INHOUD VAN SCHILT
HOME

BRABANTS

AUTEURS
SPECIAAL


Print deze pagina

ELIE VAN SCHILT

Et zčkske - Een Tilburgs dialectverhaal over bijnamen

 

 

Het zekske alias dun Huplepup

Misschien denkte wat unn gekke naomen, mar bij ons wij kende hem niet aanders als het zekse oftewel dun huplepup, huplepup dat was de naom die de kender hem gaven, hij trok un bietje mee een been, hoe dat kwaam dat heurde laoter.

Mar de miste meessen die noemde hem ' ut zekske ' en dat kwaam wir, nooit aanders konden hem tegen komen als mee un zekske hangende over zunne schouder, als ge vroegt waarveur, dan was zijn antwoord ' ge wit nooit of ge wat vendt onderweg '

Dan was er nog zijn hundje ' Sjuleke ' zaagde dun huplepup of het zekske dan was er ook Sjuleke en dat was voor ons dus ' Sjuleke ut hundje van dun huplepup.

Hoe hij echt van naom was , dat wist misschien de pastoor en op de secretarie van het gemintehuis zullen ze het ok wel weten, maar hier wist het niemand.

Waor hij vruuger gewond had dat wist ok niemand een ding wist iedereen wel zeker ,dun huplepup had nog nooit gewerkt en als ge er naor vroegt, dan was zun antwoord ' nou niet en nooit niet, ik wordt van het kijken al hartsikke muug.'

Waor hij geld van beurde, of het van ' dun erme ' was of iets aanders, dat wist niemand, mar hij kwaam niks tekort, dat wist iedereen zeker, er gingen zelfs geruchten dat hij er goed bij zat.

Altijd un pruim tabak in zunne mond, on dun ene kaant liep altijd un straoltje bruin sap over zun lip, wier het teveul dan veegde hij dat met zunne mouw weg en aon zunne mouw te zien werd er veul geveegt.

Hij had ook altijd un klein plat fleske bij zich met daorin een paar neutjes ouwe klare, dat was volgens hem 's wenters tegen de kou voeten en 's zomers omdat hij het lekker vond, water !!! zowel vur te drinken als vur te waassen, hij moes er niks van hebben, mee als gevolg dun huplepup had aaltij wel un heel speciaal geurtje van opgedreugde pis, pruimtabak en snevel bij hum hangen, was er ergens wat te doen hij had aaltij volop plek om te staon en ok zun Sjuleke kon rustig gaon liggen er stond niemand in de weeg.

Nou waren er meessen bij die vlakaaf tegen hum vertelde dat ie stonk als unne rotte bukkum, mar dat had op dun huplepup gin vat, ok hier had hij zun antwoord klaor, Zoiets van ' mees ga is naor dun dokter oe neusbintje na laten kijken want dat zal wel aon het rotten zijn, of als men luchtje oe niet bevalt, dan gade toch un endje verder staon. Nee hij was niet op zun mundje gevallen het zekske.

Ondanks zun een been waor hij mee trok, hij was aaltijd op stap en vond overal iets wat hij kon gebruiken, ouw ijzer, un paor todden of un paor stukken hout, hij laoide alles in zun zekske en sjouwde het mee naor huis.

Zo rond un uur of tien stapte ie mistal bij unne boer binnen vur unne bak koffie en un snee brood, moest het wel in de stal opeten, mar ze stuurde hem nooit mee niks weg.

Want iedere boer wies, as un koei of un vereken iets mankeerde, de scheiterij of kapotte spenen, dun huplepup wist er de middeltjes veur en hij vroeg aanders als de veearts nooit geld , un boerenbrood of un stuk spek dat was voor hem zat.

Hij heeft ok us un boerin geholpen bij un bevalling, iedereen was op dun ekker aon het werk, sjuust of het zo zijn moes dat het zekske net op tijd binnen kwaam en wat denkte waor laoter het miste over gepraot wier, hij had vur dat hij mee de bevalling ging helpen irst aon de pomp zijn haanden mee grune zeep gewaassen.

Toen het aachter de rug was en het kiendje bij de boerin op het bed laag, zee hij tegen heur ' het is goed afgelopen, het kiendje is gezond als ik er nou mar niks van krijg ' ben mar niet bang zee de boerin, ik mankeer niks.

Nee dat weet ik ook wel zee dun huplepup, mar dat haanden waassen daor zit ik un bietje mee in mun maag, ik geleuf nie dat het er goed vur is.

Un paor jaor gelejen sloegen er un paor peerden op hol en dun huplepup saomen mee sjuleke zun hundjehebben die tegen gehouden, mar dun huplepup kreeg daarbij unne trap van een van die peerden en moest toch naor het ziekenhuis.

