De feesten en partijen van vroeger
Stuur uw bijdrage aan: eindredactie@brabantsdagblad.nl

Smartlap of sprookje

Ed Schilders in Brabants Dagblad

Tragische liefde, het houdt maar niet op. Lezer Jos de Vet stuurde ons de tekst ‘Vaarwel Isabel’ zoals hij die aantrof in het liedschrift van zijn broer Frans. Het is een jammerklacht van een meisje: Over het verlies van mijn minnaar/ Aan wien ik de trouw heb toegezworen/ Tegen wil en dank van mijnen va. Dan moet haar geliefde ook nog onder de wapenen (‘voor soldaat marcheren’), en tot overmaat van ramp wordt hij uitgezonden ‘naar de coloniën’. Ze zingt: Maar nauwelijks was hij dan in die oorden/ Of ik heb ontvangen al eenen brief/ Inplaats van de liefde om mij te troosten/ Was ’t eenen brief van mijn zoetlief/ Al door zijn kameraad geschreven. Hoe de jonge soldaat gestorven is, wordt niet verhaald. Het lied eindigt met de wens van Isabel: Ach wrede dood wil mij niet langer sparen/ Ach schei mij van deze wereld af/ gij hebt er mijn tweede ziel genomen/ Ik wil haar (de ziel) volgen tot in ’t graf. De volledige tekst vindt u op onze website www.cubra.nl.

Ik kreeg een aantal vragen over zulke oude voorlopers van de smartlap, waarbij u misschien kunt helpen. Een lezer wiens e-mail helaas verloren ging bij een mankement aan mijn computer (misschien kan hij het bericht nog eens opsturen) vroeg naar de tekst van een liefdesdrama waarin de geliefden samen van een toren springen. Zijn of haar vader zong het op zondag altijd als hij soepballetjes draaide! Sjef van der Poll stuurde een heel interessante vraag in. Het lied dat hij zoekt begint zo: Het waren twee koningskinderen/ Zij hadden elkander zo lief… Die regels zijn bekend uit liedboeken. In dit lied ‘ziet’ het meisje in haar droom dat haar minnaar verdronken is. Omdat hun liefde verboden is door haar ouders, gaat ze stiekem zoeken, en een visser heeft inderdaad haar verdronken vriend in zijn netten opgehaald. Van der Poll herinnert zich die toedracht niet, maar de vier coupletten die hij zich wél herinnert, bevatten details die in de bekende versies juist weer ontbreken. Bijvoorbeeld dat de geliefden inderdaad door water van elkaar gescheiden zijn; dat het meisje kaarsen voor haar raam zet om de jongen te leiden als hij ’s nachts over het water naar haar toe zwemt, en dat er dan een ‘oude kweene’ is, een oude heks, die de kaarsen uitblaast. Sprookjesachtige details dus, maar geen lang en gelukkig leven. Alle teksten over de ‘Twee koningskinderen’ zijn welkom.

De vraag van Ben van Keulen lijkt me minder smartelijk. Het lijkt een bruiloftslied waarin de liefde wordt bezongen aan de hand van de vier jaargetijden. Hij herinnert zich alleen (en dat pleit voor hem) de lente: Zij vijftien, hij zestien/ De jaren van dromen/ Nog kort is het rokje/ Nog kort is het broekje/ Van haar en van hem/ Zij zoeken tesamen/ Een heel klein stil hoekje/ Hij fluistert haar zacht in het oor/ Toe geef mij een zoen/ Foei dat mag je niet doen/ Maar zij laat hem begaan/ Het is de lente der liefde.

Wie kent de tekst van de andere drie seizoenen? Ik ben benieuwd of die een smartlap of een sprookje vormen. U kunt inzenden per post of via eindredactie@brabantsdagblad.nl.