|
De
feesten en partijen van vroeger
Twee koningskinderen Met bijdragen van: M.C. Cornelisse, Mevrouw H. Elders, Mevrouw A. Frensen, Heleen van Hees, Ria Hendriks-de Bruijn, Bart de Jonge, mevrouw N. v.d. Laar-v.d. Broek, Liesbeth de Nijs, Kitty Pennock, Willie van der Steen, Jos de Vet, Monika Zimmermann
Illustratie ingezonden door Monika Zimmermann 1. Ingezonden door Jos de Vet Bron: 'Balladenboek', dr. Tjaard W.R. de Haan
DAAR WAREN TWEE KONINGSKINDEREN Daar waren twee koningskind’ren Die hadden elkander zo lief, Zij konden bijeen niet komen, Het water was veel te diep. Wat stak zij op? Drie kaarsen, Drie kaarsen van twaalf in het pond, Om daarmede te behouden ’s Konings zoon, van jaren zo jong. Dit zag een vrome kwezel, Een oud en vileinig vel, Die ging er het licht uitblazen, Toen verdronk er die jonge held. Och moeder, zeide zij, moeder, Mijn hoofdje dat doet er zo wee, Mocht ik er een kort half uurtje Spanséren al langs de zee? Och dochter, zeide zij, dochter, Alleen moogt ge er niet gaan, Wek op uw jongste zuster En laat er die met u gaan! Mijn allerjongste zuster, Dat is nog zo’n heel klein kind, Zij plukt maar al de roosjes Die zij langs de wegen vindt. Zij plukt maar al de roosjes En de bladertjes laat zij staan, Dan zeggen maar al de mensen: Dat hebben koningskind’ren gedaan! De moeder ging naar de kerke, De dochter zij ging haar gang, Zij ging maar al zo verre, Tot zij haar vaders visser vand. Och Visser, zeide zij, visser, Mijn vaders visserkijn, Wilt gij een weinig vissen, ’t Zal u wel vergolden zijn! Hij smeet zijn net in het water, De loodjes die raakten de grond, En weldra werd daar gevonden ’s Konings zoon, van jaren zo jong. Wat trok zij van haar vinger? Een ringetje rood van goud. Hou daar mijn vaders visser, Dat is er het loon voor jou! Zij nam hem in haar armen, Zij kuste hem voor zijn mond. Och mondeken, kon gij weer spreken, Och hartje, waart gij weer gezond! Zij nam hem in haar armen, Zij sprong ermee in zee. Adieu, mijn vader en moeder, Van uw leven ziet gij mij niet weer! Adieu, mijn vader en moeder, Mijn vriendekens allegelijk, Adieu, mijn zuster en broeder, Ik vaar naar het hemelrijk!
2. Ingezonden door Jos de Vet Bron: 'Balladenboek', dr. Tjaard W.R. de Haan DE KONINGSKINDEREN (volkslegende) Twee schoone koningskinderen, Gescheiden door de zee, Bezwoeren hunne liefde En vonden enkel wee. ‘Mijn liefste, kunt gij zwemmen, Zoo kom en zwem tot mij, Ik wacht u vol verlangen, Wij minnen dan weêr vrij.’ Daar zwom de koene jong’ling Van zijnen oever af. Maar zonk in ’t diepste der baren En vond er ook zijn graf. En ’s konings schoone dochter, Zij weende traan op traan, En smeekte hare moeder, Om ook ter zee te gaan. ‘Ach moeder, lieve moeder, Mij drukt een eind’loos wee, Ach, laat mij spelevaren Langs de oevers van de zee.’ ‘Ach dochter, lieve dochter, Alleen zult gij niet gaan, Maat laat uw jongste broeder, U trouw ter zijde staan.’ ‘Ach moeder, lieve moeder, Mijn broeder is nog kind, Hij stoort de vogelnestjes, Die hij in ’t boschje vindt.’ ‘Ach dochter, lieve dochter, Alleen zult gij niet gaan, Maar laat uw jongste zuster, U trouw terzijde staan.’ ‘Ach moeder, lieve moeder, Mijn zuster is een kind. Zij plukt nog alle bloempjes, Die zij in ’t boschje vindt.’ De moeder ging ter kerke, De dochter zocht in ’t rond, En doolde langs den oever, Tot zij een visscher vond. ‘Ach visscher, brave visscher, Ik bied u koningsloon. O, visch mij uit de baren Des konings oudsten zoon.’ Zijn net zonk in het water, Haar nam hij in zijn boot, En vond haar trouwen minnaar, Maar – reeds verkleumd en dood. Toen nam zij van haar lokken, De diamantenkroon En sprak: ‘O brave visscher, Zie hier, zie hier uw loon!’ Toen trok zij van heur vinder Een ring, haar dierst kleinood, En sprak: ‘O brave visscher, Koop voor uw kind’ren brood.’ Heur minnaar sloot ze in de armen, En kuste hem de mond, ‘O God, dat nu mijn liefste Zo ras zijn graf hier vond!’ Zij sloot hem aan heur harte, En sprong met hem in zee: ‘Vaarwel, vaarwel, mijne ouders, Ik kies den dood voor ’t wee!’ En vaak, bij storm en regen, Klinkt langs de zee hun lied: ‘Hier rusten wij vereenigd, God wilde ’t boven niet!’ W.N. Peypers (1829 - ?)
