Nieuwe Tilburgsche Courant - zaterdag 13 december 1924

 

 

Van vroeger dagen 52: De oprichting der Parochie Korvel

 

Nu de oude Korvelsche kerk gesloopt wordt, interesseert het wellicht meer dan anders om een en ander over de oprichting der parochie Korvel in het geheugen terug te roepen. Vroom is de kern van zulk herinneren: het leven van mannen en vrouwen vol godsdienstzin loopt er als een onzichtbare draad doorheen. Naast de parochies Heike en Goirke, beide aan St. Dionysius gewijd, neemt deze parochie van St. Antonius de derde plaats in naar leeftijd in de rij der 17 parochies, die Tilburg op heden telt.

Het was bij schrijven van 26 Jan. 1848, dat A.J. Wildvanger, P. Mutsaerts, J.H.A. Diepen en J.B.J. Jansen zich tot het Gemeentebestuur van Tilburg wendden met het verzoek om gratis de noodige grond op het plein van Het Korvel in eigendom te krijgen (1), teneinde daarop te doen bouwen een kerk voor de wijken Korvel, Laar en Berkdijk, waartoe door Z.D.H. de Administrator Apostoliek van het Bisdom van 's-Bosch, Bisschop van Emaus, bij missive van den 21en dier maand vergunning gegeven was. Tegelijkertijd verzochten zij aan heeren Burgemeester en Wethouders om "op zoodanige wijze die UEd. Achtb. zullen oirbaar achten de ingezetenen dezer stad aan te sporen om hetzij door inteekening voor vrijwillige bijdrage in gereed gelt, bouwmaterialen, karvragten, enz. en tevens door het verschaffen of schieten van gelt tegen behoorlijke rente, ons in staat te stellen de door ons aanvaarde zoo moeilijke taak te kunnen volvoeren, zullende het ons tevens aangenaam weesen om van Uw Edel Achtb. de magtiging te erlangen om de gemelde inteekenlijsten aan de ingezetenen dezer stad ter deelneming te mogen aanbieden".

Bij raadsbesluit van 29 Januari 1848 werd gedelibereerd "Burgemeester en Wethouders op te dragen den adressanten te kennen te geven, dat ingeval het bouwen eener kerk in gezegde wijk mogt tot stand komen, deze Vergadering bereid is de noodige demarche te doen om de grond of erf op gedacht plein daartoe benoodigd gratis worde afgestaan". Secretaris Q. Beljaars deelde dit den 1en Febr. op last van Burgemeester H.B. Beckers mede aan Wildvanger en tevens werd de collecte toegestaan. Bij Raadsbesluit van 30 Nov. 1850 werd overwogen, dat "het bedoelde plein, kadastraal als weg bekend staande, geen het minste voordeel oplevert en alzoo de stad door 't afstaan van die grond tot voorschreven doeleinde geen nadeel is lijdende, terwijl ook door het stichten der kerk op dat terrein geen het minste ongerief wordt veroorzaakt en een werkelijke verfraaiing zal worden teweeg gebragt" en besloten aan Gedeputeerde Staten te verzoeken de vereischte autorisatie aan Zijne Majesteit den Koning aan te vragen om "circa 20 roeden erf gratis tot het stichten eener kerk aan 't bestuur der R.C. Parochie het Heyke over te dragen en af te staan". Bij besluit van Ged. Staten d.d. 27 Januari 1851 werd een en ander goedgekeurd en daardoor was er de plaats voor de eerste Korvelsche kerk.

 

Het betrokken Kon. Besluit, waarbij op rapport van het Departement voor de Zaken van den R.K. Eeredienst goedkeuring verkregen was tot oprichting der nieuwe parochie dateert van 9 Dec. 1850 No. 57. Daarbij werd bepaald:

1e. Dat gedeelte der Stad Tilburg, hetwelk, volgens de hierboven vermelde omschrijving de nieuwe opgerigte Parochie Korvel zal moeten uitmaken, te erkennen als een zelfstandige Roomsch Katholyke Kerkgemeente ven genoemde stad, onder bepaling:

   a. dat de instelling dier kerkgemeente door den betrokken kerkvoogd zal worden tot stand gebragt;

   b. dat daarbij een behoorlijk ingerigt kerkbestuur, uit den Pastoor en het noodige getal kerkmeesters zamengesteld, zal worden gevormd, teneinde onder toezigt van den kerkvoogd voor het financieel beheer der kerkgemeente zorg te dragen;

   c. dat dit kerkbestuur onder leiding van den kerkvoogd met het kerkbestuur der Parochie van het Heike noodige schikkingen nopens de stoffelijke belangen, welke bij de scheiding tusschen de Moederkerk en de Dochterkerk regeling vereischen, zal behooren aan te gaan, teneinde vervolgens de vereischte magtiging te kunnen vragen en verkrijgen van het ten dienste der nieuwe parochie bestemde huis c.a. en de verdere bezittingen welke haar bij akte van scheiding mochten ten deel vallen;

   d. dat het kerkbestuur der R.K. Gemeente Korvel zich nader tot het departement voor de zaken der R.K. Eeredienst zal behooren te wenden, teneinde onder overlegging van de vereischte bouwkundige stukken, van een begrooting van kosten en van een verbintenis nopens het kwijten van die kosten buiten bezwaar van het Rijk, de noodige magtiging te erlangen tot het stichten eener kerk, waarbij alsdan tevens op het verlangen van den kerkvoogd in betrekking tot de uitvoering van dat werk zal worden beschikt.

