B i j z o n d e r  n a t u u r l i j k
 door Wim van de Wouw

 - Moederkoren -

 

Als ik in mijn jeugd met mijn vader langs de velden en akkers wandelde, werden de vruchten der aarde bekeken. Als de rijk gevulde halmen van de rogge, de gerst en de haver zich nederig bogen beloofde het een goede oogst te worden. Een enkele gele Ganzebloem, Klaproos of Korenbloem, die de ijverige wiedhanden van de werkers hadden overleeft, gaven dan nog enige kleur aan het rijpende graan. Toch stond hier en daar, vooral in het roggeveld, een roggehalm met een grote zwarte korrel in de aar, een ,,wolventand “ zei mijn vader. Als ik hem plukte moest ik hem direct weggooien, want zo sprak vader ,,Dat is heel gemeen spul, en het heet eigenlijk Moederkoren, als je er van eet wordt je er ziek van en krijg je hele bange dromen. Er zijn ook vrouwen die het gebruiken, en dat mag niet, maar dat begrijp je toch nog niet jongen.

Op mijn vraag hoe het in de rogge kwam legde hij mij uit dat als zo'n ,,wolventand” in de stalmest terecht kwam er in het voorjaar een heel klein paddestoeltje op groeide. En als de spoortjes daarvan in de aar van de rogge kwam, er weer een nieuwe ,,wolventand “ op ging groeien.

Mijn vader wist dat omdat hij reeds in het jaar 1904 op 20 jarige leeftijd landbouwonderwijs had gevolgd.

Toen ik onlangs met mijn vrouw langs een van de weinige nog voorkomende roggeakkers wandelde, zag ik plotseling een ,,Wolventand”. Die heb ik uiteraard direct gefotografeerd, en mij weder verdiept in zijn bestaan. Dit resulteerde dat ik ook een zeer sterk vergrote afbeelding vond van het zwammetje dat groeit op de korrel van het moederkoren. Door wie deze afbeelding[foto] is gemaakt is mij onbekend.

In vroeger tijden toen de zuivering van granen nog niet zo goed was, kon het gebeuren dat er teveel moederkoren in het gedorste graan aanwezig was. Dit graan werd uiteraard ook gebruikt om brood te bakken. Als er van dit brood gegeten was ontstond er razernij, en de z.g. ,,kriebelziekte” of ,,Antoniusvuur “ het kon zo erg worden dat ledematen afstierven.

Vrouwen die door het moederkoren krankzinnig waren geworden werden dikwijls als heks zijnde verbrand. Om abortussen op te wekken werd moederkoren gebruikt.  De aan L.S.D. verwante stoffen gaven hallucinaties en bange dromen. De stoffen in het moederkoren kunnen evenwel heilzame geneesmiddelen zijn in de handen van wetenschappers en doktoren. De laatst bekende moederkoren- vergiftiging was in 1951 in een dorp in Frankrijk,  er waren 300 slachtoffers. Hierbij de door mij gemaakte foto's van de ,,Wolventand” met de afbeelding van de zwam van de onbekende fotograaf. De op het bekende pijpenstrootje voorkomend moederkoren is uiteraard veel kleiner.


Moederkoren


Moederkoren


Wolventand


Zwam van het moederkoren (fotograaf onbekend)

                 

augustus 2005,

W.v.d.Wouw