3. Ingezonden door Kitty Pennock, mevrouw H. Elders, mevrouw N. v.d. Laar-v.d. Broek (Bossche Liedertafel Knillispoort), en Willie van der Steen (Smartlap koor van Ome Jan, Schijndel) Tekst en melodie van J.F. Willems: Oude Vlaamse Liederen (1848)
Het
waren twee koningskind'ren Het
waren twee koningskind'ren, Dit
zag daar een oude kwene, "Och
dochter, mijn liefste dochter, Zij
plukt er wel alle die bloemekens; Och
moeder, mijn jongste broeder Och
visser, zo sprak zij, visser, Wat
trok zij van haren hande? Zij
hield er haar lief in haar armen
4. Ingezonden door Liesbeth de Nijs Mevrouw De Nijs wijst erop dat deze versie voorkomt in "Haerlems Oudt Liedt-Boeck" van 1716, en dat het motief teruggaat op de klassiek-Romeinse sage van Hero en Leander (zie ook onder) Het
waren twee koningskind'ren, zij hadden malkander zo lief. Zij
konden bij elkander niet komen, het water was veel te diep. Wat
stak zij op ? Drie keersen, drie keersen van twaalf in ‘t pond om
daarmee te behouden , ‘s konings zone van jaren was jonk. Meteen
kwam daar een besje, een oud en vileinig vel, en
die blies uit de keeren; daar verdonk er die jonge held. "Och
moeder", zeide zij, "moeder, mijn hoofdje doet mij der zo wee. Mocht
ik een kort halfuurtje spanceren al langs de zee." "Och
dochter," zeide ze, "dochter, alleen en moogt gij niet gaan, wekt
uw jongste zuster en laat die met u gaan." "Mijn
allerjongste zuster dat is al zo klein een kind; zij
plukt maar al de roosjes, die zij in haar wegen vindt. Zij
plukt maar al de roosjes, en die bladertjes laat zij staan. Dan
zeggen maar al die lieden, dat hebben koningskinderen gedaan." De
moeder ging naar de kerke, de dochter gang haar gang; zij
ging maar al zo verre, daar zij haar vaders visser vant. "Och
visser," zeide ze, "visser, mijn vaders visserkijn, woudt
gij een weinig vissen, ‘t zou u wel gelonet zijn!" Hij
smeet zijn net in ‘t water, de loodjes gingen te grond, hoe
haast was daar gevisset, ‘s konings zone van jaren was jonk. Wat
trok zij van haar hande? Een vingerling rood van goud: "Houd
daar, mijn vaders visser, dat is er de lone voor jou." Zij
nam hem in de armen, zij kuste hem voor zijn mond, "Och
mondeling, kost gij spreken, och hertje waart gij er gezond!" Zij
nam het in haar armen, zij spronk ermee in de zee: "Adieu,
mijn vader en moeder, van uw leven ziet gij mij niet weer!" "Adieu
mijn vader en moeder, mijn vriendekens alle gelijk, adieu
mijn zuster en broeder, ik vaar der na ‘t hemelrijk."
5. Ingezonden door Heleen van Hees Bron: 'Middeleeuwsche wereldlijke poëzie', verzameld door Jan de Raedt (z.j.)
Het waren twee conincskinderen, si hadden malcander so lief, si conden bi malcander niet comen, het water was veel te diep.
