Jan
Hoevenaars
verhalen
Haksel
Wie de aanvechting niet
kan weerstaan om het woord preskop in de dictionaire op te
zoeken, komt tot de verrassende bevinding dat er maar liefst 10
Nederlandse synoniemen worden gegeven: hoofdkaas, kopvlees, postekop,
preskop, frut, zult, varkenskop, kipkap, huré, en huufflakke. De
redactie is kennelijk niet ook nog in Gilze en omstreken gaan
zoeken, anders had ze haksel eveneens aan de verzameling
kunnen toevoegen. We hebben daarmee meer synoniemen voor zult dan
eskimo's voor sneeuw, zodat we weer een (hoofd-)stukje aan onze
nationale trotscanon kunnen toevoegen.
In veel buitenlanden
wordt op vergelijkbare manier met de dierlijke overblijfselen
omgesprongen. Haggis, andouille, trippa (tripe), en flaki zijn daar
de namen voor al zulke gerechten waarvan slechts door
wetenschappelijke determinatie is te achterhalen uit welke streek
van het dierenlijf de ingrediënten afkomstig zijn, want de inlanders
zijn te fier op hun favoriete voer om het ons gewoon te vertellen,
of te bang voor hun omzet natuurlijk.
In de buurt van zult
duikt dikwijls balkenbrij op. Het soort vlees is dan ook hetzelfde,
maar de brij ontstaat door een ruime toevoeging van boekweitpap, die
van zichzelf al tamelijk slijmerig is en in combinatie met zult
overgaat in lange vettig vellige slierten, niet geneigd om in het
gevecht met de zwaartekracht ook maar ergens te breken. Als de
balkenbrij met wat pieterselie wordt opgegroend (of is dat met -t )
begint het sterk te lijken op de langdradige algenkolonies die men
doorgaans in de overbemeste slootjes hier te lande aantreft.
Het woord balkenbrij
heeft niets met de ons bekende houten balken en balkenenden van doen
maar alles met buik of zoals men vroeger zei: balg. Die werd
na de slacht eerst zorgvuldig van de laatste restjes vet, peesjes en
andere kliedertjes ontdaan om als grondstof voor de balkenbrij te
dienen, daarna gelooid en als dat goed gelukt was, werden alle
openingen op één na dichtgenaaid zodat er een leren emmer overbleef,
of een blaasbalg of een doedelzak, al naar gelang de markt er om
vroeg. Het Engelse woord belly is familie van balg, het Nederlandse
balgehakt niet. Tot slot: over de smaak van balkenbrij kan
men gemakkelijk van mening verschillen
Hulst
Stug stekelig groen
baart vermiljoenen
bessen
lekker voor lijsters
|