Oproep
Diep veraachte
moedertaol,
kreeg ik een proces
verbaol
omdè-d-ik oe rauwe
klaanken
af móes en nie af kós
daanke,
'k gaaf er geeren al mijn
geld veur,
'k zaat er geeren, as
'nen held, veur
in et spinhuis, koud en
kaol,
diepveraachte
moedertaol...
Mar goddaank, 't is nog
zo wijd nie,
bláft kritiek, och kom,
ze bijt nie!
Dörom zing ik plat,
royaol
in mijn aawe moedertaol:
'k liet den örgel lustig
tjengele,
draaide rustig mee den
zwengel en
liet mijn mus mee goei
fatsoen
sjierpen in et fijn
plantsoen
van de nederlandse
lettere...
'k heurde hier en daor
wel kettere,
spotte, giechelen om dè
simpel
fluiten van dieën
boerekinkel,
mar ik trok er me niks
van aon,
vaast van plan m'ne gang
te gaon.
'k Laot 'n kinkeduutje
kwaoke,
'k moet op tijd 'n zuchje
slaoke,
'k wil ok 'ns giechele,
muzikaol,
in mijn lollige
moedertaol.
'k Laot d'r klaanke locht
uitwaaie,
'k laot ze van mijn lippe
zwaaie
rond. gezond en breed en
stoer
lijk de ermen van den
boer
die z'n zaod zaait op den
ekker.
Kos mijn lied mar, as 'ne
wekker,
wakker rellen al wè
slaopt,
al wè luilakt, rekt en
gaopt!
Kos 'k 'n bende aander
örgels,
mussen,
kinkeduuten-görgels,
of nog liever
naachtegaole,
spreuwe, malders,
overhaolen
om in 't litterair
plantsoen
plat-eweg d'r best te
doen,
och, wè zu't er lekker
klinke!
Dörom roep ik al de
vinke,
leuwerikke, wielewaole,
meeze, kneuters,
naachtegaolen,
al wè hier in Brabant
piept,
al wè neuriet, kwaokt en
kriept,
om mar hardop mee te
zingen,
blij te zijn en rond te
springen
in den lieven Heer z'n
boome;
'k roep ze op om mee te
droome,
mee te sjierpe, mee te
fluite,
nie om eer of roem of
duite
(want daor moete ze tòch
naor fluite!)
mar uit louter
zielsplezier!
't Zet den hemel op een
kier
as we in onz' eige
klaanken
onzen lieven Heer
bedaanken,
as we simpel, los en knus
zingen zoo we 't kunnen.
- Dus:
raok er 'ns los mee goei
fatsoen
in ons litterair
plantsoen!
Uit: De Kinkenduut (1941)
Naachtegaol
Naachtegaol, mijn
hemeldierke,
mee oe wonder
tierelierke,
resjen uit et paradijs,
klinkklaor
dichter-onderwijs,
heel den aovond lig ik
wakker,
vuul m'n eigen, ermen
stakker,
kwaokende kinkenduut in
't riet
as ik löster naor ou
lied.
't Vloeit fluweelig,
zachjes, zuutjes,
trippetrap van
kendervuutjes
over de blauwe hemelruit;
't dröppelt uit oe
strotjen uit
tik-tik-tik as van 'n
klökske,
tok-tok-tok as van 'n
stökske,
dan, ineens, mee wilden
ruk,
kletst er 'n blad mee
glaswerk stuk!
't Lijkent soms op hel
getinkel
van den beijaard;
belgerinkel;
of er iemand giechelt,
laacht,
waor ge d'ooge nie van
zaagt;
dan is 't weer 'n leuk
gekwetter,
zuut geneurie, scherp
geschetter,
droef gesnik of luid
gefluit,
aachter mekaren op
ruitekaduit.
Heur 'm toontjes
brabbele, broebele,
heur 'm zuutjes zabbele,
zoebele,
zuiver klaanke van
geneucht,
puure
naachtegaole-vreugd.
Lijsters, malders,
wielewaole
kunnen et bij ou nie
haole;
fluite gíj, ge laacht ze
egaol
allemaol uit, m'ne
naachtegaol!
