Nieuwe Tilburgsche Courant - donderdag 24 november 1932

 

 

Het Eeuwfeest van de Zusters van Liefde

 

Vervolg feestelijkheden

 

 

Feestdiner

Nadat de Bisschoppen gisteren een bezoek gebracht hadden aan de R.K. Handelshoogeschool, vereenigden zij zich om 2 uur in de waranda van het Moederhuis aan een feestdisch. Bij het begin van den maaltijd, die door de Zusters zelf geheel was toebereid, werd in een cantate "De gloriedag des stichters", door het kloosterkoor uitgevoerd, hulde gebracht aan de nagedachtenis van Mgr. Zwijsen. Daarna sprak de rector van het Moederhuis, de Zeereerw. heer C. Schoenmakers, als ceremoniemeester een inleidend woord.

 

Pauselijk schrijven

Terstond daarop verhief de Aartsbisschop Z.H.Exc. Mgr. Jansen zich van zijn zetel om een hartelijken gelukwensch namens het Episcopaat tot de jubileerende Congregatie te richten en een hooge opdracht te vervullen, die hem door Z.H. den Paus was gegeven. Met krachtige stem las de Aartsbisschop hierop een door den H. Vader eigenhandig in het Latijn geschreven brief voor, waarvan de vertaling als volgt luidt:

 

Aan den Eerwaardigen Broeder Joannes Henricus Gerardus Jansen,

Aartsbisschop van Utrecht

 

Paus Pius XI

 

Eerwaardige Broeder, heil en Apostolischen zegen.

 

Uit den onderdanigen brief, dien U, mede uit naam van de overige Bisschoppen van Nederland, Ons hebt willen doen toekomen, hebben Wij met vreugde vernomen met welk een opgewekten ijver de Congregatie der Zusters van O.L.Vr., Moeder van Barmhartigheid, zich opmaakt tot het vieren van het honderdjarig bestaan. Inderdaad een heilige plicht en Gode hoogst aangenaam. Want God heeft deze Congregatie van hare oprichting af zoozeer met Zijn welwillendheid en voortdurenden bijstand omgeven en gekoesterd, dat zij niet alleen in aantal Zusters en huizen zich op gelukkige wijze heeft uitgebreid en zelfs in verre missielanden nederzettingen heeft, maar dat zij ook, wat meer lof verdient, door haar eerbied en toeleg heerlijke bewijzen heeft gegeven van een brandende godsvrucht en vurige naastenliefde.

Wij nu, Die weten, hoe naarstig en hoe verdienstelijk de Zusters zich toeleggen op het verplegen en troosten van zieken, zelfs van melaatschen, en op de opvoeding der kinderen, vooral van weezen, en op het verzachten der bitterheden van ongelukkige en gebrekkige ouden van dagen. Wij wenschen haar huidige vreugde te vermeerderen door Onze openlijke deelneming en gelukwenschen. Wij brengen dan aan God den verschuldigden dank, Die het beleid en de bemoeiingen der Zusters zoo ruimschoots begunstigt en ondersteunt en betuigen aan de Zusters Onzen lof met name aan de beminde Dochters Christine en Theresinia van wie de eerste thans naar beste krachten de Congregatie bestuurt, terwijl de laatste tevoren met omzichtigheid aan het hoofd stond, onderwijl de Zusters aansporend tot nog hooger en beter.

Intusschen, als onderpand van hemelsche genaden en als getuigenis van Onze groote liefde verleenen Wij volgaarne in den Heer aan U, Eerwaardige Broeder en de overige Bisschoppen van Nederland en eveneens aan al de Zusters der Congregatie en hare vrome instellingen den apostolischen zegen.

 

Gegeven te Rome bij St. Petrus den 16en van de maand November in het jaar 1932, het elfde van Ons Pontificaat.

 

(w.g.) PAUS PIUS XI

 

Na de voorlezing van dit bijzonder Pauselijk schrijven, dat een grooten indruk op allen maakte, werd een strophe van het "Aan U, o Koning der eeuwen" gezongen.