Dun boer waorvan de peerden waren beloofde aon het zekske in die tijd goed vur sjuleke te zurgen en als ie terug kwaam uit het ziekenhuis en misschien zelf nog niet goed uit de voeten kon, dan mocht hij zolang ok op de boerderij bleven tot het wir beter mee hum ging.

Nou naor un paor weken kwam ie terug, mee dun stoomtram en dat was me un sensatie, niemand kende hem nog terug, ze hadden hem daor in bad gedaon, zun haor geknipt en hij was geschoren, ook had ie aandere kleren aon, die hij droeg toen het peerd hem trapte die hadden ze mar weg gegooid, daor was mee waassen gin eer mir aon te behaolen gewist, laoter ging het protje dat ze mee de vlooien zelf het ziekenhuis uitgesprongen waren .

Mar mee dun huplepup, ging het de irste weken nadat hij uit het ziekenhuis kwaam een stuk minder goed, jonge jonge wat was hem dat slecht bevallen bij die verrekte nonnen, un schandaol vond hij het, tot zun blote kond hadden ze hum uitgekleed, zun zwarte sokken moes hij zelf mar uitrekken, mar hij had helemal gin sokken aon, Toen hadden ze hem helemal gewaassen tot zelfs zijn piemel waor hij al die tijd zun twee haanden vur had gehouen wier hillemal gewaassen en zorgvuldig van kopkees en andere vuilighed ontdaan, toen hij later zun eigen terug zaag in de spiegel, wou hij daag zeggen omdat hij docht dat er on dun aandere kant van het spiegelglas ok unne vent stond.

Hij had de irste daogen bist moeite mee pissen, hij zaag un bietje slecht en toen er de reuk was afgewaassen was het soms moeilijk dieen piemel te veinnen.

Toen hij thuis was, zelfs sjuleke moes de irste daogen niks van hum hebben, pas na un paor weken toen dun huplepup zijn eigen stank wir had, toen kroop hij 's avonds weer mee hum in de bedstee net als irst.

Waor dun huplepup ok naor toe ging rond het middaguur stond hij bij de trappisten vur de poort en daor kreeg ie vur niks werm eten.

Vroegen meessen die hij kende ' waorom ? ', dan was zun antwoord' het kost niks, het smokt en ik hoef niet om te waassen.

Meteen daarna liep hij naar un kroegske daor vlak in de buurt, liet zun fleske wir vullen, sloeg er ok nog een paor aachterover en mee goei weer hield hij veur op het waaike siesta en was het kaoi weer dan achter zijn pet in het kroegske, sjuleke draaide zijn kond dan onder de stoel en sliep dan ook zoals un hundje dat kan.

Mar toen gebeurde het, plotseling stond de hele straot op stelten, bij dun huplepup zun huiske stond un grote luxe slee veur de deur mee un Fraans nummerbord,

Die waren irst un tijd aon het zuuken gewist, de pastoor had ze de weg gewezen, die had verstaon waor ze zein moesten.

Drie man zaat erin, unne chauffeur, dan nog unne echte mijnheer en ok nog een of aandere hoge mieter uit het leger, niemand begreep er iets van, efkens later komen die twee wir naar buiten samen mee dun huplepup en sjuleke en die stappen allemal in die slee, terwijl de chauffeur de deur openhield ook vur het zekske.

Nog vur dat die'en auto weg reed werden de ramen al open gedraaid, terwijl het toch fris was, schijnbaar was de lucht die het zekske en Sjuleke mee brochten minder welkom als hullie in die luxe slee.

Eerst maonden laoter kwamen we er pas aachter wat er aon de haand was.

Heel vruuger was dun Huplepup legionair gewist in het Fraanse vremdelingen legioen, hij moet toen in Indo China die kaant uit unne Fraanse Sergeaant zun leven hebben gered waorbij hijzelf aon zun been gewond is geraokt, nou weten we dus ook hoe hij aon dat been kwaam.

Mar die'en sergeaant dat was nou inmiddels unne hele hoge mieter geworden in de Fraanse regering, hij hiette ' De gool ' of zoiets, dus wij dochten det ie vruugger ok wel iets mee voetballen te maoken he gehad.

Dur die'en mees kreeg dun huplepup unne hoop waor hij nooit op gerekent had.

Irst un medaille, een die ge mistal pas krijgt als ge dood bent, postuum noemen ze zoiets, het zekske kreeg hem posthij is er nog.