Naachtegaol, m'n
hemeldierke,
mee oe wonder
tierelierke,
resjen uit et paradijs,
daank oe veur oe
onderwijs!
Heurde gij mijn in 't
waoter kwaoke
wil er oe eige nie kwaod
om maoke:
ieder zingt of kwaokt of
kwekt
zoo-t-ie van-huis-uit is
gebekt!
Uit: De Kinkenduut
(1941)
DE MUS
Daor was er eens 'ne
nachtegaol,
dè moet ik oe efkes
vertelle,
en die liet er z'n
liekes, lief van taol,
uit z'n köstelijk
örgeltje relle.
En er waar 'n ordinaire
mus
in grauw en oneugelijk
pekske,
die zat brutaol, mar los
en knus,
te sjierrepen op z'n
tekske.
Wie waar dan toch dieë
nachtegaol?
Dè zal ik oe efkes
vertelle:
dieë nachtegaol, zo lief
van taol,
die hiette Guido Gezelle.
En wie 's die ordinaire
mus
in z'n grauw en
oneugelijk pekske?
Kek, dè ben ik naa! Los
en knus
sjierrept mijn
mussenbekske!
Piet Heerkens s.v.d. - De
Mus (1939)
MUSSEN IN DEN WENTER
Sjierp dan mar, zieltje,
gelijk de mussen, de
erreme lollige
mussenbende
die daor onder, op en
tussen de
takken giechelen in d'r
ellende.
Een-twee-drie-vier-vijf
op tekskes,
't rossig petjen op d'r
köpkes,
dik geduffeld in d'r
pekskes,
in d'r jekskes zonder
knöpkes......
Viel er óót één errem
muske
uitgehongerd van 'n
dekske?
Iedere mus is een
gelukske;
deurom giechelt ieder
mussenbekske!
Sjierp dan mar, zieltje,
gelijk de mussen, de
erreme lollige
mussenbende
die daor onder, op en
tussen de
takken giechelen in d'r
ellende!
Uit: De Mus (1939)
MEREL
Naa weet ik, merel, waor
ge woont,
ge bent mijnen naosten
gebuur;
naa'k stao te droomen in
't deurgebont
maokt mijn oew babbele
jong en gezond
in 't merelzuut
aovonduur.
Oew lollig gefraozel dè
dröpt van den tak,
turelatirelatuut,
en 't smaokt me zo goed
as 'n pijpke tebak,
as snoepen en pruuven van
't fijnste gebak,
as honing is et, zo zuut!
Wè zingde gij naa? -
Verstao'k et sekuur?
Ge baozelt gepraotte
muziek!
En zingde van 't gaaike
zoo uur nao uur?
heur ik et alleenig as
naoste gebuur?
Hört! hört! Wè klinkt et
komiek:
"Bruuide ze werrem, gij
goeie gaai?
bruuide ze, bruuide ze
goed?
bruui mar taai-aon, al is
et wè saai,
m'n goeie gaai, as uit
ieder aai
'n mereltje komen moet!"
Uit: De Mus (1939)
DE KNAORRIE
De lente pronkt weer in
vollen tooi
en de wereld wordt weer
wondermooi.
De koeikes graozen et
malse gras
zo gretig of et al boter
was.
De veugeltjes spoldere
klocht bij klocht
en dwerrelen deur de
mollige locht
en die locht is zoft en
blauw as zij,
en 't vijverke kleurt er
blauw van bij,
en deur 't vijverke,
blauw geblauwd,
schieten de viskes, rood
en goud...
't Is klaor geluk wè'k
zie en heur,
't is allemaol zuut wè'k
pruuf en keur...
En is mijn hart náá koud
en guur?!
Is mijn gemoed náá zout
en zuur?!
Och, de hemel hangt zo
ver, zo hoog,
en de weereld boeit me
baai m'n oog'!
Swijls me den hemel lokt
en trekt,
hang 'k aon de weereld
vaastgeplekt.
't Leeve lokt me, et
lijkt zo fijn;
en kan er den hemel zó
zuut wel zijn?!
