W. Offermans en zijn 'Versenboek' (1867)

Hollandsche Gezelschap Liederen

Redactie: Leonie Robroek

Informatie

Bron: Hollandsche Gezelschap Liederen (handschrift)

Auteur: W.Offermans

Datum: 1868-1869

Titel: Hiep voorwaarts.

Genre: maatschappij-kritisch lied

Wijze: niet aangegeven

Pagina: 55-58

Inhoud: in dit protestlied wordt kritiek geuit op de te snelle maatschappelijke en industriële vooruitgang, waarvoor waarden en normen plaats moeten maken. Een kritiek vooral op de jeugd die zich weinig meer wenst te storen aan de heersende etiquette en gangbare gebruiken.

Tekst

Hiep voorwaarts

 

1.

Hiep voorwaarts! is de stem der eeuw

Van stoom; machine en kroeggeschreeuw

Idees en idealen,

Sa, berg je beenen op de baan!

Daar stormt het jonge Holland aan

Om meê een prijs te halen.

 

2.

Tien jaren pas  bah kinderspel

Geen hoepelwedren;  weet het wel

Men springt niet in soupeetjes!

Geen knikker die in ’t kuiltje gaat,

Geen priktol* die een vuurvonk slaat

De nagels in glaceetjes.

 

3.

Geen spel met ballen! ben je mal!

Maar spelen op een kinderbal

Hier dult men ’t woord van kinder

Een vrijpas voor de lieve jeugd.

Die immers daar de reine deugd

Mag kreuken zonder hinder

 

4.

Door modes groeit men uit de kluit

En stapt de groeikracht zóó vooruit

Met kielen aan de ‘stevels’*

Hoe releveeren* jas en rok

Lorgnet en hoed en bamboestok

En cosmetieke knevels!

 

5.

De "jongenlui" van onzen tijd

Poseeren op de Societeit*,

Ontwolkt van ’t puik-cigaartje

Het "jongmensch vijftien jaren pas

Schreeuwt; " Jan, een vlammetje en een glas

"Allons een hombre* kaartje!"

 

6.

Dan kuieren bras-dessus-dessous*;

Want kuieren zie, dat maakt niet moê

Heel "chic door drokke* straatjes.

Van daag muziek en morgen dans,

En Frankrijk produceert romans

In lieve zak formaatjes

 

7.

Hiep voorwaarts! bij zoo’n tijdverdrijf

Gaauw ingeslokt een taal of vijf

Bij dertig wetenschappen

Is ’t wonder, met zoo’n volle maag,

Dat ze op ’t Latijn niet ijslijk graag

In ’t Grieks volstrekt niet happen?

 

8.

Dat ’s ook maar gekheid allemaal!

Weert licht en dicht en geniaal;

Laat mollen grondig wezen,

Hiep voorwaarts! gaat de wetenschap

Wat ’t eerst, na tien jaren studie knap,

Nu, knap na één jaar leezen.

 

9.

Niet Vondel*, Huijgens*, niet de Drost*,

Geen Bilderdijk* maar fransche kost,

Die ’s lichter te verteren

Laat de oude sukkels in het graf;

De Pegasus* is uit den draf,

Nu, hiep! aan ’t galoppeeren!

 

10.

Halt!  weetals met gespleten brein;

Halt! springers op geleerd terrein,

’t Heb één woord te vertellen: 

Zet spoedig deze reismuts op,

En dan  hiep voorwaarts in galop,

Hiep, hiep, met kap en bellen.


* priktol, een tol die eerst omwonden daarna geworpen wordt, waarbij vaak een vonkje ontstaat bij het ketsen op de grond

* stevels = laarsjes; in de tijd van de Bokkenrijders waren dit houten laarzen die als martelwerktuig dienden

* releveren betekent onder de aandacht brengen, hier dus: opvallen

* sociëteit = verenigingsgebouw

* Allons een hombre kaartje = laten we kaarten; hombre = Fr. voor kaartspel

* bras-sessus-dessous = Fr. Bras dessus, bras dessous = arm in arm

* drok betekent druk, maar geeft de deftigheid weer waarmee het is uitgeproken

* Joost van den Vondel, 1587-1679

* Constantijn Huijgens, 1598-1687, Nederlands leerdichter, secretaris van Frederik Hendrik, Willem II en III

* Baron Coenraad Droste 1642-1733 Nederlands officier bij de tocht naar Chatam, was tevens dichter, schreef "Overblijfselen van Heugens in 1720"

* Mr. Willem Bilderdijk, 1756-1831, Nederlands dichter, geschiedschrijver en taalgeleerde, kwam fel op tegen het liberalisme van zijn tijd

* Pegassus = het gevleugeld paard, door Poseidon verwekt bij Medusa; zinnebeeld van de dichtkunst