CUBRA

INHOUD WOORD

HOME

AUTEURS

KUNST

door NORBERT DE VRIES

Elke week een nieuwe beschouwing over een woord

 


 

20100624

 

Garnaal

 

Zo stoned als een garnaal. Indertijd werd het als ‘stoont als een garnaal’ geschreven. Die tijd was het midden van de jaren zeventig. Het was in 1976 een carnavalskraker van de heren Van Kooten en De Bie, maar zij schreven het lied al veel eerder, namelijk in 1969, voor het programma Hadimassa. Het werd toen vertolkt door Ton van Duinhoven.

Eind 1975 brachten Koot en Bie het (een weinig aangepast) opnieuw uit, en met groot succes: het werd een hit, en sindsdien is de uitdrukking gemeengoed.

Stoned als een garnaal. Ik kende weliswaar de oude uitdrukking ‘zo kalm als een zalm’, maar weet te weinig van vissen om te kunnen beoordelen of de zalm inderdaad een zeer rustige inborst heeft (dan wel dat deze vis gekozen is vanwege het rijm). Zomin is mij iets bekend omtrent hasjiesj rokende schaaldieren.

De garnaal is een kleine soort zeekreeft ‘met een ineengedrongen lijf, naar beneden gekromde staart, paarsgewijs geplaatste sprieten en over de poten verdeelde scharen’. ‘Garnaal’ kan ook op spottende wijze worden gebruikt om iemand met een kleine of nietige gestalte aan te duiden, en het schijnt dat ook de omroepster op luchthavens soms zo wordt genoemd. Dat laatste heb ik nooit kunnen beluisteren en vaststellen. Ik ken helaas geen omroepsters op luchthavens persoonlijk, en de afdeling Communicatie van Schiphol ontkende categorisch, maar wilde mij, toen ik trachtte dit ‘bij de bron’ te verifiëren, niet doorverbinden. Doch als vaststaand mag gelden, dat de uitdrukkingen ‘zo mager als een garnaal’ (zeer mager) en ‘een geheugen als een garnaal hebben’ (een zeer zwak geheugen hebben) bekend zijn en regelmatig gebezigd worden.

De hoogste tijd, meen ik, om de garnaal eens op een wat meer positieve wijze in onze taal ten tonele te voeren. Een belangrijke aanzet daartoe is gegeven door ZKH Prins Willem-Alexander, die erop gewezen heeft, dat de garnaal een zeer wakker dier is dat steeds op zijn qui-vive is. Dat moet ook wel, want de garnaal die in slaap valt, wordt door de stroming weggevoerd, ‘camarón que se duerme se lo lleva la corriente’. De prins wist van geen kwaad en gebruikte het woord ‘la chingada’, en zag zijn Mexicaans gehoor verrast opveren, want toen klonk het grof uit de koninklijke mond: de garnaal die in slaap valt, gaat naar de sodemieter.

Enfin, het voorstel is om allen in de komende tijd op een passend moment de volgende variant in te brengen: een garnaal die in slaap valt, wordt wakker in een cocktail.