|
Een dat is een
Toelichting
'Een dat is een', ook wel gekend onder de titel 'Ene God alleen' is
een zogenaamd 'stapellied'. De zangers zingen het eerste couplet,
het tweede couplet, en beginnen daarna weer bij het eerste, waarna
ze na het derde weer bij één beginnen, enzovoort. In totaal zingen
ze dus 77 coupletten.
Er zijn veel varianten
ontstaan in de praktijk. Hieronder gaan we uit van een tekst die Willem
Jonkergouw heeft ingestuurd, en die hij optekende 'bij een 75–jarige vrouw die van Brabantse teksten
houdt'. Waar de zegsvrouwe van Jonkergouw de tekst niet meer kende,
zijn ???? geplaatst. De varianten werden aangebracht door A.
van Brunschot en Ed Dalderop. Daarna volgt een aanvulling
van Ed Schilders op basis van de optekening door Harrie
Franken in Liederen en dansen uit de Kempen.
Een
dat is een
Een
dat is een
Ene
God alleen
Ene
zaligmaker en anders geen
Twee
dat is twee
Twee
stenen tafelen
Die
Mozes sloeg tot (aan) rafelen
Drie
dat is drie
Drie
patriarchen
Abraham
Isaac en Jacobus
Vier
dat is vier
Vier
evangelisten
die
de weg wel wisten (kan ook zijn: Die de waarheid wisten)
Vijf
dat is vijf
Vijf
bloedige wonden
????
Vijf dwaze
maagden
Die de Heer
behaagden (A. van Brunschot)
Vijf heilige
wonden
om onze
zonden (Ed Dalderop)
Zes
dat is zes
Zes
kruiken wijn
Die
op de bruiloft van Kanaän zijn
Zes kruiken
water veranderd in de wijn
Die er op de
bruiloft van Kanaän zijn (A. van Brunschot)
Zes kruiken
wijn
die er te
Cana geschonken zijn (Ed Dalderop)
Zeven
dat is zeven
Zeven
sacramenten
Die
wij moeten leren
Zeven
sacramenten
Voor goede
en maltenten (A. van Brunschot)
Zeven
sacramenten
met uw
complimenten (Ed Dalderop)
Acht
dat is acht
Acht
zaligheden
Die
we moeten weten.
Acht
zaligheden
Hebben wij
hier beneden (A. van Brunschot)
Acht
zaligheden
Zijn er hier
beneden (Ed Dalderop)
Negen
dat is negen
Negen
zuivere maagden
Die
de Heer behaagden
Negen koren
van engelen
die hangen
daar te bengelen (A. van Brunschot)
Negen
engelenkoren
die wij
boven horen (Ed Dalderop)
Tien
dat is tien
Tien
geboden des Heren
Die
wij moeten eren
Elf
dat is elf
Elf
martelaren
???
Elf
discipelen
Die door
Judea tippelen (A. van Brunschot)
Elf
martelaren
Die ten
hemel varen (Ed Dalderop)
Twaalf
dat is twaalf
Twaalf
apostelen
???
Twaalf
apostéelen [ de uitspraak is bewust verkeerd]
maar Judas
was te vele. (Ed Dalderop)
Ene
God alleen
Ene
zaligmaker en anders geen.
Afbeeldingen
(gestuurd door Willem Jonkergouw)
Deze
versie komt uit het bundeltje "Zing" pag.22-23.Uitgegeven
bij Uitg.GESTO
Alkmaar
enz.Met 135 liederen voor samenzang en bewerkt door A.van Gemert.
Rechtsonder
de vermelding; Naar een mondelinge overlevering uit N-Brabant 1951.
Ik
hoop dat die leesbaar is.
Tenslotte
een heel apart lied dat van veel eerdere datum zou zijn.
Een
kennis gaf me dat in kopie.
Over
de versie van Harrie Franken
In
zijn onvolprezen boek Liederen en dansen uit de Kempen, heeft
ook Harrie Franken 'Ene God alleen' opgetekend. Echter, in de
variant die Franken in Woensel optekende, is geen sprake meer van
tweeregelige coupletten waarvan de regels op elkaar rijmen, maar
wordt bij elk getal als het ware slechts een definitie van dat getal
gegeven. Bijvoorbeeld:
twee
is twee
de
twee stenen tafelen
waarna
de zangers het eerste couplet herhalen. De 'stapeling' blijft intact
maar is dus korter.
De
structuur is dus als volgt:
één
dat is één
ene
god alleen
ene
zaligmaker en anders geen
twee
is twee
de
twee stenen tafelen
ene
god alleen
ene
zaligmaker en anders geen
drie
is drie
de
drie patriarchen
twee
is twee
de
twee stenen tafelen
ene
god alleen
ene
zaligmaker en anders geen
enzovoort:
de
vier evangelisten
de
vijf wonden des heren
de
zes kruiken wijn (en hier wel een tweede regel: die te Galilea op
den bruiloft moeten zijn)
de
zeven sacramenten
de
acht zaligheden
de
negen koren der engelen
de
tien geboden gods
de
elfduizend maagden
de
twaalf apostelen
|
