Nieuwe Tilburgsche Courant - zaterdag 10 maart 1923

 

 

Van vroeger dagen 21: Tilburg - Drieburg

 

Sommigen meenen, dat Tilburg oudtijds Drieburg heette, omdat er drie burchten (versterkte kasteelen) gestaan hebben. Dit praatje dook in de zeventiende eeuw op en dankt zijn ontstaan aan "Brabantia Mariana" van A. Wichmanks (1632), doch blijkt er neven, als we weten, hoe de latijnsche vorm "Tilliburgis" van Tilburg reeds voorkomt in de giftbrief van 20 Juni 711, waarbij Engelbertus aan Willibrordus ten behoeve van het klooster Echternach "den vicus de Alphen" schonk. Als plaats der handeling wordt daar Tilliburgis genoemd.

Onwaar is ook de bewering der drie burchten, omdat er meer dan twee kasteelen geweest zijn naast het kasteel van Tilburg, dat we in 1222 vermeld weten, toen Hendrik I, hertog van Brabant, aan den Bisschop van Keulen o.a. zijn allodiaal goed Tilburg gaf, behalve het kasteel, dat hij van den bisschop van Utrecht in leen had. Er was immers nog het kasteel Oost-Tilburg, dat op tegenwoordig Berkel's grondgebied gestaan moet hebben, en het Huis van Broekhoven ter plaatse van het tegenwoordige buitengoed van den heer Kerstens: "Huize Broekhoven". Dan is er nog geweest "'t huis Moerenburch", dat oorspronkelijk aan de abdij van Tongerloo behoorde, doch in 1648 als kerkelijk goed door de Algemeene Staten toegeëigend werd: oude Tilburgers praten nog van "het hoog huis", "Omwaterde huijsingen" was vroeger de typische benaming van "kleine kasteelkens" zooals er te Tilburg slechts hebben gestaan. Men vindt er in 1569 nog een vermeld ten name van het adellijk geslacht Back, dat hier de Heerlijkheid Enthoven in leen had van den hertog van Brabant.

Anderen weer willen voor den naam Drieburg bewijs putten uit de omstandigheid, dat het gemeentewapen van Tilburg drie burchten zou voeren. De drie torentjes (welke heel oneerbiedig wel eens met drie kruisjes afgebeeld zijn) moeten dan dus weer voor naams- en begripsverwarring dienst doen. Doch dat deze geenerlei bewijs kunnen geven, zeggen de vele gemeentewapens van andere plaatsen, die in dezelfde omstandigheid verkeeren. Ook die prijken met drie torens. Men zie slechts de wapens na van Eersel, Enschot (Berkel), Etten-Leur, Lith, St. Oedenrode, Oisterwijk, Oud-Gastel, Doesburg, Gent (in Gelderland), Haastrecht, Heukelom, Oostburg, Westkapelle, Rhenen, Sloten (Friesland), Kampen, Staphorst, Wilsum, Tilburg, Grevenbicht, Stamproy, Stevensweerd, Arcen en Velden om bij de Nederlandsche gemeenten te blijven; buitenlandsche vermelden we niet. Zijn al die namen dus eertijds Drieburg geweest???

Zouden deze enkele aanteekeningen het drieburg-praatje nu voorgoed uit de wereld kunnen helpen?

 

A. J. A. C. VAN DELFT