De feesten en partijen van vroeger
Stuur uw bijdrage aan: leed@brabantsdagblad.nl

Overschotje

Ed Schilders

Nell van Gool stelde de vraag: ‘Mijn moeder zong een liedje waarvan ik me nog herinner: Overschotje, lief klein popje, waarom doet jouw hart zo zeer, klein, verwelkt, schoon rozeknopje… Kent iemand de gehele tekst?’ Jan Kieboom en Cor Heuvelmans reageerden, en na enig onderzoek bleek dat ‘Overschotje’ een van de beroemdste smartlappen is geweest. Het is een eenvoudige, ontroerende tekst over een ‘overschotje’, een kind dat er thuis ‘overschiet’. We zien haar door de ogen van de zanger: Op den drempel van een huisje/ zit een lief klein meisje stil/ telkens als ik daar voorbijkwam/ is ’t of zij wat zeggen wil/ Daarom vroeg ik, Zeg eens kleine/ heb je nu al droefenis?/ En aan’t antwoord voelde ik dat/ ze thuis het overschotje is. Hoe dat komt, wordt in het refrein verklaard: Overschotje, lief klein popje/ Daarom lach je nu niet meer/ Klein, verwelkt, schoon rozenknopje/ Doet daarom jouw hart zo zeer?/ Ja, ik weet, de nieuwe mammie/ Is de echte niet voor jou/ Lief klein overschotje’s zieltje/ is gedompeld in de rouw. In het tweede couplet blijkt dat de echte moeder gestorven is, en dat vader hertrouwde. In het derde en laatste worden de traanbuizen pas echt goed aangeroerd: Dikwijls zie ik ’t overschotje/ Bij het hek van ’t kerkhof staan/ Dicht bij ’t graf van hare mammie/ die zo vroeg was heengegaan/ Fluisterend roept ze: Mammie, ik ben het/ kleine zus die van u houdt/ Ik heb toen innig moeten huilen/ om dat kinderhart van goud.

De muziek van ‘Overschotje’ werd in 1923 geschreven door Eugénie Bandy, de tekst door haar man Lou, die het ook op de plaat zette. Het werd een topper, waardoor ook straatzangers het lied gingen uitvoeren en de gedrukte tekst verkochten. Zo bekend was ‘Overschotje’ dat er geen ramp meer kon gebeuren of er verscheen weer een straatlied met aangepaste tekst. De dijkdoorbraak bij Oeffelt, een mijnramp in Limburg, de windhoos van Borculo, allemaal werden ze op straat bezongen op de wijze van ‘Overschotje’. Maar ook straatliederen als ‘De dure kousen’ (over een bedelend meisje) en een levenslied als ‘Bij moeder’s graf’. De teksten zoals Jan Kieboom en Cor Heuvelmans die nog kenden, vindt u in onze liedjesrubriek waar het lied ook te beluisteren is dankzij een inzending van Hannie van Hoof.

We besluiten met een spoedvraag. Een lezer zoekt een voordracht over ‘De pastoor van Termuren’. Zijn naam kan ik niet noemen, want hij wil er een familielid mee verrassen, volgende week op een feest. De pastoor krijgt van God toestemming de hel te bezoeken, want in de hemel zijn geen parochianen van hem te vinden! Wie kan helpen, kan ons schrijven of mailen naar leed@brabantsdagblad.nl.