Nieuwe Tilburgsche Courant - zaterdag 10 januari 1925

 

 

Van vroeger dagen 54: De Tilburgsche Lakenhal in 1820

 

Bij vroegere gelegenheid schreven we reeds een en ander over de lakenhal, welke ook Tilburg eenmaal had. Het zal eenig inzicht geven van wat daarin omging door hierna een copie te geven van de eerste "Rekening en Verantwoording" van den thesaurier dier hal over het jaar 1820. Dergelijke verantwoordingen vindt men in het Gemeentearchief periodiek weer tot het jaar 1868.

 

In het register van gefabriceerd laken van 1821-1869 van deze Lakenhalle, waardoor voor goederen, die werden uitgevoerd, een bewijs van oorsprong werd afgegeven, komen de volgende namen van fabrikanten van wollenstoffen voor:

- 1821: A. van Iersel; C. van Dijck; de Coral en Comp.; Van Dooren en Dams; E. Moulien; N.J. de Kanter; P. en H. Vreede; Pollet en Comp.; F.L. Janssens; J.M. Swagemakers; G. Horvers; N. de Rooij; A. van der Voort; C. van de Laar; W. Mutsaerts; Schoffers en Bogaers; Wed. B. Mutsaerts en Zn.; C. van Poppel; W. Vlaardingerwoud(t).

- 1825: W. Mutsaers en Zn.; Van Marle (Mark?).

- 1830: Swagemakers en Van Spaandonk; C. van Amelsfoort en Zonen; J.B. Smits; Smits en Van Dijck; J.F.J. Chefnuix voor Schoffers en Bogaers; A. Roderkerken; J. van Emstede; A. Teurlings; G. Pollet.

- 1835: G. Bogaers en Zoon.

- 1840: De Erve van Emstede; G. Smits.

- 1845: Mutsaers en Kerstens; J.N. Diepen en Co.; Pollet Zonen.

- 1846: A. Swagemakers.

- 1848: P. van Aaker en Zn.; Gebroeders Janssens; J. Teurlings Azn.

- 1855: J. Brouwers.

- 1862: Janssen en Moonen; Janssen-Van Oerle.

- 1865: F.A. Swagemakers en Zn.; G.C. van Spaendonck en Zn.; H. Mathijsen; Q. Beljaars en Zonen.

 

Rekening en Verantwoording

Dewelke is doende Antonius Josephus Verbunt, waarnemende de functie van thesaurier der Lakenhallen te Tilburg, aldaar opgericht ten gevolge Besluit van Z.M. den Koning van den 1e Junij 1820.

Lopende deze rekening van en met 1e Julij (tijdstip van den aanvang) tot en met ultimo December beide des jaars achttienhonderd en twintig.

 

Ontvang:

Wordt alhier den ontvangst gebracht zo als die maandelijks heeft plaats gehad; als

- In de maand Julij, blijkens eene van den sedentaire keurder hier bij overgelegde verklaring sub No. 1, eene somma van honderd vijf en tachtig gulden en vijftig cent; zegge f 185.50.

- In de maand Augustus, blijkens als voor sub No. 2, eene somma van twee honderd negen en vijftig guldens en twee en dertig en een halve cent; zegge f 259.32.5.

- In de maand September, blijkens als voor sub No. 3, eene somma van twee honderd eenen gulden en vijftien centen; zegge f 201.15.

- In de maand October, blijkens als voor sub No. 4, eene somma van honderd drie en negentig gulden en vijf en vijftig cents; zegge f 193.55.

- In de maand November, blijkens als voor sub No. 5, eene somma van twee honderd eenen gulden en twintig cents; zegge f 201.20.

- In de maand December, blijkens als voor sub No. 6, eene somma van honderd zes en vijftig guldens en tiens cents; zegge f 156.10.

- Totaalen ontvang f 1196.82.5.

 

Uitgave

Voor huur van huizen en locaalen tot de werkzaamheden der Laken Hallen benoodig. De huuren der huizen verschijnen niet voor in den jaare 1821, dienden alhier voor. (1)

 

Tractementen der keurders

- Betaald aan den sedentaire keurder den Heere G. Verbunt, eene somma van twee honderd vijftig guldens, als door het plaatselijk Bestuur blijkens hun lieden Extract Notule van den 2en December 1820 aan zijnEd. toegekend zijnde eene provisioneele jaarwedde van f 500, dus voor een half jaar, waarvan alhier kwitantie wordt overlegd sub No. 7, eene somma van twee honderd vijftig guldens, f 250.

