Nieuwe Tilburgse Courant - dinsdag 12 januari 1960

 

 

Uit de folklore 6

 

Typische gezegden

 

 

De vele streekgezegden, die we in vorige artikelen na ijverig noteren bijeengaarden, kunnen nog met de volgende zegswijzen aangevuld worden.

 

Van iemand, die voor een overtreding ernstig gestraft zal worden, zegt men, dat "hij een zware pijp zal roken".

"De muizen liggen dood voor de kast." - Alles is op.

"Ge zoudt iemand naar z'n leven vragen." - Ge vraagt te veel geld.

"De pastoor verdient z'n geld veur de eerste koffie." - Dat zeggen de boeren, die menen, dat de pastoor na zijn H. Mis gelezen te hebben er voor die dag mee klaar is, terwijl zijzelf voor de eerste koffiemaaltijd reeds enkele uren gewerkt hebben.

"De sokken er in zetten." Opschieten. - Hard gaan lopen of fietsen.

"Op de sokken rijden" zegt men van iemand, die met slappe banden fietst.

"De duvel speult er mee." - Het lukt niet.

"Zijn heupen uitwringen." -Zwaar werk moeten verrichten.

't Mes is zo bot, dat "ge er op naar Keulen kunt rijden".

"Hij is zo arm, dat de luis 'm nie lusten."

"Ge kunt nooit weten, wanneer een gust kan kalven." - Onverwachte dingen kunnen toch wel gebeuren. (Een guste koe is een droogstaand, niet drachtige koe.)

"'t Hangt allemaal aaneen als droog zand.". - Het is een onsamenhangend gesprek.

"Hij liep z'n hakken onder z'n klompen uit." - Hij haastte zich.

"Da is smeer op mijne wagen." Daar ben ik het gloeiend mee eens.

"Da zal kneep kosten." - Dat wordt een dure geschiedenis.

 

Al deze uitdrukkingen laten duidelijk horen, dat zij boerentaal weergeven.

 

Ook werd nog genoteerd:

"Achterom is 't kermis" wordt schertsend gezegd tegen iemand, die men in de weg staat, en voor wie men niet op zijde wil gaan. Ook wel tegen kennissen, die aan de achterzijde van het huis kunnen binnengaan, als de voordeur gesloten is. Daar zegt men dan "Achterom is kennis" vergoelijkend om aan te geven, dat kennissen vrij achterom mogen komen.

 

Een aantal notities kon ik niet verklaren. Zo bijv. "de romme schifferen", waar bedoeld wordt, dat men melk wil schiften, d.i. zuren of runnen.

"Ik heb honger als 'n heimouwerik." Wat het betekent, is me onbekend.

"'t Huis uitkeren" wil zeggen schoon vegen.

"Ieder 't zijne, mèr de duvel niks."

"Den lèsten drop is botterknop"

"'n Lortsboks."

"Iets tussen de ribben zien te krijgen."

"Op z'n rug gaan staan."

"'n Gelint of gelintpaal" is een erfafscheidingslatwerk.

"'t Koren is goed gekörd van 't jaar."

 

Misschien kennen er onder mijn lezers meer van dergelijke uitdrukkingen. Zij zijn het verzamelen waard.