Frans van Gèssel

D'uurste k'mmunie

Alhoewel 't weer nie meejwerkte um nao de Mis op 't kerkplein nog wè nao te buurte, kosse Merinus Piejte en Jan van Kriesjes 't toch nie laote efkes tusse twee bùie deur nog wè te klazienere mé mekare. Nie èrg lang want de wind drif de donk're wolke over de kerk hene en kosse ze bèij grif rekene op 'n malse bùi regen

"Witte wè ons Bertha vurrige week vroeg Merinus, toen ik nogal vruug ùit de de Mis van negen uurre thuiskwaam?"

"God wit," zî Merinus, "miskien vroeg ze wel um de honderdduzend."

"Nee dè toch nie, mar ze vroeg wel of ik miskien ziek geworre waar onder de Mis en soms vur 't lest krùiske de kerk ùitgegaon waar. Ik zeg tege d'r nee dè toch nie mar de pestoor ha nie geprikt. Hij ha zèlfs op vurhaand zunne preek k'pot geskeurd. Ge zullet zèlf strakke wel heure in de Mis van elf uurre. Ze zinne wel dè w'm van de week thuisgestuurd kréége mé de post. 't Zò ok kunne dèttie de volgende week dobbel prikt."

Noch 't een nog 't aander waar 't geval. Traowes dor waar ok ginne ted mer vur. 't Waar 'r veulste druk mé de fiste in de kerk. Uurst 't vùrmsel mé 'ne dobbele dienst. Dan wir twee fistelijk gezonge Misse vur de 47 k'mmunikante, dorrop Himmelvaart en ès leste fist Pinkstere.

"Ik waar naor één van die k'mmuniemisse geweest Jan," zî Merinus, "en zaat 't aachter in de kerk zò'n bietje te beluist're en te bekééke. 'n Skon gezicht um de jonges en de mèskes same aon 'n groote toffel te zien zitte.

Wè gî dè toch vort hil anders ès b'ons vruger. Ik weet nog, want dor gaode toch wir aon zitte denke bè zòn gelegenighèd, dè ik in de zommer van '34 m'n uurst k'mmunie din. Geskèije dur de klepstulekes, in de middegang van de kerk, zate rèchs de jonges en links de mèskes. Goewd vurberèijd mar vurral goewd gedresseerd, want dor waar wè geoefend in de kerk. Alleen al 't te k'mmunie gaon ha veul eweg van 'n exercisie bè de soldaote. Alles in de pas en in de maot. Bè elke rééj banke ston 'n bruidje, hillemaol in 't wit mé 'n brandende kars in d'r haand, die ons naor de k'mmuniebank moes lèije. Stonne we in 'n strakke rééj veur de k'mmuniebank, dan knipte d'n bovemister mé zunne dùim en wijsvinger. Dè waar 't teken um 'n diepe kniebuiging te make um dornao op bèij oew kniejes nir te kniele op de k'mmuniebank, zodè g'oew haand meej onder 'n prachtig gedorduurd kleed kost steke en owee ès dè nie ammel mooi gelijk gong. dan zwèijden 'r wè.

't Brocht 'ne hoop spanning teweeg Jan, dè zulde wel begréépe. Nimt alleen mar 't vur d'n uurste keer gaon biechte, want dè moes gebeure vurdè ge d'n uurste keer te k'mmunie mocht gaon. Ik weet nog ès d'n dag van giestere dè Nèlleke van Peer van Sjèffe, een van de k'mmuniekantjes, d'n biechtstoewl ingong van de kappelaon. Ze ha d'r lesje nètjes opgezeed zoës dè geleerd waar bibberend ès 'n rietje van de puur zinnuwe. Toen de kappelaon zin dè z't heel goewd gedaon ha, en d'r 'n penitentie gaaf van driej weesgegroetjes, begos 't keind zò verskrikkelijk te skreuwe dètter dikke traone over d'r wengskes biggelde. De kappelaon verskoot 'r af en vroeg worrum ze toch zó moes skreuwe. Stotterend en hakkelend d'r traone afvegend en òlling overstuur kwaam 't 'r ùit. 't Uurste weesgegroetje dè kende ze wel mar die twee aander ha nog niet geleerd…

Kekt is naor bove Jan, dor kùmt wir zònne zwarte lap aongedreve. Ès we vlug zen kunne w'm nog krèk veur zen want zó te zien wor 't ginne stiefregen wètter dalijk naor beneje kùmt. We zullen 'r mar de sokke in zette. Jan, 't beste, de groete aon de vrouw en tot ziens mar wir!