Het oude testament en de keukentafel

Ed Schilders

Opnieuw is website CuBra door de kleine Haagse uitgeverij De Althaea Pers begunstigd met een zeer bijzondere bijdrage: ‘De Gootjesbijbel 1995’. Eerder al stemde uitgever Jos Swiers ermee in om in de Bomenrubriek van CuBra de complete uitgave van de zogenaamde ‘Delftse Xylotheek’ op te nemen. Met de ‘Gootjesbijbel’ lijken Swiers en Althaea zichzelf overtroffen te hebben, en CuBra is er trots op twee portfolio’s uit deze uitgave te mogen presenteren.

Theo Gootjes, geboren in 1942 in Rotterdam, geniet vooral bekendheid als politiek tekenaar van de krant Het Vrije Volk, bij welk dagblad hij van 1973 tot 2005 in dienst was. In de eerste helft van de jaren ’90 begint Gootjes echter ook aan een privé-project. Aan de keukentafel werkt hij minstens vier uur per dag aan zijn eigen geschreven en getekende vormgeving van de bijbel, om precies te zijn: van het Oude Testament. Een enorm project, want Gootjes schrijft daarbij de Bijbeltekst minutieus over op twee pagina’s naast elkaar (zie het voorbeeld) en voegt bij elk ‘duo’ een tekening.

Na afronding van dit monnikenwerk in 1995, zal het tot 1999 duren voordat het werk ook publiekelijk getoond wordt, en wel in het Markiezenhof in Bergen op Zoom, het museum dat gespecialiseerd is in de politieke prentkunst in Nederland en dat daardoor het werk van Gootjes goed kent. Een uitgave in boekvorm gaat echter niet door, en het zal dus tot 2009 duren alvorens ‘De Gootjesbijbel 1995’ in Jos Swiers een toegewijde uitgever vindt. Het werk is bijzonder fraai vormgegeven. In twee cassettes bevinden zich de gevouwen dubbele pagina’s met het handschrift; daartussen is de illustratie gevoegd. Op 29 maart jongstleden werd de uitgave gepresenteerd op de plek waar het werk ooit getoond werd: het Markiezenhof.

Bladeren door, lezen en kijken in ‘De Gootjesbijbel 1995’ is een bijzondere ervaring die helaas via een website niet kan worden overgebracht. Papier vasthouden is toch wat anders dan met de muis klikken, fraai drukwerk wat anders dan een beeldscherm. In ieder geval kunnen de twee portfolio’s op CuBra toch wel Gootjes’ fabelachtig volgehouden stijl en vormkeuzes overbrengen. En hopelijk ook iets van de fascinerende spanning die in de afbeeldingen schuil gaat. Elke tekening in de ‘Gootjesbijbel’ is een dramatisch moment waaraan Theo Gootjes zijn persoonlijke invulling heeft gegeven. Het zijn de illuminaties van een eigentijdse maar zeer eigenzinnige monnik.