Toch weet ik et wel, oo,
als te best:
de weereld is mar 'n
aokelik nest;
z'is mooi van verre, mar
verre van mooi:
'n schoon vergulde
veugeltjeskooi,
en daorin fladdert mijn
zieltje rond
en 't bijt zijnen bek aon
de spijltjes wond!
Zoo tob ik, gekooide
kenaorriepiet,
swijls de leuwerik de
locht in schiet...
Mar kijk: de
kenaorriepiet pikt en drinkt
in 't gauwe kooike, en
hört, hij zingt!
Jao, 't open kooike wier
z'nen dood:
hij stierf van nood in 'n
bos vol brood!
Gelukkig tamme
kenaorriepiet
die aachter de traollies
van 't leeve geniet!
Gevange vogel in gouwe
cel,
wè klinken oe liekes
helder en fel!
Hoe komde gij aon oe
gelukkig geluid?
Wè lierde gij blij en wè
haolde diep uit!
Wè fraozelde zuut en wè
leuterde vlot,
Wè zingde gij, zingde
gij, zingde gij zot!
Wè schokkelde, klingelde
en kloekte gij vol
mee tie-tie-fluiten en
waoterrol!
Gekooide zanger, as goud
zo geel,
'k bewonder oe hartjen,
oe liekes, oe keel!
'k Wil lijken en blijken
en zijn lijk gij:
altij gevangen, toch
aaltij blij!
Eens fladder ik weg uit
mijn gouwe kooi
den wijen hemel in, ruim
en mooi!
Uit: De Knaorrie (1949)
LEUWERIK
Leuwerik, boven 't jonge
koren
heur ik oe bellekes
ieverans rinkele,
'k heur oe zilver'
engeleklökske
felle heldere toontjes
tinkele,
lekker tierelierend
vlökske,
tooren-hoog in 't blauw
verlooren
hangde, - en ik zie
sterrekes pinkelen
as ik oe zuuk, m'n
leuwerikske;
zie ik oe wel?... Jao
toch 'n pluimpke,
wapperend puntje,
fladderend tikske!
Och, hoe zuigde 't uit oe
duimke,
lollig dröppelend
klaankfontijntje,
tierelierend zuut
gelukske,
leevend
örgelinstrumentje!
Zingde gij over oe
stiekum nisje?
Over oe gaaike? Over oe
kiendjes?
Over oe aaikes? Vierde 'n
fisje?
Praotte gij mee oe aander
vriendjes
en oe vriendinnekes,
vriendelijk bisje?
Klimde oe eige nie wijd
verloore?
Vende oe nisje terug in
't koore?
'k Zie oe nie meer, -
weggestegen
bende naor den
blauwe-zijen
hemel. - Pikte gij in
dieën wijen
hemelmaantel gaa wè
götjes?
Dröppelen uit die
göllekes, scheurkes,
fijne, gezeefde
hemel-gelödjes
neer op 't laand as
zuuten zegen?
'k Zie... ik zie... 't
zijn allemaol sterrekes;
'k doe veurloopig mar de
deurkes
van mijn ooge toe! 't Is
wellekes!
Leuwerikske, leevend
lieke,
'k löster, blend, naor oe
engele-bellekes,
naor oe hemel-melodieke,
ringe-linge-ling van 't
Paradijs!
Gij verdient den eersten
prijs
onder... onder... Heur 'k
den donder?
Dof gerommel op bronze
tromme?
Vliegmesjiene?! - Oo,
geen wonder,
leuwerikske: schielik
schiete
schuins 't kooren in naor
onder,
naor oe gaaike, naor oe
nisje...
Uit is 't mee oe
sjierewieten,
uit is 't lieken, uit is
't fisje!
Zwaor belaast mee tonne
bommen,
heur 'k ze gromme,
knorre, vloeke,
heur 'k ze dof en donker
brommen;
hier en daor, uit alle
hoeken
doemen ze op en doen
verstommen
al wè leeft en zingt en
leutert...
Orlog hee 't geluk
verpeuterd!
Orlog! Oo, 't verdriet is
groot!
Lente... mar 't geluk is
dood!
Uit: De Knaorrie (1949)
|