INHOUD VEUGELTJES VANGEN
INHOUD VAN RIJSWIJK
CUBRA HOME

 

Piet Heerkens svd

Henk van Rijswijk & Karel Hermans

Oproep

 

Diep veraachte moedertaol,

kreeg ik een proces verbaol

omdè-d-ik oe rauwe klaanken

af móes en nie af kós daanke,

'k gaaf er geeren al mijn geld veur,

'k zaat er geeren, as 'nen held, veur

in et spinhuis, koud en kaol,

diepveraachte moedertaol...

Mar goddaank, 't is nog zo wijd nie,

bláft kritiek, och kom, ze bijt nie!

Dörom zing ik plat, royaol

in mijn aawe moedertaol:

'k liet den örgel lustig tjengele,

draaide rustig mee den zwengel en

liet mijn mus mee goei fatsoen

sjierpen in et fijn plantsoen

van de nederlandse lettere...

'k heurde hier en daor wel kettere,

spotte, giechelen om dè simpel

fluiten van dieën boerekinkel,

mar ik trok er me niks van aon,

vaast van plan m'ne gang te gaon.

'k Laot 'n kinkeduutje kwaoke,

'k moet op tijd 'n zuchje slaoke,

'k wil ok 'ns giechele, muzikaol,

in mijn lollige moedertaol.

'k Laot d'r klaanke locht uitwaaie,

'k laot ze van mijn lippe zwaaie

rond. gezond en breed en stoer

lijk de ermen van den boer

die z'n zaod zaait op den ekker.

Kos mijn lied mar, as 'ne wekker,

wakker rellen al wè slaopt,

al wè luilakt, rekt en gaopt!

Kos 'k 'n bende aander örgels,

mussen, kinkeduuten-görgels,

of nog liever naachtegaole,

spreuwe, malders, overhaolen

om in 't litterair plantsoen

plat-eweg d'r best te doen,

och, wè zu't er lekker klinke!

Dörom roep ik al de vinke,

leuwerikke, wielewaole,

meeze, kneuters, naachtegaolen,

al wè hier in Brabant piept,

al wè neuriet, kwaokt en kriept,

om mar hardop mee te zingen,

blij te zijn en rond te springen

in den lieven Heer z'n boome;

'k roep ze op om mee te droome,

mee te sjierpe, mee te fluite,

nie om eer of roem of duite

(want daor moete ze tòch naor fluite!)

mar uit louter zielsplezier!

't Zet den hemel op een kier

as we in onz' eige klaanken

onzen lieven Heer bedaanken,

as we simpel, los en knus

zingen zoo we 't kunnen. - Dus:

raok er 'ns los mee goei fatsoen

in ons litterair plantsoen!

  Uit: De Kinkenduut (1941)

 

Naachtegaol

 

Naachtegaol, mijn hemeldierke,

mee oe wonder tierelierke,

resjen uit et paradijs,

klinkklaor dichter-onderwijs,

heel den aovond lig ik wakker,

vuul m'n eigen, ermen stakker,

kwaokende kinkenduut in 't riet

as ik löster naor ou lied.

 

't Vloeit fluweelig, zachjes, zuutjes,

trippetrap van kendervuutjes

over de blauwe hemelruit;

't dröppelt uit oe strotjen uit

tik-tik-tik as van 'n klökske,

tok-tok-tok as van 'n stökske,

dan, ineens, mee wilden ruk,

kletst er 'n blad mee glaswerk stuk!

 

't Lijkent soms op hel getinkel

van den beijaard; belgerinkel;

of er iemand giechelt, laacht,

waor ge d'ooge nie van zaagt;

dan is 't weer 'n leuk gekwetter,

zuut geneurie, scherp geschetter,

droef gesnik of luid gefluit,

aachter mekaren op ruitekaduit.

 

Heur 'm toontjes brabbele, broebele,

heur 'm zuutjes zabbele, zoebele,

zuiver klaanke van geneucht,

puure naachtegaole-vreugd.

Lijsters, malders, wielewaole

kunnen et bij ou nie haole;

fluite gíj, ge laacht ze egaol

allemaol uit, m'ne naachtegaol!

 

Naachtegaol, m'n hemeldierke,

mee oe wonder tierelierke,

resjen uit et paradijs,

daank oe veur oe onderwijs!

