IJssel

Volgende week zal veilinghuis Van Gendt zeven schriftjes onder de hamer brengen waarin Simon Carmiggelt 175 afleveringen opschreef van de rubriek die hij ondertekende met 'Kronkel'. Al deze handgeschreven 'Kronkels' dateren van na 1970. Vóór dat jaar schreef Carmiggelt zijn stukjes ook al in schriftjes, maar het bericht in 'de Volkskrant' zegt dat hij er tot 1970 'een gewoonte van maakte zijn originele teksten te versnipperen en in de IJssel te werpen.'
De open haard, preutse erfgenamen, de papierversnipperaar, en knagend ongedierte, ik dacht dat ik alle varianten van handschriftverlies nu onderhand ten minste één keer onder ogen had gehad. Maar daar zul je het hebben: Carmiggelt en de IJssel. Zelf schreef hij 'IJsel'.
Dit vraagt om een recherchebijstandsteam. De zachtaardige Carmiggelt als serial killer? Op diverse plaatsen zijn snippers aangetroffen. Snipper komt in beeld. Ik lees: 'dik uur, in een gerieflijke trein, en je bent er' Tweede snipper: 'lijk ligt die IJsel vlak bij Amsterd'. Getuigen kunnen contact opnemen met de politie in hun woonplaats.
Waren de schriftjes al dood als Carmiggelt in Amsterdam op de trein stapte? Of werd het eerst verdronken en pas daarna verscheurd? De lezer tast in het duister.
Schrijver aan de IJssel. Uit zijn regenjas haalt hij het schriftje van dertig cent, gelinieerd. Nog eenmaal bladert hij. Nu begint het scheuren onder het prevelen van een gebed dat opent met de woorden 'Asperges me', en dat eindigt met de oeroude hymne van de stilte. De handen laten de snippers los boven het water. De IJssel wordt medeplichtig.
Was het een keuze? De 'Kronkels' of Kronkel zelf? Over de IJssel schreef Carmiggelt ooit, lang voor 1970: 'Maar er gebeuren toch wel dingetjes, die je opeens het besef geven, in sterke mate élders te zijn.'