door NORBERT DE VRIES

Elke week een nieuwe beschouwing over een woord

20090122

Stuifmeelovertrild

Volgens mij zou je een aardige bundel kunnen samenstellen van gedichten die geschreven zijn als reactie op de Mei van Gorter. Ik las er zeker een handvol in de afgelopen maanden. En wie weet wat een gedegen zoekactie nog op zou leveren.

Inderdaad, dichters reageren nogal eens op het werk van collega-dichters. Er wordt daarbij lof gezongen, of de draak gestoken. Dat laatste is makkelijker dan het eerste. Het kost nauwelijks moeite om een gedicht of een dichter ‘af te breken’. Maar het uitspreken van oprechte bewondering, dat is iets wat uiterste zorg vergt. Je wilt toch niet voor dweepziek doorgaan? Dus voorzichtig aan met de superlatieven. Ja, als overdaad érgens schaadt, dan is het bij het verwoorden van bewondering.

Ik vond een gedicht van Ida Gerhardt over Gorter. Een prachtig voorbeeld van hoe delicaat en toch krachtig en overtuigend de loftrompet kan klinken.

Het vers van Gorter

Het vers van Gorter heeft de geur van graan

dat bloeit en stuift: die reuk van hemels zoet

met erdoorheen het aardse evengoed;

dat zegt de tarwe en het brood al aan.

En koren geurt weer uit het brood vandaan.

Hij schreef vanuit die kringloop overvloed

-het waait ons uit de woorden tegemoet –

het vers dat in het zonlicht kan bestaan,

de volle dag trotseert. Het voedt als brood

en bloeit als koren, stuifmeelovertrild.

Het vers van Gorter: franke gulheid noodt

dat wie hier nadert toch de honger stilt

die hij verborg of nimmer uit kon spreken.

Brood met de geur van graan. Gij moogt het breken.

Inderdaad, lieve lezer, ik stem met u in: dit is een heel mooi gedicht! Het is mooi, ook zonder dat je ooit een letter van Gorter gelezen hebt.

Wie wél iets van het werk van de grote Tachtiger kent, die denkt meteen: zou dat ‘stuifmeelovertrild’ niet van Gorter zelf zijn? “Dat zou zomaar kunnen”, zoals de volksmond tegenwoordig spreekt.

Vooruit, jongelui, het huiswerk van deze week: zoek in het oeuvre van Gorter naar het woord ‘stuifmeelovertrild’.