door NORBERT DE VRIES

Elke week een nieuwe beschouwing over een woord

20100610

Zonne-eters

“Eet jij eens héél gauw je bordje leeg! Hoezo niet lekker? Die arme kindertjes in India moeten op een houtje bijten; die zouden maar wát graag me jou willen ruilen.” Of woorden van gelijke strekking. Ze maakten deel uit van het opvoedingsrepertoire van heel veel ouders. Die arme kindertjes in India schoten er geen snars mee op, maar het bordje op de eettafel in ons vaderland móést leeg.

Ik haal dit aan, omdat het laat zien, dat India het land van de honger heette te zijn. De negertjes in Afrika hadden het voorwaar ook niet gemakkelijk (zilverdoppen sparen!). Voor de jonge lezertjes: in vroeger tijden zat de melk niet in een kartonnen verpakking, maar in glazen flessen (van een liter); deze flessen waren afgesloten, niet met een kurk, zoals de wijnfles, maar met een aluminium dop, die in de wandeling ‘zilverdop’ heette; je kon die dop er gemakkelijk afhalen, maar ik persoonlijk vond het nogal stoer om met de nagel van mijn duim de dop op twee plaatsen te perforeren, en dan de fles aan de mond te zetten om hem leeg te drinken; die tweede perforatie was om lucht toe te laten in de fles, zodat het uitstromen niet stopte. In mijn jeugd hielp ik somtijds de melkboer op zijn ronde, en mijn beloning bestond dan uit een fles melk, ter plekke leeg te drinken. En voor een broekventje (lees: kortebroekventje) was een liter melk een ‘mer à boire’. Met zwaar klotsende ingewanden liep ik dan voorzichtig weer naar huis. Voor de jonge lezertjes: een melkboer is niet per se een boer die huis aan huis melkt vent. In mijn jeugd was het een employee van de melkcentrale ofwel melkfabriek (Campina bijvoorbeeld) die met een gemotoriseerd wagentje, soms elektrisch aangedreven, soms voorzien van een verbrandingsmotor, door de straten reed, en op zijn vaste adresjes aanbelde en de bestelling opnam. Je kon trouwens ook ‘losse melk’ kopen, en pap of vla, en eieren, kortom alle zuivel, behalve kaas, als ik me goed herinner.

Enfin, zilverdoppen dus.

Meer nog dan Afrika was India het land waar volop gehongerd werd. En als ik de kranten mag geloven (dat staat niet voor 100% vast) dan is de honger er zelfs tot kunst verheven: we noemen het ‘inedia’ en dat lijkt, mogelijk niet toevallig, heel veel op ‘india’. Inedia is een woord uit het Latijn: in + edo en dat kun je vertalen als: ik eet niet. Niet eten, vasten, daarin zijn een paar Indiërs zeer bedreven. Iemand als de fakir Prahlad Jani bijvoorbeeld, die onlangs in het nieuws was. Kan jaren leven zonder eten en drinken! Of neem Hira Ratan Manel (of Manek) die genoeg heeft aan een beetje water en de zon. Ach, het volgende bericht, van een paar jaar geleden, is toch in hoge mate poëtisch?

“India – Hira Ratan Manel uit Bodhavad, India, beweert al twaalf jaar te leven van water en het eten van zonlicht. Het ‘eten’ is niets anders dan het relaxed staren naar de zon om zo met zijn energie gevoed te worden. Sommige zonne-eters voeden zich het liefst een half uur na zonsopkomst, terwijl anderen weer, zoals Hira Ratan Manel, een half uur voor de schemering de zon het lekkerst vinden.” 

Zonne-eters (‘zonneëters’ ziet er niet uit!) en maan-stelers. Dat laatste vanwege de tweeling Jaroslaw en Lech Kaczynski, ooit beroemd als kindacteurs in de film ‘Over de twee die de maan stalen’.