De feesten en partijen van vroeger
Stuur uw bijdrage aan: leed@brabantsdagblad.nl

De herder van Termure

Ed Schilders

Twee weken geleden vroeg ik namens lezer Jos de Vet wie hem kon helpen aan de tekst van ‘De herder van Termure’. In deze voordracht op rijm heeft de pastoor een akelige droom: hij is dood en komt aan de hemelpoort bij Petrus. De clou van het verhaal is dat er in de hemel geen enkele parochiaan uit Termure is. Ook in het vagevuur vindt de herder tot zijn droefenis geen van zijn schapen. Dan bezoekt hij de hel… Ik kreeg acht complete versies toegestuurd, en kan daarvan hier slechts een korte indruk geven, want het complete stuk telt maar liefst 196 regels. Wat opviel, is dat de inzendingen allemaal vrijwel hetzelfde zijn, ondanks de hoge leeftijd. Blijkbaar wordt ‘De herder’ vrij letterlijk doorgegeven. Mevrouw Heuvelmans (Diessen) stuurde de tekst die haar moeder in 1915 op school van buiten moest leren en opzeggen. Dat bleef ze doen tot op zeer hoge leeftijd, net als de vader van mevrouw Van Zon-Dirks (Tilburg) die het als tachtigjarige nog voordroeg in 1971.

Het is dan ook een zeer humoristische, goed geschreven voordracht, waarin de pastoor vanaf de preekstoel zijn nachtmerrie aan zijn parochianen vertelt om hen te stichten. Aangekomen in de hel ziet hij vele bekenden:

Ik zag toen op de bodem liggen

Janus Dorst, die zijne vrouw

Dagelijks sloeg, nooit was hij nuchter

Maar wat heeft hij nu berouw

Jacob Rijkaard zag ik wentelen

Vlak naast d’oude, rijke vrek

Nooit gaf hij een cent aan d’armen

Maar met mij hield hij de gek.

Dan schakelt de pastoor over naar zondaars uit Termure in het algemeen:

Ik zag er zondagswerkers, dronkaards

Maandaghouders bij de vleet

Oude vloekers en ook jonge

Ach, wat hadden ze het heet.

Ik zag helaas dat al de doden

Heengegaan uit mijn Termuur

Tot over d’oren in de vlammen

Lagen van het eeuwige vuur.

De (donder)preek heeft effect. Niet alleen beteren de inwoners van Termure hun leven, ze worden ook een voorbeeld voor andere katholieken. De voordracht sluit met een tweede droom:

’t Scheen hem (de pastoor) dat een drom van zaligen

Door hun Herder voortgeleid

Opwaarts steeg vanuit Termure

Naar het rijk der heerlijkheid.

Er zijn nog meer voordrachten waarin pastoors een preek houden, bijvoorbeeld de befaamde preek van de pastoor van Scharrebeek. Wie zulke preken kent of er iets over kan vertellen, kan ons schrijven of mailen via leed@brabantsdagblad.nl.