 

Koninklijke onderscheidingen

Vervolgens vroeg de burgemeester van Tilburg het woord om als hoofd der gemeente de jubileerende Congregatie te huldigen voor al hetgeen zij een eeuw lang voor de burgers van Tilburg is geweest en heeft gedaan. Ook de regeering, zeide spreker aan het slot zijner toespraak, heeft deze verdiensten opnieuw willen erkennen door de Algemeene Overste Moeder Maria Christine (in de wereld mej. C.M. Borsten) te bevorderen tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau en door aan de generale assistente Zuster Annie (in de wereld mej. Albada Jelgersma) als hoofd van het onderwijs de onderscheiding te verleenen van Ridder in die orde. Een spontaan Wilhelmus gaf uiting aan de gevoelens der aanwezigen voor het verleenen dezer onderscheidingen.

De keurig verzorgde maaltijd werd hierna opgediend. Toen men aan het dessert was gekomen, deelde de ceremoniemeester op verzoek van Mgr. van Roosmalen mede, dat ook aan een der Zusters op Suriname voor de jarenlange, heldhaftige verpleging van melaatschen, nl. aan Zuster Marinus de onderscheiding van Ridder in de Orde van Oranje-Nassau was verleend. Deze mededeeling werd met geestdriftig applaus beantwoord. Daarna stond Mgr. A.F. Diepen op om een diep gevoeld en dankbaar in memoriam te wijden aan wijlen Mgr. Zwijsen, den emancipator van Katholiek Nederland en den stichter der Congregatie van de Zusters van Liefde. Een feestlied, gewijd aan de hooge beschermers van de honderdjarige besloot den maaltijd. Door een buitengewoon milde feestgave aan het Algemeen Armbestuur, aan de St. Vincentius- en Elisabethvereenigingen en aan het Crisiscomité hadden de Zusters gezorgd, dat ook de behoeftigen eenigermate in de feestvreugde konden deelen.

 

Pontificaal Lof

In den namiddag werd tot slot van den grooten feestdag door Z.H.Exc. Mgr. A.F. Diepen een pontificaal Lof gecelebreerd in de kloosterkapel. De beide rectoren van het Moederhuis fungeerden hierbij als assistenten bij den Troon, terwijl de lagere functies van staf-, mijter- en lichtdragers door pastoor de Klijn, pastoor Mannaerts, kapelaan van Kemenade en kapelaan Gudde werden vervuld. Na de hymne van het H. Sacrament "O Quam suavis est", in de compositie van Joh. Winnubst, en het Salve Regina hield de Hoogeerw. heer J.F.M. Sanders, deken der stad, de groote feestpredikatie, waarin de beteekenis dezer eeuwtij-viering op welsprekende wijze werd belicht.

 

Feestrede Deken Sanders

In den aanvang van zijn rede, welke de tekstwoorden droeg: "Juicht voor God, gij gansche aarde. Met zijn rechterhand en heiligen arm kwam Hij ter hulp", schetste de Hoogeerw. spreker de groote beteekenis en de verheven schoonheid van het kloosterleven. Een der mooiste bladzijden in de kerkgeschiedenis wordt dan ook gevormd door de geschiedenis der kloosterorden, waarin zoo helder de leidende en reddende hand van God tot uiting komt. Een heerlijke verscheidenheid zien wij in de kloosterorden en kloosterregels maar ook een heerlijke eenheid. Door de verscheidenheid vinden er de meest uiteenloopende karakters bevrediging, natuurlijke en bovennatuurlijke ontwikkeling, maar toch ook één stralende eenheid, één doel: zelfheiliging en heiliging van anderen. Door een greep in de geschiedenis te doen toont spreker vervolgens aan, dat in de verschillende tijden juist die kloosters telkens verrezen, waaraan die tijd het meeste behoefte had, waarin ook weer duidelijk de leiding der Voorzienigheid valt waar te nemen. Geen enkel der bedoelde kloosterorden heeft haar actualiteit verloren omdat onze eeuw de feilen draagt van al de andere Christelijke beschaving. We beleven de eeuw die alle dwalingen in één dwaling te zamen dringt: ontkenning van God en aanbidding van de stof.

