|
|
|
verhalen
Beton
Van een betonschaar zou je op het eerste gehoor verwachten dat je er beton mee kunt knippen, recht toe recht aan, of met sierlijke rondjes, of zomaar in het wilde weg. Maar dat is niet zo, evenmin als een betonvlechter beton vlecht of een potloodventer potloden. Met de betonschaar gelieve men ijzer te knippen. Dat dat vervolgens in het beton gestoken wordt doet er nu even niet toe. Het woord beton is door de Fransozen afgeleid van bitumen, een drabbig delfstofje dat de Romeinen op hun muren smeerden voor de geur, de kleur, of gewoon om alles een beetje waterdicht te krijgen. De Romeinen zelf gebruikten een ander woord voor beton, te weten concretum. Ze hebben het trouwens zelf uitgevonden, eerst het goedje en later de aanduiding. Ze bouwden er van alles mee. In het begin een beetje in het klein omdat er nog wel eens stukken vanaf wilden breken, maar later ook heel groot, zoals de koepel van het Pantheon met een doorsnee van 43 meter. Dit bewijst dat de Romeinen niet zulke rare jongens waren als vaak wordt beweerd. De kenniscathechismus over beton van De Vereniging van Producenten van Betonleidingsystemen (VPB) begint met vraag 1 (wat op zichzelf niet verkeerd is): Wat is beton? Het antwoord dat de VPB geeft, verrast me enigzins want het luidt als volgt: In algemene zin is beton het meest gebruikte bouwmateriaal van de wereld. Beton is goed in staat om drukkrachten op te nemen. Vergelijk dit met de vraag: wat is lucht? Antwoord: In algemene zin is lucht de meest ingeademde stof van de wereld. Lucht is slecht in staat drukkrachten op te nemen. Behalve dat we nu alleen nog maar weten dat beton een bouwmateriaal is (maar dat terzijde), had er natuurlijk moeten staan: beton is het meest gebruikte bouwmateriaal ter wereld. (punt). Of dat waar is weet ik niet, maar ik wil het graag van de VPB aan nemen. Echter als het dan waar is, is dat ook zo in bijzondere zin, met name in betonleidingsystemen, betonnen balkons, en betonwerken in algemene zin. Het goede van het antwoord schuilt in de tweede zin. Die verklaart in algemene zin wel meteen waarom de Romeinen hun groepstoiletten van beton maakten. Elk ander materiaal zou namelijk onder de geweldige gezamelijke drukkracht bezweken zijn. Om lekkages te voorkomen smeerden ze de naden dicht met bitumen. Dat dan weer wel.
Civiel Een ingenieur uit Delft kreeg in de gaten hij had 't namelijk zelf verzonnen dat ie met heel veel houten vaten een vaarweg kon betonnen.
|