CuBra

BRABANTSE GODSAKKERS

HOME

AUTEURS

JAN VAN DE VEN

HAN V. MEEGEREN

Begraven aan de voet van de verlichte hen

Midden in het centrum van Deurne, naast de oorspronkelijk Middeleeuwse Sint-Willibrorduskerk (mogelijk elfde eeuw), ligt een prachtige rooms-katholieke begraafplaats. Tot 1971 werd hier nog begraven. Het is een kleine oase in een bijna stedelijk dorpscentrum, ingeklemd tussen een kerk en een parkeerplaats.

Jan van de Ven

Ingeklemd tussen de kerkmuur en de gemeentelijke parkeerplaats ligt het rooms-katholiek kerkhof van Deurne-centrum. Hier gefotografeerd op een mistige avond. Onder zulke omstandigheden zou het zo het decor van een vampierfilm kunnen zijn.

Als de plavuizen voor de kerk door mist of regen nat geworden zijn, wordt de toegangspoort naar het kerkhof prachtig weerspiegeld.

Het kerkhof ligt aan de voet van de verlichte hen. Die plaatsbepaling vergt enige uitleg. Op de hoek van de kerkhofmuur, aan de kant van de Markt, schijnt in een torentje het Eeuwige Licht. Dit monumentje op de muur, ontworpen door architect Jan Stuyt, was in 1924 een cadeau van de katholieke schoolkinderen aan pastoor Hendrik Roes. Op de zeskantige stenen lantaren staat de tekst 'Het eeuwige licht verlichte hen'. Maar als je pal voor de kerkdeur staat, zie je alleen de woorden 'verlichte hen'. Zo is dit eeuwige licht (in 2006 gerestaureerd) aan z'n bijnaam gekomen: verlichte hen.

Het kerkhof is - als de kerk - Middeleeuws. De eerste vermelding dateert van 1447. Aan het eind van de Tachtigjarige Oorlog (1648, Vrede van Munster) kwamen kerk en begraafplaats in protestantse handen en moest de toenmalige pastoor Gerardus Jacobs de wijk nemen naar net over de Limburgse grens. Die periode is fraai beschreven in Anton Roothaerts boek 'Die verkeerde weereldt', de roman die in extenso op de web site van cubra.nl te lezen valt.

De kerkmuur met crucifix aan de kant van het kerkhof.

Detail van het kruisbeeld aan de muur van de kerk.

De Sint-Willibrorduskerk en het torentje met het eeuwige licht op de kerkmuur.

Kenmerkend voor het Deurnese centrumkerkhof zijn de halfronde doorkijkjes in de muur die in 1860 werd opgetrokken en die in 1924 werd vernieuwd onder architectuur van Jan Stuyt.

Sinds 1971 wordt er niet meer begraven en worden de doden van Deurne aan de rand van het dorp op de begraafplaats Jacobshof ter aarde besteld. Oorspronkelijk was de begraafplaats groter, maar in 1996 is er een ingrijpende herinrichting geweest, waarbij delen van de muur en een aanzienlijk deel van de begraafplaats zijn verdwenen.

Wie over de betrekkelijk kleine dodenakker zwerft, vindt er hier en daar een bekende naam. Bijvoorbeeld die van Frans Obers, die midden vorige eeuw furore maakte als dichter onder het pseudoniem Frans Babylon. Ook ligt Hendrik Ouwerling er begaven, de Deurnese onderwijzer, historicus en journalist die zijn naam heeft gegeven aan de actieve 'Heemkundekring H.M. Ouwerling' in de gemeente. De heemkundekring heeft op haar website een uitgebreide namenlijst.

De roomskatholieke begraafplaats is tegenwoordig eigendom van de gemeente Deurne en is aangewezen als gemeentelijk monument.

Free Html Slideshow by VisualLightBox.com v4.0m

Fotografie en tekst:
Jan van de Ven (tenzij anders vermeld)

Zie ook: fotojanvandeven.nl