Lakzegel van prins Willem van Hessen

Lakzegel van prins Willem van Hessen.

Veel documenten in de archieven van de heerlijkheid van Tilburg en Goirle waren ooit voorzien van lakzegels. Zegellak is een kwetsbaar materiaal. Na verloop van tijd kan het uitdrogen en daardoor barsten of zelfs gaan verpulveren. Mogelijk heeft dat met de kwaliteit van de samenstelling van de lak te maken. Jammer genoeg zijn er ook documenten die beschadigd zijn doordat er mensen waren die zich niet konden beheersen en de zegels van de documenten afknipten of zelfs afscheurden.

Het is vrij uitzonderlijk dat een meer dan 300 jaar oud zegel van een bijzonder goede kwaliteit in een van de archieven van de heerlijkheid Tilburg en Goirle werd aangetroffen. Dit zegel behoorde toe aan prins Willem van Hessen die van 1710 tot 1753 heer van Tilburg en Goirle was.

Uitvergrote afbeelding van een lakzegel uit 1716 van prins Willem van Hessen. Het eigenlijke zegel heeft een doorsnede van slechts enkele centimeters.

Een lakzegel was, vergezeld van de handtekening van de opsteller, bedoeld om de echtheid van een document te waarborgen. Niet altijd had een zegel de kleur rood. Zegels in de kleuren groen, bruin en zwart komen ook voor. Een speciale betekenis had dat niet. Lakzegels werden ook gebruikt om omslagen van brieven mee te verzegelen.

Willem van Hessen voerde meerdere titels. Bij belangrijke documenten bestond de aanhef uit een opsomming van die titels. Hij somde deze titels letterlijk op als: “Wij bij der gratie Gods Willem Landgraef tot Hessen, Furst tot Hirschfelt, Graef tot Catzen Ellenboogen, Diets, Ziegenhaim, Nidda en Schaumbourg, heer van Tilborg en Goirle, Luijtenant General van de Cavalarije van den Staet, colonel van’t Regiment Gardes Dragonders, en van een Regiment te voet, Gouverneur der Stadt Breda, omleggenden Forten ende Linien &c &c”.

In het lakzegel is het merendeel van de in de aanhef genoemde titels terug te vinden. Dat hij heer van Tilburg en Goirle was is in het zegel niet terug te vinden.

Het zegel zit vol heraldische symboliek. Het midden is het belangrijkste deel van het zegel. Hier staat het wapen van prins Willem van Hessen afgebeeld.

Het wapen bestaat uit een hartschild met daaromheen in zes kwartieren de wapens waarvan hij Fürst was.

Het wapen is gedrapeerd met een gekruld kleed en getooid met de kroon van een adellijke prins. De vorm van de kroon en de versierselen erop bepalen de rang van degene die bevoegd is deze te dragen. De kroon van de adellijke prins kenmerkt zich door de gouden hoofdband met daarop edelstenen en de daarboven aangebrachte bloemmotieven (fleurons). De kroon wordt aan de bovenzijde omgeven door een parelsnoer. De kronen voor een prins van koninklijke of keizerlijke huize zien er beduidend anders uit.

Schildhouders zijn twee gekroonde aanziende leeuwen met een dubbele gekruiste staart. De leeuw is het symbool van moed.

Onder de leeuwen liggen twee gekruiste kanonslopen, elk met een kruitschepje. Onder de kanonslopen ligt een stapel kanonskogels. Zij refereren aan de militaire loopbaan van de prins.