Wat stac si op ? drie keersen, drie keersen van twaelf int pont, om daer mee te behouden sconincs sone, van jaren was jonc.
Met een quam daer een besje, Een oude venijnde bes, en die blies uit die keersen, daer verdronker dien jonghen helt.
‘Och moeder', seidese, 'moeder, mijn hoofje doet mijnder so wee! Mocht icker een cort half uertje spanceren al langhes de see!'
'Och dochter', seidese, 'dochter, alleen en meucht ghi niet gaen, wect op uw joncste suster en later die met u gaen' .
'Mijn alderjoncste suster dat is also cleinen kint, si pluct maer al de roosjes die si in haer weghen vint.
Si pluct maer al de roosjes en die bladertjes laet si staen, dan segghen maer alle de lieden: Dat hebben conincs kindren ghedaen'.
De moeder ghinc nae de kerke, de dochter ghinc haren ganc, si ghinc maer also verre daer si haer vaders vischer vant.
‘Och, vischer’, seidese, ‘vischer, mijn vaders vischerkijn! Woudt ghi een weinich vischen, tsoud u wel ghelonet sijn'.
Hi smeet sijn net int water,I de lootjes die ghinghen te gront, hoe haest was daer ghevischet sconincs sone, van jaren was jonc.
Wat troc si van haer hande? Een vingherlinc root van gout: ‘Houdt daer, mijns vaders vischer! Daer isser den lone van jou'.
Si nam hem in haer armen, si custen hem voor sijn mont: ‘Och mondelinc, cost ghi spreken! Och hertje, waert ghijder ghesont!'
Si nam hem in haer armen, si spronker mee in de see: ‘Adieu mijn vader en moeder! Van uw leven siet ghi mi niet weer.
‘Adieu mijn vader en moeder, mijn vriendekens alle ghelijc, adieu mijn suster en broeder! Ic vaerder nae themelrijc.’
6. Ingezonden door mevrouw Frensen zoals zij zich de tekst herinnert
Twee koningskinderen
Er waren twee koningskinderen Die hadden elkaar zo lief En ze konden van elkander niet meer scheiden Ze schreven elkaar een brief
Het was op een Zondagmorgen En ons meisje dat lag in een droom Ze droomde dat haar zoete lief verdronken was In 't midden van een waterstroom
Toen ze des morgens ontwaakte Toen deed haar 't hoofd zo zeer En ze vroeg 't aan haar moeder Of dat zij mocht gaan wandelen langs 't meer
Maar de moeder die zei tot het meisje Neen alleen kunde gij niet gaan Maar vraag het aan uw jongste broertje Of dat hij met je mee wilt gaan
Het meisje dat sprak tot de moeder Nee hij is nog veel te klein Hij verjaagt hier al dit vogelein Dat er aan dit meer kan zijn
De moeder die ging er ter kerken En ons meisje dat ging nu haar gang Ze wandelde ze wandelde ja net zo lang Tot ze bij enen visser kwam
Zeg visser wat is er uw werken Ach visser wat is er uw verdiende loon En sprijd er nu eens je netten uit En je vist ene koningszoon
De visser die sprijden z'n netten En hij visten een koningszoon Ons meisje dat sprong er nu de wateren in Ze kusten z'n lipkens rood
7. Ingezonden door Monika Zimmermann Notenschrift uit een Duits liedboek
8. Links, ingezonden door Bart de Jonge Volgens mij is het van oorsprong een oud Duits volksliedje. Zie o.a. Na het invoeren van es waren zwei Königskinder bv. in Google verschijnt nog meer informatie
9. Zie ook voor moderne versies met muzieknotatie de publicaties van Harrie Franken De
twee koningskinderen - Kroniek van de Kempen deel 11 pagina 132 & 133 Twee
koningskinderen - Liederen en dansen uit de Kempen pagina 97
Kopergravure van Bernard Picart Le Romain - linksboven de toren van Hero met de brandende kaarsen; rechtsboven de winden die het licht verduisteren; linksonder Leander die over de Hellespont zwemt terwijl Amor -- rechtsvan hem met de boog -- hem de weg wil wijzen
11. Afbeelding bij een oude uitgave
|
