door NORBERT DE VRIES

Elke week een nieuwe beschouwing over een woord

20090212

Titel

Een boek heeft een titel, maar wat is een goede titel?

Ik loop naar mijn boekenkast en pak er lukraak drie boeken uit.

‘Eerst grijs dan wit dan blauw’. Gaat het over een schilder? Picasso in zijn blauwe periode?

‘Rachels rokje’. Met knippatronen?

‘Stampende mussen’. Nee, een boek met zo’n titel zou ik nooit kopen, maar ja, geschreven door Henk Romijn Meijer, dus misschien toch niet te versmaden.

Nee, ik ken maar één boektitel die ik volmaakt en briljant vind: ‘Een kuil om snikkend in te vallen’.

Bedenk een dergelijke titel maar eens!

Er is nóg een titel die ik moet vermelden, al was het maar omdat er een fraaie anekdote aan verbonden is. Het is een titel, die alles zegt en daarom volstaat. Met die titel hoeft het eigenlijke boek niet eens meer geschreven te worden!

Volg me, alstublieft, naar de jaren van de Franse revolutie.

Nicolas Chamfort (1740-1794) zegt tegen een vriend, dat hij die dag een belangrijk werk had voltooid. ‘Een boek zeker?’, vraagt die vriend. ‘Nee, ik heb alleen de titel van dat boek bedacht. Maar die titel behelst de hele geest van dat boek. Ik heb de titel aan mijn puriteinse vriend Sieyès gegeven. Hij zal het boek schrijven, maar de lezers zullen straks alleen de titel onthouden, namelijk: “Wat is de derde stand? Alles! Wat bezit hij? Niets!”

Inderdaad, die titel (door Sieyès ingekort tot Qu’est-ce que le Tiers état?) volstond, want hij zegt alles.

Het is ook mijn heimelijke droom: een boek schrijven dat enkel uit de titel ervan bestaat.

Tot slot nog een gedachte van Chamfort (welk een levensloop!): het geluk is geen eenvoudige zaak, want het is heel moeilijk in onszelf en onmogelijk elders te vinden.