De Grote kerk van Breda

Het was voorbehouden aan de rijken, maar tot 1829 was het mogelijk om begraven te worden in een kerk. Onder een fraaie sluitsteen werden de notabelen begraven onder de vloer van de kerk maar ook epitafen en grafmonumenten werden opgericht voor de allerbelangrijksten. De Grote kerk, of Onze Lieve Vrouwekerk van Breda heeft nogal wat van die allerbelangrijksten onder haar vloer liggen. In totaal zijn er meer dan tweehonderd grafstenen te vinden verspreid in de kerk. De bekendste graven zijn echter van de voorlopers van de Oranjes en de eerste Oranjes zelf. Jan van Polanen I en II hebben er een eigen monument. Dit waren de stadsheren van Breda. Uit deze familie komt Johanna van Polanen, stadsvrouwe van Breda, die trouwde met Engelbert I van Nassau. De heerschappij van Breda ging zo over in handen van de Nassau's. Al deze bekende regenten werden begraven in de Grote kerk van Breda. Het beroemdste grafmonument werd in het begin van de 16e eeuw gemaakt in opdracht van Hendrik III van Nassau ter verering van zijn oom Engelbert II die stierf in 1504. Het renaissance monument van zwart marmer en albast laat de lichamen zien van Engelbert II en zijn vrouw Cimburga liggend op een gevlochten doodskleed. Op de hoeken van het monument staan albasten beelden van vier beroemde krijgsheren waaronder Julius Caesar en Hannibal. Diezelfde Hendrik III die opdracht gaf tot de bouw dit monument, liet ook de pas in 1937 herontdekte grafkelder graven. Hierin staan de kisten met de stoffelijke overschotten van Hendrik III zelf maar ook dat van Anna van Egmond, de eerste vrouw van Willem van Oranje en haar jong overleden dochtertje Maria en dat van René van Chalon de zoon van Engelbert II.
Bijzonder is ook de graftombe van een onbekende dat in de Franciscuskapel staat. Vaak is gesuggereerd dat de opgebaarde gestalte geweest moet zijn van de bouwmeester van de kerk, maar dit is nooit bewezen kunnen worden.
Al met al is de Grote kerk een zeer bijzondere dodenakker!

Han van Meegeren



Fotografie en tekst:
Han van Meegeren (tenzij anders vermeld)