Klaas de Graaff

Toch nog de doodstraf

Misdaad: roofmoord

Jaar: 1919

Topografie: Sint-Oedenrode, Eindhoven

Toch nog de doodstraf

Sommige moordzaken hebben zoals bekend een grote impact op de samenleving, zeker als het gaat om roofmoorden. Honderd jaar geleden op vrijdag 25 april 1919, werd de boterfabrikant Hendrik van Kruisdijk uit Sint Oedenrode in zijn boterfabriek slachtoffer van twee op geld beluste Amsterdammers. Beide boosdoeners  waren door de negentienjarige  Peer van den Wildenberg uit Eindhoven getipt dat er die dag een grote som geld in de fabriek aanwezig zou zijn, want het was daags voor de uitbetaling van de lonen van de arbeiders aldaar. Hij kon het weten, had er enige tijd gewerkt, maar werd ontslagen toen hij zich schuldig had gemaakt aan botersmokkel.

Beide uit de hoofdstad afkomstige joodse kooplieden Isaac Brilleslijper (28) en Salomon Lubig (34 )waren in de namiddag met hun tipgever naar de fabriek in Rooij gekomen en wisten er op sluikse manier binnen te komen. Toen ze de alleen aanwezige fabrikant zijn sleutels van de brandkast ontfutseld en hem aan handen en voeten gebonden hadden, sneden ze hem met een meegenomen scheermes beide polsen en de keel door. Hun oogst uit de openstaande brandkast bedroeg ongeveer 8500 gulden. Enkele uren later vonden ongeruste familieleden de dode Van Kruisdijk, liggend in een plas bloed.

Beide Amsterdammers kregen elk na een eis van levenslang in hoger beroep vijftien jaar gevangenisstraf opgelegd, die zij in de gevangenis te Leeuwarden moesten uitzitten. Isaac kwam op 7 april 1933 en Salomon op 20 februari 1932 op vrije voeten, terwijl Peer door zijn lagere straf al op 12 maart 1927 weer op straat stond.

Lang zouden de Amsterdammers niet van hun vrijheid genieten, want in 1943 werden zij getransporteerd naar Auschwitz, waar zij, zoals vele andere Joden, het leven lieten.

Toch nog een 'doodvonnis', zeventig jaar na de afschaffing van de doodstraf in Nederland.

Aankomst van een van de moordenaars op de Markt in Sint-Oedenrode. (Coll. Gijs van Aarle)

Zie over deze roofmoord ook het artikel van Bart Beex op CuBra. KLIK HIER