CuBra
INHOUD HOEZEN
Home
Beeldende kunst

Over hoezen van langspeelplaten

Het gezicht van de muziek

onder redactie van H. van Boxtel en Ed Schilders

Phil Manzanera - 801 Live - Arjo van Hattem

Ladies and gentlemen

I’ll present to you, live on this stage : 801

Het is een nieuwe band met Phil Manzanera, Brian Eno en nog een aantal grootheden. Maar waar komt die naam vandaan, 801 ?

Een telefoontje kan duidelijkheid geven.

" Luister: op dit moment zijn we druk aan het repeteren. Wij willen een elpee maken met opnames van een live-concert. Naast het feit dat daar een aantal topmuzikanten gaan spelen, is het de bedoeling de live opnames letterlijk en figuurlijk een nieuwe "input" te geven. Naast natuurlijk de fantastische sfeer van een optreden, willen we er geluidstechnisch, studiokwaliteit aan meegeven".

De films liggen klaar. Het is hartstikke donker in de doka; een lichtvrije ruimte is een vereiste voor het afdrukken van kleurenfilms. Het enigste licht komt van de vergroter zelf, de films schuiven door de negatiefhouder. Ze staan er allemaal op, alle bandleden. Phil Manzanera, Brian Eno, Lloyd Watson Francis Monkman, Simon Phillips en Bill MacCormick, stuk voor stuk zie je ze uit hun dak gaan, de energie spat er van af. Het zijn lichtgevoelige, "snelle" films, die ook nog eens zijn opgewaardeerd. Bij optredens komt het op momenten aan, het bevriezen van een beweging.

Op het vergrotingsbord onder de lens wordt de concentratie en de inspanning enige malen uitvergroot. Het genot waar ze mee staan te spelen is voelbaar. Originelen, instrumentaal, songs, covers, het maakt niet uit. "You really got me" is geen nummer van hun maar het is duidelijk waarom ze het spelen. Ze staan er, het podium komt tot leven, de ene solo na de andere komt voorbij.

Het is hartstikke donker in de doka… Sommige opnames komt tegelijk een kruis over te staan, weg ermee. Proefstroken worden klaargelegd. Eén voor één worden de muzikanten belicht met verschillende tijden of diafragma’s en verschillende kleurfilters. De baden zijn op gelijke temperatuur gebracht. Op de verwarmde plaat staan ze klaar. Elke keer is het weer spannend hoe het hele proces van ontwikkelen, de bleekfixeer en spoelen uitpakt. Als de kraan uitgezet is en het licht kan aan, dan komt het moment van vloeken en zuchten. Of het moment van opluchting en verassing. Nooit is het: "in één keer goed".

De artiesten zijn gevangen in mooie composities, ze zijn in kaders vastgelegd. Nu moeten er keuzes worden gemaakt. Het eerste wat natuurlijk opvalt is de grove korrel die al bij een beetje uitvergroten naar boven komt. So what !, in ieder geval is het een fijn houvast met scherpstellen.

Eigenlijk vallen de foto’s een beetje tegen. Er is niks mis mee, technisch gezien, het gebruik van veel kunstlicht op een podium geven vrijheid om met het kleurenpalet te spelen. Natuurlijkheid en realiteit zijn op zulke momenten ver te zoeken. Het is de bedoeling om over het optreden een zweem van hallucinatie te leggen. Toch blijven het doorsnee foto’s van een live-concert zoals ze in de krant en muziekbladen ook staan. Niet dat, die slecht zijn, integendeel, maar dat zijn foto’s van één van de bandleden, meestal de zanger, in een pose. Ze zijn gemaakt als illustratie bij het verslag van dat optreden.

En ja, hier liggen foto’s van een concert. Natuurlijk het ligt voor de hand om voor een plaat van een live-optreden foto’s te gebruiken van dat optreden. Maar toch, een platenhoes moet iets anders mee krijgen.

De opnames worden nog eens bekeken, het licht gaat weer uit en weer worden ze stuk voor stuk in de negatief-houder geschoven. Kleurverhoudingen, de hoogte instellingen en de uitsnedes worden veranderd, telkens opnieuw. Ook Bill Maccormick komt voor de zoveelste keer voorbij; hij staat met z’n rug naar de camera toe. Niks bijzonders, een bassist aan het spelen; Zo houdt een gitarist zijn instrument vast. Maar hij staat met z’n rug naar de camera. Waarom is die foto zó gemaakt; is het "bevriezen" hier iets te snel gegaan ?

Toch is dat goed, de sfeer van het concert is er. De snaren van de gitaar kriebelen, de spanning staat er op. Nog wat meer uitvergroten; de grove korrel krijgt een steeds groter effect; dat wordt belangrijk. Die kleuren… iets meer magenta, iets meer groen;… iets meer een neon effect zal het geheel wat meer doen spetteren. Nog meer close up, weer wat magenta wat aanpassingen tussen groen en cyaan en dat moet de definitieve opname zijn.

Het daglicht wordt gemaakt. De kop van een basgitaar…

De hoes valt op de grond, je hoofd zakt naar beneden, de droom verdwijnt, de realiteit van de slaap komt eraan.

We are the 801, we are the central shaft.

arjo van hattem, 12 maart 2012


Deze tekst is een gefingeerd, niet aan de realiteit getoetst verhaal.

De foto’s voor de hoes zijn gemaakt door Richard Wallis.