Troost bij leed

Op die zondagavonden bezocht ik haar en sloeg ik haar gade in de vele
gedaanten en stemmingen die schenen voort te vloeien uit haar geestesziekte;
soms was ze ontdaan en opstandig naar aanleiding van het beleid in het
psychiatrisch ziekenhuis, dan weer was ze verzonken in neerslachtigheid; ook
zag ze soms spoken en demonen in haar verwarring. En eens toonde ze me een
foto van haar knappe, nog jonge zus, die niet meer te midden van de levenden
is, net als zijzelf slachtoffer van genetische verdoeming. Het menselijk
leven en zijn laagvlakte, in de gedaante die gewoonlijk voor stervelingen
gereserveerd is, was ondraaglijk voor haar, zodat ze zichzelf dwangmatig en
hardnekkig de vreugden, die dit leven haar in feite niet bood, verschafte,
zoals ladingen aftandse kleding uit kringloopwinkels, die ze opstapelde in
haar huis zonder ze ooit te dragen. Alsof haar ziel niet gewond, geschokt en
verouderd was door een lang, wisselvallig leven, dat bovendien getekend was
door ziekte, meende ze troost te vinden bij chansons van Francoise Hardy en
droomde ze daarbij weg, alsof het nog altijd negentienvijfenzestig was en ze
flaneerde over een Parijse boulevard, hand in hand met een mondaine,
elegante jongeman. Méér nog troostten haar enkele dichtregels van Heinrich
Heine die moeiteloos de anderhalve eeuw sinds zijn overlijden overbruggen en
met gemak de triomf van de poëzie ten opzichte van de psychiatrische
hulpverlening demonstreren:

"Hart, mijn hart wees niet bedrukt
 en verdraag je lot
 Een nieuwe lente geeft terug
 wat de winter je heeft ontroofd
 En wat is je veel gebleven
 en hoe mooi is nog de aarde
 En, mijn hart, wat jou lief is
 dat alles mag je liefhebben."