door NORBERT DE VRIES

Elke week een nieuwe beschouwing over een woord

20091224

Wafel

We moesten het maar eens hebben over de stroopwafel. Schoondochter is voor vakantie een paar weken terug naar de VS, en in haar koffers zou een verbaasde douanier meer dan 10 pakken stroopwafels kunnen aantreffen. Want, ja, de stroopwafel mag zich aan gene zijde van de Atlantische Oceaan in een groeiende populariteit verheugen.

Het is overigens aardig vast te stellen hoezeer ook onze smaak cultureel bepaald is. Je moet een Amerikaan maar eens een salmiaksnoepje offreren! Maar over de stroopwafel zijn Amerikaan en Nederlander het snel eens: in één woord ‘verrukkelijk’.

In steden als Los Angeles,en andere plekken waar veel Nederlandse emigranten wonen, kun je stroopwafels kopen, niet onder de Engelse benaming ‘treacle waffles’, maar gewoon onder de productnaam ‘stroopwafels’.

De Amerikaanse ‘waffle’ is een vast onderdeel van rijk voorziene ontbijttafel in the States. (Er is daar zelfs een bekende restaurantketen die Waffle House heet) Op de warme waffle leg je wat bolletjes boter en/of giet je een van de vele siropen die daarvoor op uw tafel gereed staan, met als topper natuurlijk de ‘maple syrup’. 

Maar wist u, dat die waffle gewoon uit Nederland komt?

De gebaksnaam ‘wafel’ is afgeleid van ‘weven’ en is verwant met het Duitse ‘Wabe’ (honingraat). De vormgelijkheid van wafel en raat zal daar niet vreemd aan zijn.

Onze wafel werd ‘walfre’ in het Frans, later vervormd tot ‘gaufre’ wat zowel ‘gebak’ als ‘honingraat’ betekent.

De wafel was een typisch Nederlandse specialiteit, en het woord is in vele talen overgenomen. Het Duitse Waffel, het Deens en Noorse vaffel, het Russische vaflja (en de afleiding vafel’nica voor wafelijzer), en het Engelse waffle, om er slechts een paar te noemen.