Hoofdredactioneel commentaar 22-5-2012

Robert Mugabe zou als eerste secretaris van Zanu (PF) voor meer dan drie decennia adequaat moeten omgaan met de explosieve opvolgingskwestie, een monster dat hij mede heeft opgekweekt.

Mugabe zag met leedvermaak toe dat zijn partij, na de onafhankelijkheid, zichzelf begon op te delen langs factielijnen. Hij liet de facties uitgroeien en zich stevig verankeren want hij besefte dat dit in zijn voordeel zou werken.

Door de jaren heen heeft hij klassieke verdeel en heerstactieken gebruikt om zijn greep op de macht in stand te houden. Zijn truc was simpel: laat ze elkaar bevechten en kom naar mij voor gunsten.

Mugabe weet zelf heel goed dat de facties die binnen Zanu (PF) zijn opgekomen hem niet meer willen, toch belijden ze allemaal hun trouw aan hem in het openbaar want ze hebben zijn handtekening nodig bij alles wat ze doen.

Nu zegt hij dat hij niet kan terugtreden want hij vreest dat het intense ellebogenwerk om zijn positie de partij zal vernietigen. Er zit niets nieuws in die strategische positie, omdat hij, natuurlijk, daarin een gelegenheid heeft gezien om aan de macht te blijven.

In normale omstandigheden zou het niet aan ons als media zijn om politieke partijen voor te schrijven hoe ze hun zaken moeten afhandelen.

Het is echter duidelijk dat de Zanu (PF) opvolgingsbewegingen een directe relatie hebben met de nationale situatie. Als er niet gepast wordt opgetreden, zou Zimbabwe gemakkelijk kunnen afglijden in een crisis met een omvang die dit land nog niet eerder heeft gezien.

De facties binnen Zanu (PF) blijven zich uitbreiden. Wat het meest tot bezorgdheid stemt is naar verluidt de binnenkomst van een militaire kern, die er blijkbaar op is voorbereid zich er ongehinderd van te verzekeren dat ze de begeerde positie krijgt.

Dit zou een aantal onverkwikkelijke strategieën met zich meebrengen, waaronder het opzetten van een staatsgreep en het instellen van een militair bewind, het scheppen van een noodsituatie en gebruik van systematisch geweld jegens onschuldige burgers.

Sommige van deze strategieën hebben wij al in gang gezien zonder de openlijke betrokkenheid van een militaire factie. Het onmiskenbare resultaat van een militaire campagne om Mugabe’s positie zou burgerlijke onrust zijn, zelfs ergere mensenrechtenschendingen en, natuurlijk, een toenemende afzondering van de internationale gemeenschap.

De mogelijke burgerlijke tweedracht zou Mugabe ervan moeten overtuigen dat hij zou moeten stoppen met enkel gesticuleren en beslissende actie ondernemen, zodat er een vredige overgang binnen zijn partij plaatsvindt. Als hij de opvolgingscrisis binnen zijn partij nu niet kan oplossen, waarom zou hij er dan zo zeker van zijn dat hij dit vanuit zijn graf zal doen?