door NORBERT DE VRIES

Elke week een nieuwe beschouwing over een woord

20090423

Voortgeschopt

Bij het opruimen eener zolderverdieping komt mij een verschrikkelijk, voordien ongeweten feit onder ogen: een oom van mijn echtgenote is vroeger met justitie in aanraking gekomen. Het betreft weliswaar de koude kant en het is lang geleden, maar toch, het is en blijft natuurlijk een smetje op mijn propere blazoen. Met een lichte schaamteblos op de wangen lees ik hoe die oom, samen met zijn moeder als gedaagde, op 30 mei 1928 des voormiddags te 9.30 uur moet verschijnen ter terechtzitting van het kantongerecht te Roermond.

In het ‘exploit van beteekening’ wordt de moeder gedagvaard omdat de oom toen nog minderjarig was. Zij moet bij de zitting tegenwoordig zijn (en toegevoegd is nog) ‘met aanzegging aan den minderjarige verdachte dat hij verplicht is ter terechtzitting in persoon te verschijnen Renv. ggd.’ , met een paraaf.

Tegelijk met mijn oom werden ook zes zijner vrienden (met hun moeders) gedagvaard. Gezevenen hadden ze op 8 mei 1928 hun gruwelijke euveldaad begaan, des namiddags circa 7.30 uur te Roermond.

Dat moet iets geweest zijn! De deurwaarder, genaamd Henri Rademaekers jr., belt op 24 mei aan; een nietsvermoedende moeder opent de deur en doet haastig haar schort af, want dit is iets ernstigs, iets officieels, dat ziet ze zo; en dan de dagvaarding, de rechtszitting over een week, en heel veel tranen, o wat een schande voor de buurt!

Het is natuurlijk ook niet gering. Want wat hebben de criminele tien- en elfjarigen voor verschrikkelijks misdreven? Zij hebben “op den openbaren weg ‘Venloscheweg’ beurtelings een bal (voetbal) van de eene zijde van den weg naar de andere voortgeschopt”.

Ik stel me voor hoe dat gegaan zal zijn op woensdag 30 mei. Zeven zwijgende minderjarigen, pips om de neus, worden door de rechter de ooren gewasschen, de moeders worden door hem gemaand beter op de gedragingen van hun kroost toe te zien, de verbaliserende agent, type Bromsnor, komt ook nog een duit in het zakje doen (‘hoe gemakkelijk had door die heen en weder geschopte bal op de weg , Venloscheweg, een accident kunnen plaatsgrijpen, edelachtbare’), en hoe de rechter daarna uitspraak doet: drie jongens worden gehangen, twee worden geradbraakt, en twee worden uit Roermond verbannen. De bal, tot slot, wordt verbeurdverklaard.