Wat hadden we in 1832 noodig? Het kind vroeg om onderwijs, de zieken en ouden van dagen om verpleging, wat niemand beter dan pastoor Zwijsen voelde. Hij zocht religieuzen voor dit doel en heeft ze gevonden. Armoedig weliswaar was het begin der Congregatie, maar Gods rechterhand en heiligen arm kwamen ter hulp bij het uitstrooien van het zaad, waaruit een reusachtige boom gegroeid is onder welke zich duizenden kunnen verkwikken en verschuilen. Groote redenen tot juichen bestaan er thans. Juicht Zusters rondom uw honderdjarige Moeder, aan wier hart gij liefde leerde, juicht omdat Gods rechterhand en heiligen arm met haar was.

Een jubeldag is echter ook een dankdag. En wij danken God! Maar wij danken ook U, Overste en Zusters, wij danken allen die hier hebben geleefd en gewerkt. Namen noemen mag ik niet, maar voor één wil ik toch uitzondering maken, voor Zuster Theresa, die door lepra aangetast slachtoffer van haar verpleging onder de melaatschen is geworden. Niet zonder ontroering lezen wij hoe zij, toen ze begeleid van een medezuster de brug, welke de melaatschen van de bewoonde wereld scheidt, overschreed, nog haar vreugde uitte omdat zij tenminste nog handen en voeten had om haar medeslachtoffers te kunnen verplegen. Dat is ware heldenmoed!

Aan het slot van zijn predicatie keerde spreker nog even terug naar den stichter, den grooten Zwijsen, roemrijker nagedachtenis. Weldra - aldus spreker - zal de dankbaarheid van Nederlands Katholieken hem ter eere een standbeeld oprichten, maar het schoonste monument wilt gij Zusters blijven en zijn wapenspreuk in u laten voortleven: "mansuete et fortiter", zacht en krachtig, de zachtheid der liefde, die zich geeft en zich vergeet, en de kracht der liefde, die nooit rust, maar altijd werkt, die nooit versaagt en alles trotseert. Na de treffende predicatie werd een juichend Te Deum aangeheven, waarna een Tantum Ergo met plechtige benedictie het einde van dit Pontificale Lof vormde.

Deze kerkelijke plechtigheid werd niet meer bijgewoond door Mgr. Kerkhofs, Mgr. Lemmens en den Aartsbisschop. De eerste had reeds tegen half drie het feest verlaten. Mgr. Lemmens moest omstreeks vier uur met den trein vertrekken, terwijl Mgr. Jansen zich genoodzaakt zag tegen half zes afscheid te nemen.

 

Gelukwenschen en Geschenken

De schriftelijke gelukwenschen, die de Zusters in de voorbije dagen reeds bereikten, zijn haast ontelbaar. Vanmorgen waren er reeds meer dan 600, onder welke er zich bevonden van Mgr. Eras uit Rome, mevrouw minister Verschuur, den rector magnificus der R.K. Universiteit prof. Titus Brandsma, deken Van Noort uit Amsterdam, den pauselijken Internuntius Mgr. Schioppa, de Katholieke Kamerclub, Ned. R.K. Vrouwenbond enz.

Bloemstukken, onder welke er zijn van een zeldzame schoonheid, waren er ook reeds meer dan 100 ontvangen en nog steeds blijft de stroom aanhouden zooals dit ook het geval is met de feestgeschenken. Onder deze laatsten bevinden zich vooral veel goederen in natura en bedragen in geld. Daarnaast echter hoorden wij ook spreken van prachtige kazuifels, kandelaars en lusters voor de kapel, een prachtige eikenhouten deur voor den hoofdingang van het klooster, welke reeds is aangebracht, gebrandschilderde ramen, waarvan reeds een, dat het wapen van Mgr. Zwijsen draagt, boven den hoofdingang prijkt, en nog een uitgebreide collectie andere geschenken, die wij hier niet stuk voor stuk vermelden kunnen.

