INHOUD HEERKENS
HOME
BRABANT
AUTEURS
TEKSTEN
KUNST
FOTO
INTERVIEWS

Print

Piet Heerkens s.v.d. - De Kinkenduut (1941)
aflevering 1

Veurwoordje

 

M'n twee vurrige busselkes "Örgel" en "Mus" wieren over et algemeen heel goed onthaold en hier hedde dan busselke drie "de kinkenduut", oftewel de kikvorsch.

En naa weet ik wel, oeioeie-jao, ik weet et genog: zenuwèchtige stadslui kunne nie slaope bij kinkeduutengekwaok, mar daor stao tegenover dè dèzelfde gekwaok veur buitenlui net is as een wiegelieke; stadslui kwakken steenen in et vijverke dè kraokt van kinkeduute, mar iemand van den buiten die doe dè nie, oo-nee!

'k Zu oe dus één ding wille zegge, lezer: as ge nie kunt haawe van zu'k gekwaok, dan blijf een bietjen uit de buurt! Laot 'ne kinkenduut kwaoken zoo as ie naaw-immel gebekt is en gooi nie as 'ne kwaojongen ammaol steenen en kluite zaand in ons laandelijk en rustig brabants vijverke, want ten irste zu 't nog mar zund zijn van et schoone gruune kroos dè-t-er op ons vijverke lee te drijven, en ten twidde: 'ne kinkenduut gooide tòch nie zo gaaw raok of dood, en ge jaogt em ok nie wijd-eweg: hij duikt onder, laot oe uitraozen daorboven aon de waoterkant, en efkes laoter kwaokt ie er oe zoveuls te harder om nao, dieën brutaole waoternaachtegaol.

 

P. H.

 

 

 

Kinkenduut, mijn bruurke...

 

Kinkenduut, mijn bruurke,

kwaoker van beroep,

'k luister dik 'n uurke

naor oe rauw geroep.

 

Ik wil ok 'ns kwaoke,

waoternaachtegaol,

simpele rijmkes maoken

in mijn moedertaol.

 

Heerkens uit de stejen

lösteren nie naor ons,

't peil is ver benejen

hullie stadgegons...

 

Boerkens uit den buiten,

heerkens van et laand

zullen ons bestuiten

om den aawen traant.

 

Is 't den tóón veural, die

't melodieke maokt,

och, dan is 't zo mal nie

as óns lieke kraokt!

 

 

De Paoter en de kinkenduut

 

Er zaat eenen dikke kinkenduut

te kwaoken in 't lekkere waoter,

en vlak daorbij, aon den aandere kaant,

daor stond eenen zwarte paoter;

en de zwarte paoter, ruig behaord,

mee 'ne lange bruine krullekesbaord

ha de kinkenduut in de gaoter.

 

De kinkenduut blies z'n eigen op

om hard te kunne kwaoke,

de hoeke van z'ne breeje mond

ver open toe aachter z'n kaoke;

en de zwarte paoter, ruig behaord,

mee 'ne lange bruine krullekesbaord

ha lol aon dè-d-aorige kraoke.

 

"Ehum!" dee de paoter en 't kwaoken hield op

en de kinkenduut laag daor te loere,

mee puilende oogen en laagenden mond

en ie daocht: et is een van de boere;

en de zwarte paoter, ruig behaord,

die trok 'ns aon z'ne krullekesbaord,

klaor om 'n praotje te voere.

 

"Zeg, kinkenduut, mee oew raar gekwaok,

kende geen leuker lieke?

As daolijk de stadslui komen, dan gaon

z'oe steenige mee kritieke!"

en de zwarte paoter, ruig behaord,

die graaide 'ns deur z'ne krullekesbaord

en z'n eugskes die blonken as krieke.

 

"Ik kwaok en ik laach en ik kraok er mar raok!

en ik blaos er de broebels in 't waoter,

en kómen die rakkers, ik kwaok en ik kraok

mar ik haaw ze sekuur in de gaoter",

en de zwarte paoter, ruig behaord,

die aaide 'ns over z'ne krullekesbaord

al lösterend naor dieë praoter.

 

"Dan vatten die rakkers 'n kluitje zaand

om et kwaod in et waoter te kwakken;

ik laot me wè zakke, ze raoken geen laars

en ik waocht toe ze verder rakken".

en de zwarte paoter, ruig behaord,

die giechelde in z'ne krullekesbaord

al hukkelend op z'n hakke.

