Wilf Mbanga

Vrijplaats CuBra

Hoofdredactionele commentaren uit The Zimbabwean

vertaald door Paul Bogaert

Hoofdredactioneel commentaar 28-5-13

Het volk moet het weten

De euforie bij de recente aanname van de nieuwe grondwet is terecht om talrijke redenen.

In symbolische zin heeft die laten zien dat de Zimbabweanen het vermogen hebben om hun eigen toekomst vorm te geven. Sinds de Onafhankelijkheid in 1980 zijn we afhankelijk geweest van de Lancaster House grondwet, die in wezen een compromis was dat voortvloeide uit rivaliserende stellingnames tussen politiek-militaire vijanden in de vorm van de nationalistische bewegingen en het Rhodesian Front dat werd geleid door Ian Douglas Smith.

Hoewel de wet van het volk liefst 19 keer werd gewijzigd door het Zanu (PF) regime, neemt dat niet weg dat deze geen product was van democratische inspraak van Zimbabweanen. De aanname van de nieuwe grondwet is derhalve een mijlpaal die in hoge mate de wil en voorkeur van de Zimbabweanen weerspiegelt.

Op de tweede plaats is de nieuwe wet over het geheel genomen veel beter dan de Lancaster House grondwet. Hij drukt de Lijst van Rechten helderder uit, voorziet in meer hechte controle op zaken die met regeren te maken hebben, en is ook gevoelig voor het welzijn van de grote meerderheid van de Zimbabweanen.

Ten derde heeft hij een gewenste psychologische uitwerking, waaruit hoop kan worden geput voor een nieuw tijdperk – en geeft hij een veelzeggend keerpunt in onze natie aan. Het betekent een aangrijpend afscheid van een traumatisch verleden, gekenmerkt door schandalige mensenrechtenschendingen en politieke excessen en geeft nieuwe hoop voor de toekomst. Vanuit dit punt kunnen we in plaats van terugzien in de afgrond opwaarts en vooruit kijken naar een levendige, betere toekomst.

Er is al debat gaande over de nieuwe grondwet als een houdbare weg naar een geruste toekomst. In hoofdzaak gaat het tot nu toe over het creëren van een cultuur van constitutionalisme, waarbij ieder zonder uitzondering zich zou houden aan de letter en de geest van de nieuwe hoogste wet. Constitutionalisme is uiteindelijk de sleutel tot een beter Zimbabwe. Alles zal ervan afhangen of onze politieke leiders en veiligheidskopstukken zich aan de wet zullen houden.

Toch is er een aspect van constitutionalisme dat niet de aandacht kreeg die het verdient. Dit is het gesprek over hoe de gewone man in staat moet worden gesteld dat hij de inhoud kent van de wet als onze blauwdruk voor onze fundamentele rechten. Lezers zullen het erover eens zijn dat er niet genoeg aan werd gedaan om de mensen bij te brengen wat de nieuwe wet zegt, vooral gezien de korte tijdsspanne die werd bestemd voor bewustzijnscampagnes voorafgaand aan het referendum.

Daarom stellen we voor dat er een nieuwe, bredere en indringende campagne zou moeten worden gehouden om de bevolking te informeren over de inhoud van de grondwet. Wat dit betreft zou de regering samen moeten werken met politieke partijen, relevante grondwettelijke commissies en de burgermaatschappij om te garanderen dat de bevolking basale kennis van de hoekstenen van de wet heeft.

Dit is onontbeerlijk omdat de burgers dan passend kunnen optreden als de grondwet wordt overtreden. Deze bewustmaking is essentieel voor constitutionalisme. Een goed geïnformeerde bevolking is goed voor democratisering.