Hoofdredactioneel commentaar 25-8-2015

Er moet worden onderhandeld over het dilemma van bezuinigingen

Het is van vitaal belang dat de overheid zijn houding herziet ten aanzien van het tripartiete- onderhandelingsproces waaronder werk en zakenleven vallen om zo een duurzame win-win situatie te scheppen.

Zowel werknemers als werkgevers zijn ontevreden met de recente eenzijdige wijziging van de wet op Arbeid – die al door het Parlement was en nog presidentiële instemming moet krijgen om wet te worden.

Terwijl vakbonden niet bijzonder ontevreden zijn met de wetswijzigingen, omdat zij voor de werknemers optreden, zijn werkgevers verbitterd omdat zij geloven dat sommige van de nieuwe bepalingen die buiten hen om zijn gemaakt strijdig zijn met het overleven van het zakenleven.

De werkgeversfederaties in Zimbabwe (EMCOZ) was geen partij bij geen enkele van de drie versies van het wetsvoorstel tot wijziging van de wet op Arbeid, die erdoor kwamen, puur omdat Zanu (PF) een meerderheid heeft in beide huizen van het Parlement.

Het is niet houdbaar voor de overheid om in zijn eentje over wetgeving te gaan omdat dit een voedingsbodem schept voor toekomstige bitterheid en instabiliteit. Het is duidelijk dat de staat haastig optrad, zonder de belanghebbende partijen erin te betrekken, omdat men massale ontslagen van werknemers en de daaropvolgende sociale onrust wilde vermijden. Een ontevreden bevolking is het laatste wat de zittende  regering zich zou wensen.

In zijn grote verlangen te worden gezien als beschermer van werknemers besefte  de staat echter  niet dat deze zich in woelige wateren begaf. Sommige van de bepalingen in het wetsvoorstel moeten duidelijk worden herzien. Daaronder valt het toekennen van enig compensatievoordeel aan wegbezuinigde werknemers volgens het besluit van het Hooggerechtshof van 17 juli, terwijl werknemers die in de toekomst zouden worden wegbezuinigd er op zijn minst een maandsalaris voor ieder jaar dat ze hebben gewerkt in omstandigheden waar ze meer dan twee jaar aaneengesloten hebben gewerkt zouden moeten krijgen.

Dat is goed voor de werknemers, toegegeven, maar het bedrijfsleven zegt dat het slecht is voor werknemers omdat de te maken  kosten het overlevingsprobleem waarmee ze momenteel kampen zou verergeren – en ze uiteindelijk ten onder zouden gaan, in welk geval er hoe dan ook geen banen meer zouden zijn. Als de problemen aanhouden zal de productie lijden en als dat eenmaal gebeurt zullen meer industrieën verbrokkelen.

Aan de andere kant zullen potentiële  beleggers wegblijven omdat ze bang zijn dat zij ook zouden kunnen instorten vanwege hoge arbeidskosten.

Het dilemma kan geen eenzijdige besluiten en arrogantie van de kant van de overheid gebruiken. Het heeft een aanpak nodig van alle belanghebbenden, te presenteren  door het Tripartiete Onderhandelings Forum (TNF).