 

Een aardige attentie

Wij vernemen nog, dat gisterenmorgen de chef van het station alhier de aardige attentie had de treinen met welke Mgr. Jansen en Mgr. Lemmens arriveerden op een ander perron te doen aankomen dan dat wat hun volgens de dienstregeling was toegewezen. Hierdoor werd het mogelijk, dat de auto's op het perron vlak voor den trein konden komen, zoodat de Hoogwaardigheidsbekleeders onmiddellijk konden overstappen. Deze hoffelijkheid van den chef werd door de bisschoppen zeer op prijs gesteld. De aartsbisschop verklaarde zoo iets nog maar één keer in zijn leven te hebben meegemaakt nl. te Leeuwarden, doch dit is dan ook de geboorteplaats van Z.H.Exc.

 

Receptie

Van 12 tot 2 uur werd in de feestzaal een receptie gehouden, waar als eerste verschenen de Burgemeester met den gemeentesecretaris en de Wethouders J. van Oudenhoven en J. van Rijswijk. In eenige woorden dankte de burgemeester nogmaals de Zusters voor al wat zij in het algemeen belang en bijzonder in dat van Tilburg gedaan hebben. Vervolgens kwam het feestcomité zijn opwachting maken.

 

Toespraak Voorzitter Feestcomité

De Voorzitter van het feestcomité, de heer H.M.J. Blomjous, lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, herinnerde in den aanvang van zijn toespraak aan het indrukwekkend huldebetoon van den vorigen dag, het bezoek der bisschoppen. Gisteren, aldus spreker, waren het de hooge Kerkvorsten, die U kwamen danken voor wat de Congregatie voor het Roomsche volk geweest is, heden nadert dat volk tot U in bescheiden eerbied voor Uw eenvoudige, nederige zelfverloochening ten zijnen bate en tot zijn voorbeeld, nadert vóór allen het Tilburgsche volk om U zijn hulde te betuigen en U te zeggen hoezeer het 't als een daad van Gods goedertieren Voorzienigheid beschouwt tegenover onze stad, dat hier Mgr. Zwijsen zijn gezegend pastoraat vervulde en daardoor ook den hoofdzetel zijner geliefde Congregatie en de Tilburgsche bevolking zeer nauw en innig geworden. Vooreerst door het groote getal der dochters van onze families, die zich in de rijen Uwer religieuzen mengde, maar ook zeker, daar er geen enkele plaats van beteekenis in Nederland noch daarbuiten gevonden wordt, waar de Congregatie zulk een overwegenden invloed gehad heeft op het behoud van het katholieke geloof.

Ik heb mij, aldus vervolgt spreker, dezer dagen vooral, wel eens afgevraagd, of indien de beide stichtingen van Mgr. Zwijsen, de Zusters van Liefde en de Fraters, in de jaren vanaf 1832 niet zoo intensief te Tilburg gearbeid hadden aan de vorming der jeugd, Tilburg als katholieke stad zou gebleven en geworden zijn, dat wat wij thans in blijden dank aan God van onze stad mogen en kunnen getuigen. Want de jaren na 1832 waren gevaarlijke jaren, gevaarlijk voor het Geloof, maar ook gevaarlijk voor een verdere afbrokkeling van het vaderland. Die gevaren heeft Mgr. Zwijsen gekeerd, het eerste door te zorgen voor Roomsch onderwijs, het tweede door zijn trouw aan Nederland en door zijn liefde voor Oranje.

Dat spreker de tolk mag zijn van het Tilburgsche volk op dezen dag noemt spreker een groote eer. De Tilburgsche bevolking vereenigt zich, aldus besluit spreker, innig met Uwen jubel, met Uwen dank aan God en zij bidt in deze dagen, dat de Congregatie van de Zusters van Liefde in de thans met nieuwen moed en onwankelbaar Godsvertrouwen aangevangen tweede eeuw van haar bestaan van denzelfden zegen steeds door al de komende jaren heen moge vergezeld, omstraald en doordrongen worden, tot zegen van ons Roomsche volk over geheel het dierbaar Vaderland, maar ook voor het behoud van het grootste goed, dat H. Geloof onzer Vaderen, in onze, in Uwe eigen stad.

