Liedjes van vroeger

De moraal

Informatie over dit lied kunt u mailen aan Ed Schilders

‘Nee, de ganse de wereld loopt verkeerd!’ Regelmatig eindigden de zangers van waar gebeurde moordliedjes met een dergelijke verzuchting. Het gevoel dat de wereld van kwaad tot erger komt, is blijkbaar van alle tijden, en iedere plaatselijke moordzaak was er een bewijs van. Zo ook in het lied dat Riek Korsten instuurde, en dat ze van haar vader geleerd heeft. Het gaat over een moordzaak in: Sint Oedenrode, een dorpje stil/ is thans getuige als het wil/ want in haar is een moord gebeurd/ waar iedereen bepaald om treurt. Wat was het geval? Een directeur van een fabriek blijft na sluitingstijd overwerken. Als men rond half tien ’s avonds komt informeren: vond men daar in ene stond/ alles omver, bloed op de grond/ Men vond de brandkast open staan/ een scheermes vol bloed lag er vlak bij aan. Het spoor wordt gevolgd: En naast ’t fabriek in ene gang/ vond men het lijk zo naar en bang/ daar lag vermoord de directeur/ waar menigeen bepaald om treurt. Een roofmoord dus: Deez moord was om ’t geld te doen/ Dat bewees de brandkast dadelijk toen/ Duizend guldens zijn er kwijt/ Deez moordenaars tot verwijt. En ook de toedracht wordt in het lied gereconstrueerd: En dat deez moord worst’lend is geschied/ Bewijst het bloed dat men overal ziet/ ’t kantoor en gang en badvertrek/ is overal met bloed bedekt.

Riek Korsten vermoedt dat de moord rond 1920 heeft plaatsgevonden, en dat klopt vrij nauwkeurig. In de collectie van www.geheugenvannederland.nl vond ik een origineel liedblad van dit straatlied en daaruit blijkt dat het slachtoffer Kruijsdijk heette, en dat hij op 25 april 1919 vermoord werd in de Stoomzuivelfabriek St. Oda. De titel van het lied is volgens dit blad ‘Laffe roofmoord te St. Oedenrode’, en de tekst werd geschreven door de bekende tekstdichter van straatliederen F. Rombouts uit Roosendaal. Uit een met potlood geschreven aantekening op het blad kunnen we opmaken dat het al op 5 mei 1919 gekocht is in Maastricht. Zo snel werkten de moordliedzangers!

Als daders worden op dit blad genoemd: ‘Isaac Brillenslijper en Simon Pikkel uit Amsterdam’. Ook de vader van Riek Korsten maakte melding van de ‘Oda melkfabriek’, maar hij noemde andere daders: ‘Salomon Lubeck. Brillenslijper’, en een zekere Wildenberg uit Eindhoven. Ik denk dat hij gelijk heeft. ‘Brillenslijper’ is immers eerder een beroep dan een achternaam, en het lijkt niet waarschijnlijk dat twee Amsterdammers naar St. Oedenrode gekomen zijn om een melkfabriek te overvallen.

Maar de moraal blijft: En wat nu St. Oedenrode leert/ Nee, de ganse wereld loopt verkeerd. Dat is altijd hetzelfde gebleven.