De
feesten en partijen van vroeger
Stuur uw bijdrage aan:
eindredactie@brabantsdagblad.nl
Haauwkes-
alle inzendingen (en een paar miejr)
Peet
van der Horst (Esch)
In
bepaalde delen van Brabant worden "peultjes" haauwkes genoemd
(ja,met een lange au-klank).
Met
miejr wordt het meest succesvolle onkruid "vogelmuur" (ook wel
gewoon "muur" genoemd) bedoeld. Kippen en vogels zijn er dol op,
maar of het ook door mensen gegeten wordt? Het is in ieder geval wel
eetbaar.
Wat
de naam "haauwkes" betreft: plantkundig is dit een verwarrende
naam. "Hauwkes" is de officiële naam voor de vruchten van
kruisbloemigen, zoals de pinksterbloem en boerenkool.
Peulen
is de naam voor de vruchten van vlinderbloemigen, zoals de erwt, boon en
brem. Ook de peultjes horen hierbij. Haauwkes is dus een foute benaming.
Francien
Hoefnagels (Macharen)
Haauwkes
spreek je bij ons uit als haukes en dat zijn peultjes.
Hendrien
van der Steen (Den Dungen)
Ik woon sinds mijn huwelijk in Den Dungen, en daar wordt het woord "haauwkes"gebruikt
voor peultjes. Mijn schoonvader, die inmiddels 95 is, heeft nog een paar
"hennen". Die zijn gek op "miejr". Dat is een onkruid
met kleine lichtgroene blaadjes en korte wortels, want je kunt het heel
makkelijk lostrekken. Het is volgens mij een soort snelgroeiende
bodembedekker, want je vindt meestal hele bossen tegelijk,
maar de officiële naam van het onkruid weet ik
niet. Misschien werd het vroeger als groente
gegeten? met vriendelijke groeten,
Ad
Dekkers (Haarsteeg)
Volgens
mij zijn hauwkes peultjes. In Haarsteeg is een straat/nieuwbouwwijkje, dat
zo heet.
Frank
P.J. Croonen (Den Bosch)
Haauwkes
zijn een lekkernij, niet alleen in Gemert. Ook in ’s-Hertogenbosch eten
we die en in grote gedeeltes van Oost-Brabant. Cor Swanenberg schreef er
over (Die he’wè…, Delft 1987) en ook in het Bosch’ Woordenboek (Adr.
Heinen, 1993) worden ze genoemd (Blz. 63). Peultjes dus. Eet smakelijk.
Rien
Verzandvoort
Een
'hauw' is een gewoon, in Van Dale voorkomend woord, dat staat voor 'peul'
of 'peulvrucht'. En haauwkes, zoals ook mijn grootmoeder ze in de dertiger
jaren nog noemde, zijn gewoon peultjes.
R.
Kranenbroek (Venhorst)
Ik
heb het artikel gelezen en weet wel wat hauwkes zijn; Dat zijn peultjes.
Wat
miejr is weet ik niet misschien als ik de uitspraak hoor wat dialect
lezen vind ik wel moeilijk.
Tineke
van der Donk (Vinkel)
Haauwkes
zijn peultjes, een alom bekend woord in de omgeving van Vinkel, Heeswijk.
Zr.
Martina Crooijmans (Veldhoven)
U
wilde weten wat ‘haauwkes’ waren? Dat zijn peultjes.
Althans
in Veldhoven, waar ik geboren ben.
Jack
van Hooft (Den Bosch)
Al
kom ik dan niet uit Gemert, maar uit Den Bosch, toch weet ik wat hauwkes
zijn, namelijk peultjes. Ik weet niet waar/hoe ik het woord ooit heb
opgepikt. Mijn moeder gebruikte het niet, voor zover ik me herinner, ik
woon al jaren in Vlijmen en mijn vrouw komt uit het westen van Brabant.
Een snelle check in het Bosch’ Woordenboek leert echter dat het daar
gewoon in staat met: "As ge toch gaot mèrte vat dan gelijk wè
hauwkes" = Breng ook wat peultjes mee als je toch naar de markt gaat.
Ook haauwkes komt voor.
Marie-José
Rooderkerken (Gemert)
Ik
woon sinds 6 jaar in Tilburg maar ben een geboren en getogen Gemertse.
We
spraken thuis geen dialect maar desondanks kon ik het feestlied van deze
week goed volgen.
U
herkende het woord "Haauwkes" niet. Daarmee worden
peultjes bedoeld.
Het
woord "miejr" word gebruikt voor een onkruid dat aan vogeltjes
werd gegeven, ik ken de NL-naam niet eens.
