion rancie », comme une prime à la servilité, un piège aussi mortel aux jeunes écrivains que l'avaient été à Aubert les avances de Gabrielle Fenayrou ; celle-ci s'était entendue avec son mari, pharmacien au Pecq, pour assassiner son amant. — L'inspiration scatologique que Goncourt reproche ici à Armand Silvestre se donnait libre cours dans les contes humoristiques qu'il publiait depuis 1879 au Gil Blas et qu'il a rassemblés dans Les Farces de mon ami Jacques (1881), Les Malheurs du commandant Laripète (1881), Le Filleul du docteur Troussecadet (1882), etc. Dans l'article visé, La Fondation Bidache, paru dans le Gil Blas du 15 juillet, Silvestre se borne à ironiser sur les mécomptes du vieux collectionneur célibataire, Bidache-Goncourt. |
|
Joseph Pujol |
Overigens was Silvestre zeker niet de
enige die in de tweede helft van de negentiende eeuw komische
inspiratie zocht bij scatologische motieven. Het meest legendarisch op
dit gebied is Joseph Pujol geworden, die vanaf 1892 avond aan avond
volle zalen trekt in de Moulin Rouge met zijn optreden als 'Le
Pétomane', de man die naar believen winden kon laten.
Pujol introduceerde zichzelf als volgt bij zijn publiek: 'Mesdames, mesdemoiselles, messieurs, je vais avoir l'honneur de présenter devant vous une séance de pétomanie. Le mot "Pétomane" veut dire: homme qui pète à volonté, mais ne craignez rien pour votre odorat, mes parents se sont ruïnés pour me faire parfumer le rectum."
|
|
|
2006 Gerrit Komrij Kakafonie, Encyclopedie van de stront
|
Joseph Pujol heeft in Gerrit Komrijs Kakafonie,
encyclopedie van de stront, de aandacht gekregen die hij verdient,
maar in dat naslagwerk komt Armand Silvestre helaas niet voor.
Daarnaast bevat Kakafonie een aantal berichten die een licht
werpen op de waardering van de winderigheid tijdens het fin de
siècle. Zoals het optreden van een zekere Clovis in het cabaret
L'Alcazar d'Eté, waarin hij zich presenteerde als de uitvinder van de
'petofoon':
'Aangezien Edison de telefoon heeft uitgevonden, vind ik op mijn beurt de petofoon uit. Hij werd rijk dankzij de elektriciteit, ik zal het worden dankzij mijn "Gas"... Ik heb mijn instrument leren bespelen in het "stille kamertje"... Ik heb net zo lang gestudeerd tot ik er heel goed in ben geworden... Oordeelt u zelf! Ik wilde eerst mijn opwachting maken in een rood jacquet met korte broek, maar dat idee heb ik verworpen, omdat de pandjes het geluid zouden dempen... Eigenlijk zou ik daarom, om het goed te doen, een "plein-air-scheet" moeten laten, met een "tocht-scherm" op de achtergrond... Enfin, u zult me desondanks goed kunnen horen... ik zal u een stukje in fis-majeur laten horen... De titel luidt Avondbries...
Uit Jean Feixas et Romi. Histoire anecdotique du Pet de l'Antiquité à nos jours. Parijs, 1991 |
De petofoon. prentbriefkaart circa 1906. Uit: Christian Deflandre, Dictionnaire illustré du pet |
|
De ironie van het literaire lot wil dat
Silvestre de pagina's van Kakafonie niet gehaald heeft maar dat
de Gebroeders Goncourt daar wel in geslaagd zijn. Komrij citeert hun Journal
van 14 september 1863:
Théophile Gautier, net terug van een bezoek aan George Sand in Nohant, deed verslag van de liefste vrijetijdsbesteding van zijn gastvrouw: 'Na het ontbijt, in de tuin, wordt er boule gespeeld... daar kikkert ze van op... Ze gaat zitten en begint te converseren. .. Het gezelschap vermaakt zich kostelijk met allerlei kwinkslagen over poep en pies...'
'Ja,
stront, scheten vormen een onuitputtelijke bron van vermaak. Marchal Kwade tongen beweren dat Alfred de Musset aan de scheten van de romancière absoluut geen aanstoot nam. Uit Jean Feixas et Romi. Histoire anecdotique du Pet de l'Antiquité à nos jours. Parijs, 1991 |
De schilder Charles Marchal (1825-1877)
|
|
|
1863,
14 september
Gebroeders de Goncourt Journal
|
Et quelle est la vie à
Nohant ?
On déjeune à dix heures. Au dernier coup, quand l'aiguille est sur dix heures, chacun se met à table sans attendre. Mme Sand arrive avec un air de somnambule, reste endormie tout le déjeuner. Après le déjeuner, on va dans le jardin, on joue au cochonnet ; ça la ranime. Elle s'assied et se met à causer. On cause généralement à cette heure-là de choses de prononciation ; par exemple, sur la prononciation d'ailleurs et de meilleur. Mais le grand plaisir de causerie de la société, ce sont les plaisanteries stercoraires. Bah ! Oui, la merde, les pets, c'est le fond de la gaîté. Marchal a beaucoup de succès avec ses vents. Mais par exemple, pas le plus petit mot sur le rapport des sexes ! Je crois qu'on vous flanquerait à la porte si vous y faisiez allusion... |
|
|
2008
Christian Deflandre Dictionnaire illustré du pet |
In de Dictionnaire illustré du pet
van Christian Leflandre wordt Armand Silvestre éénmaal, maar dan wel
zeer uitgebreid, geciteerd, en wel in het lemma 'Pet-de-nonne' (een
soort beignet). Silvestres verhaal gaat daar niet over, maar
beschrijft hoe in een klooster de nonnen het woord 'pan' (het geluid
van een scheet) leren uitspreken ter vervanging van het genot van de
verboden vleselijke geneugten.
En ook hier slaat de ironie toe, want in het lemma 'Foireux' (aan de dunne zijn), komen opnieuw de broers de Goncourt aan het woord, nu met een fragment van 22 februari 1863: «Aujourd'hui Mlle*** a, chez Flaubert, une grasse causerie scatologique. Elle énumère les actrices facilement dérangées par les émotions de la scène, les actrices breneuses, foireuses, diarrhéeuses, les comédiennes perdant leurs légumes, selon son expression, citant comme les modèles du genre Mlle Georges, Mlle Rachel, Mme*** ». Deflandre citeert hier een wat corrupte editie van het Journal. In de editie van Robert Ricatte lezen we: Chez Flaubert, la
Lagier |
|
|
Voor
meer scatologie op CuBra, bezoek de scatologiepagina's
|
||
|
Parijs
- 19e eeuw |
||