Heurde gij mijn in 't waoter kwaoke

wil er oe eige nie kwaod om maoke:

ieder zingt of kwaokt of kwekt

zoo-t-ie van-huis-uit is gebekt!

  Uit: De Kinkenduut (1941)

 

DE MUS

 

Daor was er eens 'ne nachtegaol,

dè moet ik oe efkes vertelle,

en die liet er z'n liekes, lief van taol,

uit z'n köstelijk örgeltje relle.

 

En er waar 'n ordinaire mus

in grauw en oneugelijk pekske,

die zat brutaol, mar los en knus,

te sjierrepen op z'n tekske.

 

Wie waar dan toch dieë nachtegaol?

Dè zal ik oe efkes vertelle:

dieë nachtegaol, zo lief van taol,

die hiette Guido Gezelle.

 

En wie 's die ordinaire mus

in z'n grauw en oneugelijk pekske?

Kek, dè ben ik naa! Los en knus

sjierrept mijn mussenbekske!

Piet Heerkens s.v.d. - De Mus (1939)

MUSSEN IN DEN WENTER

 

Sjierp dan mar, zieltje, gelijk de mussen, de

erreme lollige mussenbende

die daor onder, op en tussen de

takken giechelen in d'r ellende.

 

Een-twee-drie-vier-vijf op tekskes,

't rossig petjen op d'r köpkes,

dik geduffeld in d'r pekskes,

in d'r jekskes zonder knöpkes......

 

Viel er óót één errem muske

uitgehongerd van 'n dekske?

Iedere mus is een gelukske;

deurom giechelt ieder mussenbekske!

 

Sjierp dan mar, zieltje, gelijk de mussen, de

erreme lollige mussenbende

die daor onder, op en tussen de

takken giechelen in d'r ellende!

  Uit: De Mus (1939)

 

MEREL

 

Naa weet ik, merel, waor ge woont,

ge bent mijnen naosten gebuur;

naa'k stao te droomen in 't deurgebont

maokt mijn oew babbele jong en gezond

in 't merelzuut aovonduur.

 

Oew lollig gefraozel dè dröpt van den tak,

turelatirelatuut,

en 't smaokt me zo goed as 'n pijpke tebak,

as snoepen en pruuven van 't fijnste gebak,

as honing is et, zo zuut!

 

Wè zingde gij naa? - Verstao'k et sekuur?

Ge baozelt gepraotte muziek!

En zingde van 't gaaike zoo uur nao uur?

heur ik et alleenig as naoste gebuur?

Hört! hört! Wè klinkt et komiek:

 

"Bruuide ze werrem, gij goeie gaai?

bruuide ze, bruuide ze goed?

bruui mar taai-aon, al is et wè saai,

m'n goeie gaai, as uit ieder aai

'n mereltje komen moet!"

  Uit: De Mus (1939)

 

 

DE KNAORRIE

 

De lente pronkt weer in vollen tooi

en de wereld wordt weer wondermooi.

 

De koeikes graozen et malse gras

zo gretig of et al boter was.

 

De veugeltjes spoldere klocht bij klocht

en dwerrelen deur de mollige locht

 

en die locht is zoft en blauw as zij,

en 't vijverke kleurt er blauw van bij,

 

en deur 't vijverke, blauw geblauwd,

schieten de viskes, rood en goud...

 

't Is klaor geluk wè'k zie en heur,

't is allemaol zuut wè'k pruuf en keur...

 

En is mijn hart náá koud en guur?!

Is mijn gemoed náá zout en zuur?!

 

Och, de hemel hangt zo ver, zo hoog,

en de weereld boeit me baai m'n oog'!

 

Swijls me den hemel lokt en trekt,

hang 'k aon de weereld vaastgeplekt.

 

't Leeve lokt me, et lijkt zo fijn;

en kan er den hemel zó zuut wel zijn?!

 

Toch weet ik et wel, oo, als te best:

de weereld is mar 'n aokelik nest;

 

z'is mooi van verre, mar verre van mooi:

'n schoon vergulde veugeltjeskooi,

 

en daorin fladdert mijn zieltje rond

en 't bijt zijnen bek aon de spijltjes wond!

 

Zoo tob ik, gekooide kenaorriepiet,

swijls de leuwerik de locht in schiet...

