Nieuwe Tilburgse Courant - woensdag 8 december 1954

 

Een "Tilburger van vruuger" zond ons onderstaande bijdrage toe. Nieuwe tijden, nieuwe zeden! Zal het nieuwe Tilburg Vooruit het straks beter doen dan het "oude"? Wie zal het zeggen? Het is nog te vroeg voor een uitspraak. Hoe dan ook: men kan goed begrijpen, hoe die "Tilburger van vruuger" er over denkt...

 

 

Uit de oude doos

 

Herinneringen "van vruuger" aan "Tilburg Vooruit"

 

Allemaal zo anders...

 

 

'k Ben dezer dagen van 't stadsnieuws verschrokken! Dat moet je lezen: "Critieke vergadering van Tilburg Vooruit. Motie van wantrouwen verworpen!" Hè, hè. M'n vrouw zei: "Wè hèdde?" toen 'k binnensmonds iets loosde, dè de kènders nie heuren mochten. Maar ja, laat ons eerlijk zijn. Waar is de goeie tijd gebleven van Jules Huer en Louis Donders en...? 'k Zal zien wat orde in mijn verhaal te brengen, denkende aan de winkelbank vóór de toonbank in de sigarenwinkel en de tabakskerverij van Frans en Sjef Woestenbergh, zaliger, waar wij toch de politiek van Tilburg mar gróót gemaakt hebben... Waar of nie?

Nou schrijft de krant, dat Tilburg Vooruit een reorganisatie ondergaan zal in die zin, dat het bestuur van ten hoogste vijftien leden een geheel andere samenstelling zal krijgen. Met name door de invoering van negen zetels van belanghebbende groepen, één "gemeentezetel" en vijf zetels voor personen van ander kaliber. Is 't 'n wonder, dat een "Tilburger van vruuger" z'n hart vasthoudt... Weet ge, hoe het met die vereniging gelopen is, die zoveel goeds gedaan heeft om Tilburg inderdaad vooruit te brengen, waar het pas gaf? Wel, heel eenvoudig.

 

Hoe het begon

Op een avond in Juni van het jaar 1907 waren enkele goede Tilburgers bij elkaar in de drukkerij van Louis Dusée in de Heuvelstraat. Jan Devenijns had in het blad van Dusée: "Het Tilburgsch Nieuws- en Advertentieblad" een paar artikeltjes gepend over de komst van een garnizoen in Tilburg, en men vond dat zó flink, dat men er aan vastknoopte: "We moesten in onze stad een vereniging oprichten, die de vooruitgang van Tilburg bevordert, want er is nog o zoveel te doen." De lont was in 't kruit en met Jan Devenijns wilde men daardoor tevens "het vreemdelingenverkeer bevorderen". En dat in een stadje met 48.000 zielen (en nu 128.000), dat men niet anders kende dan door zijn reputatie op industrieel terrein, maar dat overigens toch niet al te zeer au sérieux genomen werd als men een toerist durfde uitnodigen tot 'n bezoek.

Dit eerste vriendenpraatje had een nader samenspreken ten gevolge met de heren Jules Huer, G. Lampe en Alph. Vermeer, die met het streven sympathiseerden. Eerlijkheidshalve moet er bijverteld worden, dat onder de eerste "samenspanners" de politiek sterk leefde. Vandaar dat men over hen in de latere geschiedenis van Tilburg Vooruit minder hoort, omdat "men" vond, dat de politiek buiten deze vereniging moest blijven. Jarenlang heeft men aan dit gezonde principe angstvallig de hand gehouden. Pas toen Jan van Rijzewijk - vele jaren later - zijn intrede deed ook op dit terrein, hadden de toenmalige bestuurders soms de handen vol om diens vasthoudend vlot-betogen zonder resultaat te houden.

In 1907 besloten genoemde Tilburgers andere vooruitstrevende stadgenoten voor hun idee warm te maken, zodat op 8 Juli 1907 de eerste circulaire uitging om tot een vergadering uit te nodigen op 10 Juli des avonds te 9 ure op de bovenzaal van Jan Marinus. Het doel der nieuwe club werd omschreven met de woorden: "ten doel hebbende het Vreemdelingenverkeer en de algemene Welvaart van plaatselijke Neringen, Handel en Nijverheid te bevorderen".

 

Politiek?

Willen we hier nu maar verklappen, dat bij enkele der ondertekenaars wel degelijk de politiek hoofdzaak zou worden? Men was het niet eens met de bestaande "kiesverenigingen" en op deze manier dacht men een zg. neutrale kiesvereniging te kunnen vormen en bepaalde candidaturen te bevorderen. Toen dan ook op die eerste vergadering een der aanwezigen er rondweg met zijn vraag voor de dag durfde komen of er ook aan politiek gedaan mocht worden, werd daar resoluut "neen" op geantwoord. Vele tientallen jaren lang is men dat "neen" trouw gebleven. En zo hoort het mijns inziens ook.