Het
is waarschijnlijk dat in het lied ook verwezen wordt naar deze miejr,
omdat het ook voor menselijke consumptie geschikt is.
Ik
ben het weleens tegen gekomen in ecologische en/of natuur eetboeken.
Beide
woorden worden nog steeds erg veel gebruikt, dus waarschijnlijk zult U
veel reakties krijgen.
E.
Bos (Oss)
Haauwkes
zijn peultjes, maar hier in Oss zeggen wij hauwkes.
Manjo
van Boxtel (Oss)
Vandaag
vroeg je in de leedrubriek wat haauwkes zijn. In oost-Brabant noemen ze
peultjes zo. Kijk ook eens in het Ravensteins woordenboek http://members.home.nl/a.m.zegers/woordenboek/ .
In Ravenstein blijken ze het hauwkes te noemen, met een iets kortere au
klank.
Miejr,
zo noemden mijn ouders in Eindhoven vogelmuur (Stellaria media). Wij
plukten dat altijd voor de kippen en de konijnen, maar ik weet dat het al
eeuwenlang door mensen gegeten wordt. Meestal in sla, maar het kan ook in
de soep of als gekookte groente. In dat laatste geval lijkt de smaak een
beetje op spinazie.
Bas
Leenders (Gemert)
Het
Gemerts woordenboek geeft de onderstaande uitleg:
Miejr:
m ev/geen mv: Volgemuur (Stellaria media L.) een van de gewoonste
onkruiden, witte kleine bloempjes, kroonblaadjes korter dan de kelk, soms
even lang, kleine blaadjes, bodembedekkend, groeit en bloeit zeer snel, in
één jaar verscheidene geslachten, cosmopoliet, akkers, tuinen, ruigten:
Kippen eten het graag. 'Gô 's wa
miejr plukke vûr de kieppe'.
En
dan nog:
Miejre:
ww:
1: Nieuwsgierig turen (Haj ston dôr aaltejt aachter in z'nen hòf te
miejre)
2: Ergens hardnekkig aan peuteren (Wa zitte te miejre?)
3: piekeren (Ge moet nie zô laang ovver iejt miejre!)
4: zaniken, leuteren (Wa lî die jonge te miejre, ge kriet 'r wa van!)
Anneke
Schoenmakers (Den Bosch)
"Haauwkes":
als een Bosschenaar om "Haauwkes" vraagt bedoelt hij peultjes.
Helma Vogels (Berghem)
Haauwkes
zijn in Berghem (en ook in de rest van Oost-Brabant) peultjes, vers uit de
tuin. Ze heten hier nog steeds zo!
Annemieke
van Schijndel (Nuland)
Haauwkes
dat zijn peultjes, maar of dat echt Gemerts is weet ik niet ik kom uit
Nuland en daar zeggen ze dat ook.
Bethie
Herbrink
Haauwkes
zijn volgens mij peultjes. Wij aten vroeger thuis haauwkes mee
wortelkes en dat waren peultjes met worteltjes.
Nelly
Buuts (Veghel)
Haauwkes,
dat zijn gewone peultjes!
Gerard
Steijns (Tilburg)
Op
bladzijde 141 van 'Goedgetòld, diksjenèèr van de Tilbörgse taol' zou
je de oplossing voor
'haawke' gevonden hebben: hauwtje, peultje of peulerwt. Het verklarende
zinnetje luidt: 'òn de sierèrtjes koomen ôok haawkes, mar die kunde nie
eete'. Van Dale kent het woord 'hauw' alleen in de specifieke betekenis
van
peulachtige vrucht met een tussenschot waaraan de zaden zitten. Prof.
Weijnen geeft in zijn 'Etymologisch dialectwoordenboek'(Assen, 1996)op blz.
68 voor 'hauw' of 'houw' wel de meer algemene betekenis van 'peul' en
vermeld erbij dat het woord zo in Brabant en de Bommelerwaard wordt
gebruikt.
Bert
Wijnen (Heesch)
Op
je vraag wat "haawkes" zijn, kan ik je vertellen dat we die in
Heesch (His) ook kennen: "Haowkes" zen
peultjes.......da zen krèk erte diege niej hoeft te polen of te rengen,
en diege olling op kunt i.te. Wellie doender
liggeluk wörtelkes bè.
Mieke
van den Beuken-van den Heuvel
Mijn
vader (Klaas) noemde peultjes ook wel haauwkes. Wij hadden thuis een
groente(n)winkel op de hoek van de Koningsweg-Guldenvliesstraat.
|