 

"En a'k dan 'n kort kwartiereke staok

en wè rust in et diepere waoter,

dan laach ik die rauwe rakkers weer uit:

ik kwaok ze nao om d'ren flaoter".

en de zwarte paoter, ruig behaord,

trok lollig aon z'ne krullekesbaord...

toen schreef ie dees lieke, dieë paoter!

 

 

Oproep

 

Diep veraachte moedertaol,

kreeg ik een proces verbaol

omdè-d-ik oe rauwe klaanken

af móes en nie af kós daanke,

'k gaaf er geeren al mijn geld veur,

'k zaat er geeren, as 'nen held, veur

in et spinhuis, koud en kaol,

diepveraachte moedertaol...

Mar goddaank, 't is nog zo wijd nie,

bláft kritiek, och kom, ze bijt nie!

Dörom zing ik plat, royaol

in mijn aawe moedertaol:

'k liet den örgel lustig tjengele,

draaide rustig mee den zwengel en

liet mijn mus mee goei fatsoen

sjierpen in et fijn plantsoen

van de nederlandse lettere...

'k heurde hier en daor wel kettere,

spotte, giechelen om dè simpel

fluiten van dieën boerekinkel,

mar ik trok er me niks van aon,

vaast van plan m'ne gang te gaon.

'k Laot 'n kinkeduutje kwaoke,

'k moet op tijd 'n zuchje slaoke,

'k wil ok 'ns giechele, muzikaol,

in mijn lollige moedertaol.

'k Laot d'r klaanke locht uitwaaie,

'k laot ze van mijn lippe zwaaie

rond. gezond en breed en stoer

lijk de ermen van den boer

die z'n zaod zaait op den ekker.

Kos mijn lied mar, as 'ne wekker,

wakker rellen al wè slaopt,

al wè luilakt, rekt en gaopt!

Kos 'k 'n bende aander örgels,

mussen, kinkeduuten-görgels,

of nog liever naachtegaole,

spreuwe, malders, overhaolen

om in 't litterair plantsoen

plat-eweg d'r best te doen,

och, wè zu't er lekker klinke!

Dörom roep ik al de vinke,

leuwerikke, wielewaole,

meeze, kneuters, naachtegaolen,

al wè hier in Brabant piept,

al wè neuriet, kwaokt en kriept,

om mar hardop mee te zingen,

blij te zijn en rond te springen

in den lieven Heer z'n boome;

'k roep ze op om mee te droome,

mee te sjierpe, mee te fluite,

nie om eer of roem of duite

(want daor moete ze tòch naor fluite!)

mar uit louter zielsplezier!

't Zet den hemel op een kier

as we in onz' eige klaanken

onzen lieven Heer bedaanken,

as we simpel, los en knus

zingen zoo we 't kunnen. - Dus:

raok er 'ns los mee goei fatsoen

in ons litterair plantsoen!

 

 

Naachtegaol

 

Naachtegaol, mijn hemeldierke,

mee oe wonder tierelierke,

resjen uit et paradijs,

klinkklaor dichter-onderwijs,

heel den aovond lig ik wakker,

vuul m'n eigen, ermen stakker,

kwaokende kinkenduut in 't riet

as ik löster naor ou lied.

 

't Vloeit fluweelig, zachjes, zuutjes,

trippetrap van kendervuutjes

over de blauwe hemelruit;

't dröppelt uit oe strotjen uit

tik-tik-tik as van 'n klökske,

tok-tok-tok as van 'n stökske,

dan, ineens, mee wilden ruk,

kletst er 'n blad mee glaswerk stuk!

 

't Lijkent soms op hel getinkel

van den beijaard; belgerinkel;

of er iemand giechelt, laacht,

waor ge d'ooge nie van zaagt;

dan is 't weer 'n leuk gekwetter,

zuut geneurie, scherp geschetter,

droef gesnik of luid gefluit,

aachter mekaren op ruitekaduit.

 

Heur 'm toontjes brabbele, broebele,

heur 'm zuutjes zabbele, zoebele,

zuiver klaanke van geneucht,

puure naachtegaole-vreugd.

Lijsters, malders, wielewaole

kunnen et bij ou nie haole;

fluite gíj, ge laacht ze egaol

allemaol uit, m'ne naachtegaol!

 

Naachtegaol, m'n hemeldierke,

mee oe wonder tierelierke,

resjen uit et paradijs,

daank oe veur oe onderwijs!

Heurde gij mijn in 't waoter kwaoke

wil er oe eige nie kwaod om maoke:

ieder zingt of kwaokt of kwekt

zoo-t-ie van-huis-uit is gebekt!