Als ge de namen terugziet van hen, die de eerste circulaire ondertekend hebben, dan zullen de ouderen onder mijn lezers voor en na gnuiven en denken: "O, ja, hij ook?" Daar had ge Jules Huer (van V & D), Hubert Meelis (van 't Hert), Louis Meelis (de vriendelijke heer met puntbaardje, die zo vlot zong, tekende en componeerde), H. v.d. Velden, Louis Dusée, J.B. Devenijns, Jos Brouwers, Johan Hamers, H. v.d. Muysenbergh, Frans Heldens, Ant. de Jong, Jos v.d. Brandt, Louis Donders, Jos Majoie, Jos Woestenbergh, Aug. Lampe, Fr. Populier.

Het zou te ver voeren het ontstaan, bestaan en voortbestaan dezer vereniging zo nauwkeurig verder op de voet te volgen, maar zeker is, dat men met trots mag terugblikken op hetgeen door haar bestuurders in de loop der jaren ten belange van Tilburg en zijn bevolking bereikt is. Zij verleende haar medewerking bij het organiseren van tentoonstellingen, muziekconcoursen, sportdemonstraties en andere volksfeesten; bij congressen en andere grote bijeenkomsten vervulde zij op lofwaardige wijze de rol van gastvrouw. Denk bijv. aan de viering van haar 25-jarig bestaan in 1932, toen van heel Nederland de VVV's hier enkele dagen samenkwamen en een ganse stad met leut, vertier en leven vervulden.

Hoe vele malen heeft men de burgerij aangemoedigd bij het streven naar stadsverfraaiing en zij getroostte zich buitengewone offers van tijd en geld om in woord en beeld de aandacht van de vreemdeling te vestigen op het schone en aantrekkelijke van het nijvere Tilburg. We noemen hierbij de reclameboeken in samenwerking met en steun van de toenmalige stadsbestuurders - als daar waren de magistraat-burgemeester mr. dr. Vonk de Both en zijn wethouders Van de Mortel, Van Rijen en andere - geschreven door de Directeur der Arbeidsbeurs, de heer A.J.A.C. van Delft, onder de titels "Tilburg als woonstad en nijverheidscentrum", "Tilburg en Omgeving", "De woonstad Tilburg", "Hebt gij Tilburg ooit goed gezien?" en zoveel andere propagandageschriften, druk met foto's verlucht, die de stad naar buiten bekend maakten. "Uit Brabants Centrum" bestreek zelfs het gehele gebied der toenmalige Kamer van Koophandel en Fabrieken.

 

Niet gewaardeerd

En dan vooral niet te vergeten de volijverige secretaris Lambert de Wijs! Wat heeft die heer veel tijd en moeite en opoffering aan zijn geliefd Tilburg via Tilburg Vooruit besteed, menigmaal zonder begrijpende waardering te erlangen, terwijl hij zelfs zijn persoonlijke belangen er door ten achter stelde. En wat die bestuurders er voor deden bracht geen cent in 't laatje. Integendeel. Menigmaal kostte het hun privé héél wat en zo is het thans nog.

"Dat Tilburg thans in den lande meer bekend is dan vijfentwintig jaar geleden, dat men zich Tilburg niet meer voorstelt als een vuile rokerige fabrieksstad, is mede te danken aan het doelbewuste en ijverige werken van Tilburg Vooruit", schreef burgemeester Vonk de Both reeds in 1932 in het Gedenkboek van de VVV Tilburg Vooruit bij het 25-jarig bestaan. Zo was hij het ook, die openlijk en ruiterlijk erkende, hoe Tilburg Vooruit de burgerij aanmoedigde. Hij riep haar spontaan te hulp, als er georganiseerd moest worden, in de vaste overtuiging, dat het met der heren hulp wel voor elkaar zou komen. Hij verklaarde dit op zijn sympathieke manier eens met deze woorden: "Het spreekt wel vanzelf, dat waar het doel van de Burgerlijke Overheid is de bevordering van het Algemeen Welzijn en Tilburg Vooruit beoogt op te voeren de welvaart van Tilburg in 't algemeen, de werkzaamheden van het Gemeentebestuur en Tilburg Vooruit dikwijls parallel liepen en Tilburg Vooruit meermalen een taak op zich nam, welke beschouwd kan worden als een aanvulling van de werkzaamheden der gemeente." Tilburg Vooruit had zo een hartelijke en harmonische samenwerking bereikt.

 

En nou heb ik gelezen, dat zelfs de naam weggevaagd zal worden. 't Is haast niet te geloven. - Wat ik wilde? - Dat in 1957 Tilburg Vooruit nog 'ns op z'n ouwerwets feest ging vieren... Dát zou ik willen!...