Ten slotte bood spreker aan de Eerw. Moeder Overste het feestgeschenk der bevolking aan, bestaande uit een gesloten couvert.

 

Onder degenen, die verder nog ter receptie verschenen, merkten wij o.a. nog op: R.K. Bestuur Godshuizen te Venlo; R.K. Middenstandsbond; R.K. Studentenvereeniging "St. Leonardus"; Heeren-congregatie; Bizondere Raad St. Vincentiusvereeniging; Curatorium der R.K. Handelshoogeschool en R.K. Leergangen; prof. Weve, hoogleeraar der R.K. Handelshoogeschool; Petrus Dondersfonds; Regenten St. Bernardusgesticht te Amsterdam; Regenten Liefdegesticht Groningen; Regenten R.K. Maagdenhuis en St. Elisabethgesticht te Amsterdam; Vereeniging tot Weldadigheid van den Allerheiligsten Verlosser; R.K. Onderwijzersbond; Bestuur Ambachts-, Industrie- en Textielschool met de directeuren; prof. Cobbenhage, rector magnificus der R.K. Handelshoogeschool; R.K. Raadsfractie; Bestuur Ver. van het H. Sacrament; afd. Tilburg van de Maatschappij tot Bevordering der Geneeskunde; pater Valerianus, gardiaan der Capucijnen, met den oud-provinciaal pater Anastatius en pater Seraphines, directeur der Derde Orde; geneesheeren van het R.K. Ziekenhuis; Conferentie der St. Vincentiusvereeniging van de parochies 't Heike en Heuvel; deputatie oud-kweekelingen; afgevaardigde K.R.O.; leeraren St. Theresia-Lyceum; de heer De Jong van de Heuvel, lid der 1ste Kamer; pater Brocken, provinciaal van het Missiehuis, Bredascheweg; rector Missiehuis "Ave Maria" (Nieuwe Goirlescheweg); frater Balduwinus, directeur "Huize Nazareth"; onderwijzeressen der scholen; College van Regenten van het R.K. Ziekenhuis te Eindhoven; personeel van het klooster; Bestuur der Fraterscongregatie met den Superior; verpleegsters R.K. Ziekenhuis; Bestuur St. Willibrordus-ziekenhuis Den Haag; drs. Verhoeven, rector St. Odulphus-Lyceum; pater H. Meuffels, rector der Zusters van den H. Vincentius à Paulo; R.K. Leekenapostolaat; Vereeniging Woonwagenliefdewerk; R.K. Onderwijzeressen-vereeniging Jeanne d'Arc; dagelijksch Bestuur R.K. Gasthuis; Bestuur St. Jan's Gasthuis en R.K. Schoolbestuur uit Hoorn; Bestuur R.K. Werkliedenvereeniging namens welke een gebrandschilderd raam werd aangeboden, voorstellende den H. Jozef als arbeider. Dit raam zal geplaatst worden naast de deur van den hoofdingang. Een soortgelijk raam, met dezelfde bestemming en voorstellende de H. Vincentius werd ook door de Eerw. Fraters ten geschenke gegeven. Beide ramen zijn naar ontwerp van den bekenden jongen kunstenaar W. Mengelberg. Verder kwamen nog hun gelukwenschen aanbieden het R.K. Schoolbestuur uit Leiden; vele H.H. Geestelijken van in en buiten Tilburg en talrijke particulieren.

Bovenstaande - uit den aard der zaak zeer onvolledige - opsomming geeft maar een flauw idee van de groote drukte, waardoor zich deze receptie kenmerkte. Vooral het eerste uur was de belangstelling enorm, de bezoekers stroomden in één onafgebroken file binnen en vormden als het ware een processie. Vermeld zij nog, dat zich onder de schriftelijke gelukwenschen ook nog een telegram van ministers Deckers bevond.