Verder hij was afgekeurd dur zun been en als soldaot ontslaogen mee un klein pensioentje, mar nee zee die hoge mieter, hij had als sergeaant ontslaogen moeten worden, nou kreeg ie over al die jaoren, mee terugwerkende kracht noemen ze zoiets alsnog dat pensioen van unne sergeaant en dat was heel veul geld.

Er was toen nog gin tillevisie aanders hadden we het ook nog kunnen zien, mar gelukkig waren er enkele meessen die aongesloten waren op de radiocentrale en zodoende kregen we het allemal te heuren en ok de kraant stond er vol mee.

Wat we nog meer te heuren kregen en ok lazen in de kraant, dat been was dus dur dieen oorlog gekomen, we hadden ok aaltijd gedocht dat ie ouwer was, mar hij was pas 52 en het grotste nuuws vur ons hij had unne naom, Kees van de Zaanden.

Mar dat mokte mar een klein verschil uit, toen we wiessen dat het been van dun oorlog was zin de meessen gin huplepup mir , nee iedereen noemde hem verder vurtaon alleen mar het zekske.

Mar nou het schonste, dat pensioen met terugwerkende kracht bleek toch heel veul geld te zijn en het zekske wou daor iedereen van mee laoten genieten, hij huurde un grote circustent bij van Bever, daar werd un draoiorgel ingezet mee alles erop en eraon, unne daansvloer van houten vlonders wier gelegt, toffels en stoelen, unne tap mee twee bierkraonen, verder un groot fornuis om te koken en te braoien.

Drie dagen on een stuk hebben we fist gevierd, gedaanst en gesprongen, gezopen en gefreten, huwelijken zen er zelfs dur naor de kloten gegaan, maonden later zijn er kiendjes dur geboren die bij de bevalling nog nie al te nuchter uit hun oogskes keken.

Toen naderhaand alles was opgeteld, bleken er 20 vaten bier, 40 flessen klare en 3 hele varkens opgezopen en opgepeuzelt te zijn, zullen we het brood en alles wat er nog meer op is gemokt mar niet noemen, mar alles werd na het fist dur het zekske contant betold, jaoren laoter toen het zekske allang dood was werd er nog over dat fist gepraot..

Mar na het fist leefde het zekske wir gewoon verder of er niks gebeurd was, kuierde mee sjuleke wir overal rond, ok de geur van opgedreugde pis, pruimtabak en klare was wir terug, alleen de naom huplepup die was hij kwijt, iedereen noemde hem gewoon het zekske.

Mar toen kwam er wir praot onder de meessen,

Op un gegeven moment ging ie er beter uit zien, hij was dikwels geschoren en gewaassen en ok zun kleren zagen er netjes uit, tot zelfs zun schoenen waren gepoetst, alleen hijzelf ging er slecht uitzien, hij wier mager en grijs, het zekske bleek zwaor ziek te zijn, hij had kanker en daor kon toen unne dokter ok al nie veul aon doen om het beter te maoken.

Mar nog meer schrokken de meessen toen ze heurde dat hij in stilte was getrouwd mee un nog taomelijk jonge weduwe mee 6 kiendjes, sjonge jonge daor werd toen wat afgekletst over het zekske.

Dun ouwe bok mee un jong slaoiblaaike, ut was allemal niet het schonste wat er rond ging over het zekske.

Mar het zekske redde het nie, mar irst nadat het zekske dood was toen bleek pas wat unne goeie kloot het was, hij was getrouwt mee dat vrouwke om heur un inkomen te bezorgen, zolang ze mar niet trouwde mee unne aandere vent bleef zij het pensioen beuren van het legioen,

Vur heur dus gin touwkes meer aan elkaar kneupen om rond te komen en gin huur mir betalen , want het huiske waor het zekske altijd gewond had bleek ook vrij van hypotheek te zijn en dat erfde zij ook.

Zunne liste wens vlak vur hij stierf was nog un pruim tabak en 2 ouwe klare, want op een been kunde niet staon, ok beloofde het vrouwke dat sjuleke niks te kort zou komen als hij er niet mir was.

Omdat de Pastoor ook iets wou doen, want die had ok een flinke donatie ontvangen, wier de schaol waor normaol de koster en unne collectant 's Zondags mee rond ging afgeschaft, ze gingen voortaan mee unne lange stok rond en wat hing daaraan in rood fluweel mee goud afgezet, gullie raait het al " Het zekske "

Of het zo moes zijn, die'en collectant had een been dat iets korter was dan het aander, dus wij kregen en dun huplepup en het zekske wir terug.

En tot heden ten dage wordt er in veul kerken bij iedere gebeurtenis nog steeds rond gegaon mee " Het zekske " Als schone herinnering aon onze eigenste legionair en sjuleke ok wel genoemd het hundje van dun huplepup.