- idem aan den activen keurder den Heere C. Hutten, eene somma van honderd vijf en zeventig guldens zijnde bij Extract en op dato als voor aan zijnEd. toegekend eene provisioneele jaarwedde van f 350, dus voor een half jaar, blijkens kwitantie sub. No. 8, eene somma van honderd vijf en zeventig guldens, f 175.

- Totaal f 425.

 

Gratificatiën der keurders

- Naar aanleiding der hier voormelde Extract Notule betaald aan den sedentaire keurder den Heere G. Verbunt, eene halfjarige gratificatie ter somma van vijftig guldens, waar van kwitantie sub No. 9, eene somma van vijftig guldens, f 50.

- idem en naar aanleiding als voor aan den activen keurder den Heer C. Hutten, eene halfjarige gratificatie ter somma van vijf en twintig guldens, waar van kwitantie sub No. 10, f 25.

- Totaal f 75.

 

Diverse uitgaven

- Betaald aan Francis van der Weegen voor eenen lederen zak ten behoeve van den activen keurder, volgens kwitantie sub. No. 11, f 1.80.

- idem aan de wed. Damen voor eene lakenkrat volgens kwitantie sub. No. 12, f 2.50.

- idem aan Dingeman Emmen voor eenen handvast en kopere ring aan den stempel der Lakenhal volgens als voor sub No. 13, f 0.35.

- idem aan G. Verbunt voor gedaane verschotten volgens als voor sub. No. 14, f 5.67.5.

- idem aan Joseph Nooijens voor eenen geleverde schrijflessenaar, volgens als voor sub No. 15, f 23.00.

- idem aan J. Bt. van Gulpen voor geleverde drukbollen inkt volgens als voor sub No. 16, f 2.80.

- idem aan G. van Nieuwkuik voor geleverde benodigheden volgens als voor sub No. 17, f 13.50.

- idem aan G. Verbunt voor gedaane verschot volgens als voor sub No. 18, f 4.02.

- idem aan G. Verbunt voor gedaane verschotten volgens als voor sub No. 19, f 2.65.

- idem aan de Wed. Jan Bt. Vinken voor geleverde loodjes volgens als voor sub No. 20, f 59.70.

- idem aan Adr. Moonen voor eenen geleverde secretaire volgens als voor sub No. 21, f 35.00.

- idem aan Jan Merckx voor het maken, veranderen en reparatiën aan eene eijktang volgens als voor sub No. 22, f 15.00.

- idem aan Jan van Gemert voor geleverde schrijfbehoefte volgens als voor sub No. 23, f 31.55.

- idem aan Jan Goyarts voor gedaane leverantie en arbeid volgens kwitantie sub No. 24, f 31.30.

- idem aan E. Lion en Zoonen voor drukloonen volgens als voor sub No. 25, f 44.10.

- idem aan H. Patier voor geleverde lak volgens als voor sub No. 26, f 15.00.

- idem aan G. Verbunt voor geleverd vuur en licht gedurende de laatste 6 maanden van 1820 volgens als voor sub No. 27, f 12.50.

- idem aan den Heere W.C. Momma voor onderscheidene gedaane verschotten volgens als voor sub No. 28, f 92.16.

- idem aan A.J. Verbunt voor gedaane verschotten van porten enz. blijkens als voor sub No. 29, f 0.85.

- Word alhier noch in uitgeve gebragt voor Heeren Directeuren der Hallen ter bestrijding der zelver verteeringen enz. over een geheel jaar eene somma van f 250.00, dus voor een half f 125.00.

- idem aan de Meid van den sedentaire keurder voor het schoonmaaken en onderhouden van het lokaal der Directeur f 3.00.

- idem aan zegels voor deeze rekening gebruikt f 0.94.

- idem aan J.C. Heestermans voor het afschrijven en in orde brengen dezer rekening f 1.50.

- Totaal 523.89.5

- Totaale uitgave f 1023.89.5

- Batig saldo f 172.93

 

In 1848 heette het, dat de Stads-lakenhal in het Haringseind een doelmatig ingericht gebouw was.

In 1843 zijn de halloonen met goedkeuring van Gedeputeerde Staten voor een jaar met de helft verhoogd, "aangezien de ontvangsten dier Halle ter oorzake van den kwijnenden staat der fabrijken niet meer toereikende zijn om de uitgaven der Halle te kunnen bestrijden". Dat toenmaals de toestand der fabrieken kwijnend was, bleek ook uit het overzicht, dat we enkele artikelen terug te dezer plaatse publiceerden.

 

A.J.A.C. VAN DELFT

 

 

1. In 1821 werd voor 14,5 maand huur aan G. Bogaers f 277.90 betaald en aan A.A. Vissers voor een jaar kamerhuur f 35.