2e. Bij aanvulling van het Kon. Besluit van den 30en December 1842, No. 76 en op den voet daarbij bepaald, aan de betrekking van Pastoor der R.K. Gemeente Korvel onder Tilburg te verbinden een jaarwedde uit 's Rijks kas van zes honderd Gulden ( f 600,-), welke met den eersten January aanstaande zal aanvang nemen en te rekenen van dat tijdstip op de gebruikelijke wijze betaald worden aan den betrokken titularis.

 

Middelerwijl was men ook met de financieele fundatie, waarvan de stichtingscollecte f 8.000,- had opgebracht, zoover gevorderd, dat aan den architect H.J. van Tulder in 1851 opdracht voor den kerkbouw in klassieken trant gegeven wordt. 11 Januari 1851 werd de plaats afgebakend, van 13 tot 28 Januari de zwarte aarde afgegraven en wit zand ingereden, terwijl op 25 April (nadat de fundamenten waren gelegd) de aanbesteding plaats had voor de som van f 12.800,-. Aangenomen werd door J. Ader, C. v.d. Meerendonk, H. Claassen en Daniëls. Deze in ons oog geringe som betrof geen complete kerk, doch slechts "het bouwen van kerk met daaraan verbonden sacristie met de leverantiën van al de daartoe behoorende materialen, arbeidsloonen, enz. met uitzondering... der leverantie van al de gebakken metselsteenen, kalk, tras, zand en blauwen Escausijnschen hardsteen, welke door het kerkbestuur op het terrein" waren aangevoerd. De aannemer nam dus slechts gedeeltelijk aan. Hij vond de fundamenten voor kerk en sacristie reeds gelegd en hij moest daarop voortbouwen. Bovendien moest hij bij den voorgevel, waartegen later eerst een toren met stoel- en doophuis aangebouwd zou worden, de eindelingsmuren met vertandingen doen uitmetselen. Luxe eischen stelde men aan de eerste Korvelsche kerk weinig; het houten torentje bijv. werd niet nader omschreven dan dat het naar teekening geleverd moest worden met een verbruik van "drie kubiek ellen dennen hout van courante maten". Eenvoudiger kon het al niet.

 

Op 31 Mei 1851 werd met veel plechtigheid de eerste steen gelegd door J.M.A. Diepen, 8-jarig zoontje van den heer J.H.A. Diepen, terwijl den eersten Januari d.a.v. door Pastoor Van Dooren, daartoe geautoriseerd door Mgr. Zwijsen, de nieuwe kerk ingezegend is. Onmiddellijk daarna heeft Z.D.H. voornoemd de eerste H. Mis in de parochiale kerk van Korvel gecelebreerd, hierin geassisteerd door de eerw. heeren M.F. Timmermans, Secretaris, Pater v.d. Ven, H.A. v. Dooren, Pastoor, en M. v.d. Hagen, Kapelaan. De N.K. Harmonie bracht deze plechtigheden musicalen luister bij.

Den 1en Maart 1852 heeft Zijne Doorl. Hoogw. J. Zwijsen den nieuwen pastoor in het actueel bezit van kerk en parochie ingewijd. Den 23en Maart 1852 zijn de statiën van den H. Kruisweg opgehangen door den Zeereerw. Heer M.F. Timmermans voornoemd. 26 April van hetzelfde jaar 1852 is de R.K. Begraafplaats door denzelfden Heer Timmermans ingezegend. De 1en September d.a.v. kwam de Z. Eerw. heer Antonius Rovers, Deken en Pastoor te Oirschot, de visitatie dezer parochie doen, en van den 28en November tot 27 December is in deze parochie, eveneens in alle andere plaatsen van het Bisdom van Den Bosch, het plechtig jubileum gevierd door Paus Pius IX verleend.

We zijn hiermede reeds aan het vertellen van min of meer merkwaardige kerkelijke gebeurtenissen geraakt. Doch die blijven voor een volgend opstel bewaard.

 

A.J.A.C. VAN DELFT

 

 

1. Hier wordt opgemerkt, dat de Gemeente denzelfden grond bij Raadsbesluit van 2 Mei 1924 voor f 8.500,- terugkocht.