De feesten en partijen van vroeger
Stuur uw bijdrage aan: eindredactie@brabantsdagblad.nl

De guit met zijn beschuit
- een middenstandswedstrijd uit 1949 -

Ed Schilders

Vorige maand werd op het kantoor van het Brabants Dagblad in Tilburg een doos bezorgd. Daarin zaten ongeveer zeshonderd wedstrijdformulieren uit 1949. In dat jaar bestond de Tilburgse bakkerij Smarius 50 jaar, en iedereen die beschuit, koekjes of peperkoek kocht van deze bakker kon aan de wedstrijd meedoen. Bijvoorbeeld door een slagzin in te zenden, of een compleet gedicht. Kortom: een doos vol middenstandsrijm. U weet wel: Eet friet van Piet/ En vergeet ook zijn ijsco’s niet. Maar dan over Smarius: Wat lust het liefste iedere guit?/ Zonder twijfel Smarius-beschuit. Of: Een hap uit Smarius-peperkoek/ Brengt onverwijld lucht in de broek. In het verleden kreeg ik van lezers van deze krant honderden middenstandsrijmen, en die staan natuurlijk nog steeds op onze website. Daaraan is nu een ruime keuze uit de Smarius-doos toegevoegd. De inzenders beperkten zich niet tot rijmpjes, maar stuurden ook tekeningen, foto’s van ‘guiten aan de beschuiten’, oorkondes, stripfiguren (Kappie!), en paginalange ballades. Allemaal bedoeld om de hoofdprijs te winnen: duizend gulden handje contantje, voorwaar een vorstelijk bedrag in 1949.

Dankzij de medewerking van Ben van de Pol heb ik meer dan tweehonderd van deze inzendingen op de website kunnen plaatsen, uit alle uithoeken van Brabant. Een uniek dossier over middenstandsrijm. Wat de voorbeelden betreft, zal ik me beperken tot inzenders die hun lof op Smarius zongen op de wijze van een bestaand liedje. Op de melodie van ‘Zeven kleine kikkertjes’ werd bijvoorbeeld een liedtekst ingezonden die ‘Ode op Smarius Sprits’ heet: Er lagen zeven spritsen al op een mooie schaal/ Die waren in een ogenblik verdwenen allemaal/ Waar gingen Smarius’ spritsen tezamen dan toch heen/ Ze waren met z’n zevenen en nu ligt er geen een. Een enkele inzender had zelfs enig commentaar: Zijn eierkoeken zijn helaas wat klein/ Ja, die kunnen wel wat groter zijn. Maar over het algemeen is er lof: Ook z’n luxe brood is heel fijn/ Alles voor de koffietafel mag er zijn/ Bolussen - tulband - krentenbollen/ Krentenmik en Weihnachtsstollen/ Worstenbrood en ook z’n taart van marsepein.

Al deze smaakvolle bijdragen staan op onze website. Mijn vraag is: wie herinnert zich deze wedstrijd? Hebben u of uw ouders eraan meegedaan? Viel er een van de mooie prijzen in uw omgeving? U kunt ons schrijven per post, of via eindredactie@brabantsdagblad.nl.