 

Mar kijk: de kenaorriepiet pikt en drinkt

in 't gauwe kooike, en hört, hij zingt!

 

Jao, 't open kooike wier z'nen dood:

hij stierf van nood in 'n bos vol brood!

 

Gelukkig tamme kenaorriepiet

die aachter de traollies van 't leeve geniet!

 

Gevange vogel in gouwe cel,

wè klinken oe liekes helder en fel!

 

Hoe komde gij aon oe gelukkig geluid?

Wè lierde gij blij en wè haolde diep uit!

 

Wè fraozelde zuut en wè leuterde vlot,

Wè zingde gij, zingde gij, zingde gij zot!

 

Wè schokkelde, klingelde en kloekte gij vol

mee tie-tie-fluiten en waoterrol!

 

Gekooide zanger, as goud zo geel,

'k bewonder oe hartjen, oe liekes, oe keel!

 

'k Wil lijken en blijken en zijn lijk gij:

altij gevangen, toch aaltij blij!

 

Eens fladder ik weg uit mijn gouwe kooi

den wijen hemel in, ruim en mooi!

  Uit: De Knaorrie (1949)

 

LEUWERIK

 

Leuwerik, boven 't jonge koren

heur ik oe bellekes ieverans rinkele,

'k heur oe zilver' engeleklökske

felle heldere toontjes tinkele,

lekker tierelierend vlökske,

tooren-hoog in 't blauw verlooren

hangde, - en ik zie sterrekes pinkelen

as ik oe zuuk, m'n leuwerikske;

zie ik oe wel?... Jao toch 'n pluimpke,

wapperend puntje, fladderend tikske!

Och, hoe zuigde 't uit oe duimke,

lollig dröppelend klaankfontijntje,

tierelierend zuut gelukske,

leevend örgelinstrumentje!

Zingde gij over oe stiekum nisje?

Over oe gaaike? Over oe kiendjes?

Over oe aaikes? Vierde 'n fisje?

Praotte gij mee oe aander vriendjes

en oe vriendinnekes, vriendelijk bisje?

Klimde oe eige nie wijd verloore?

Vende oe nisje terug in 't koore?

'k Zie oe nie meer, - weggestegen

bende naor den blauwe-zijen

hemel. - Pikte gij in dieën wijen

hemelmaantel gaa wè götjes?

Dröppelen uit die göllekes, scheurkes,

fijne, gezeefde hemel-gelödjes

neer op 't laand as zuuten zegen?

'k Zie... ik zie... 't zijn allemaol sterrekes;

'k doe veurloopig mar de deurkes

van mijn ooge toe! 't Is wellekes!

Leuwerikske, leevend lieke,

'k löster, blend, naor oe engele-bellekes,

naor oe hemel-melodieke,

ringe-linge-ling van 't Paradijs!

Gij verdient den eersten prijs

onder... onder... Heur 'k den donder?

Dof gerommel op bronze tromme?

Vliegmesjiene?! - Oo, geen wonder,

leuwerikske: schielik schiete

schuins 't kooren in naor onder,

naor oe gaaike, naor oe nisje...

Uit is 't mee oe sjierewieten,

uit is 't lieken, uit is 't fisje!

Zwaor belaast mee tonne bommen,

heur 'k ze gromme, knorre, vloeke,

heur 'k ze dof en donker brommen;

hier en daor, uit alle hoeken

doemen ze op en doen verstommen

al wè leeft en zingt en leutert...

Orlog hee 't geluk verpeuterd!

Orlog! Oo, 't verdriet is groot!

Lente... mar 't geluk is dood!

 

  Uit: De Knaorrie (1949)

 


Piet Heerkens werd op 4 november 1897 geboren in Tilburg. Tussen 1914 en 1922 werd hij in Uden opgeleid om missionaris te worden van de congregatie van Het Goddelijk Woord. In 1927 in Teteringen tot priester gewijd en in hetzelfde jaar vertrok hij naar het eiland Flores van het toenmalige Nederlands-Indië. Zijn slechte gezondheidstoestand dwong hem in 1936 terug te keren naar Nederland. Hij overleed op 28 januari 1944 in een ziekenhuis in Eindhoven na een maagoperatie, en werd begraven op het kerkhof van missiehuis St. Lambertus in Helvoirt.

 

 

 

►Het volledige werk van Piet Heerkens op CuBra KLIK HIER