CuBra
Inhoud 15 kunstenaars
Home
Beeldende kunst INHOUD
 

Wim Lavrijsen

In oorsprong verbonden

15 kunstenaars uit Reusel-De Mierden

THEO KUIJPERS

Helmond, 1939

Woonde in Lage Mierde van 1974 tot 1984

Woont momenteel in Nuenen

Opleiding

1957 - 1961 Eindhoven, Academie voor Industriële Vormgeving

Ruit

Assemblage

1976/1977

82,5 x 98 cm

 

Vieux port Marseille

Olieverf op doek

?? x 100 cm

2006

"Ik ben een materieman en dat zal ik blijven.

Want als je jezelf niet blijft, blijf je nergens."

 

Karakteristiek van het werk

De basis ligt in Brabant. In het boerenland bij Mierlo, de woonplaats van zijn jeugd, treft Theo Kuijpers een schat aan oervormen aan die dragers worden van zijn artistieke ontwikkeling. In staldeuren, dakvensters, hooiruiters en schuurkappen ontwaart hij universele beeldmotieven als bogen, cirkels, stippen en kruisen. Het is een ervaring waarmee de kunstenaar voortvarend aan de slag gaat. Hij gebruikt de motieven als bouwstenen om aan de ruimte een soms eigenzinnige, maar altijd oorspronkelijke picturale vertaling te geven.

In deze benadering zal Theo Kuijpers zijn hele leven geestdriftig blijven volharden. En het is dankzij deze instelling dat de kunstenaar geen moment blijft hangen in de zoete nostalgie van het Brabantse platteland, maar daar vanaf het allereerste begin resoluut aan weet te ontstijgen.

 

Dat hij dit voor elkaar krijgt, heeft te maken met op zijn minst twee dingen. In de eerste plaats is er het gegeven dat Theo Kuijpers voortdurend zijn vleugels uitslaat naar andere landen en culturen. Waar hij ook komt - en hij reist de hele wereld af - overal zuigt hij zich vol met de meest uiteenlopende indrukken. Impressies die hij later een herkenbare plek geeft in zijn werk. Dat geldt voor Marokko waar de authentieke gebouwen met hun verweerde poorten zijn aandacht trekken. Dat geldt voor Australië waar hij de invloed ondergaat van de geometrische vormentaal van de Aboriginals. Evenzeer geldt dat voor de Verenigde Staten, waar hij in contact komt met sterk expressief werk als dat van Keith Haring. En als hij in IJsland overdonderd wordt door de complete leegte, is dat niet anders.

 

Maar met het opdoen van indrukken alleen, red je het niet. Een kunstenaar staat voor de opdracht daaraan een nieuwe ‘zinvolheid’ te geven - en dat met puur schilderkunstige middelen. Daarmee zijn we bij de tweede overweging om Theo Kuijpers te beschouwen als een universele schilder. Op indrukwekkende en geheel eigen wijze slaagt hij erin een plat vlak om te toveren tot een meeslepend ‘verblijfsoord’ voor de kijker. Een plek die ontroert. Die wakker schudt. Die verstilling biedt. Kortom: die doet wat kunst behoort te doen.

 

Dit ‘omtoveren’ verloopt bij Theo Kuijpers als in een bouwproces: gebruikmakend van een diversiteit aan dragers, zoals zeildoek, touw en lood, zet de schilder laag op laag om uiteindelijk uit te komen bij een artistiek product waarin de materie een nieuwe bezieling krijgt. De bezieling van Theo Kuijpers.

De kunstenaar: "Ik ben een echte materieman, en dat zal ik ook blijven. Dat kan ook niet anders, want als je jezelf niet blijft, blijf je nergens. In die zin ben ik een ouderwetse, klassieke schilder. Sterker nog: hoe meer extravagantie ik zie, bijvoorbeeld in de videokunst, hoe klassieker ik word. Met hypes is de kunst niet gediend."

 

Relatie met Reusel-De Mierden

"Mijn militaire dienst bracht ik in Suriname door. Toen ik daar in 1961 van terugkwam, moest er brood op de plank komen. Ik kreeg een baan als leraar handenarbeid aan de LTS in Bladel, waar ik in 1963 kwam wonen. In 1974 ben ik naar Lage Mierde verhuisd, waar ik aan het Mispeleind een boerderij had kunnen kopen. Daar ben ik tot 1984 blijven wonen. Eén van mijn eerste exposities was in Reusel, in 1965 in De Kei."

 

"Vanaf het begin had ik een zwak voor de Kempen. Op de LTS trof ik plattelandskinderen die het hart op de goeie plek hadden zitten. Eerlijk als goud. Bovendien maakten ze de mooiste tekeningen en collages. Alleen: ze geloofden er zelf niet in. Als ze buiten kwamen scheurden ze ze kapot. Wezenlijk anders dan toen ik later les gaf op de kunstacademie. Daar trof ik studenten die dachten dat ze al kunstenaar waren, terwijl het vaak weinig voorstelde."

 

"Zo’n relatie met je vroegere woonplaats moet je niet romantiseren, maar toch denk ik met plezier terug aan die Kempische tijd. Ik ben een aardgebonden man en voelde me thuis in het landschap. Maar vooral herkende ik me in de aard van de mensen. Geen praters, ze hebben aan een half woord genoeg."