Brabant Cultureel • Brabant Literair

Tijdschrift voor kunst, cultuur en literatuur

62ste Jaargang - oktober 2013

JACE van de Ven (Leende 1949) is dichter, journalist en columnist. Werkte jarenlang als (kunst)redacteur bij het Brabants Dagblad en de Tilburgse voorlopers daarvan en is redacteur van Brabant Cultureel en Brabant Literair. Vanaf het begin (1986) is hij medeauteur van de Tilburgse Revue. Van 2003 tot in 2005 was hij Tilburgs eerste stadsdichter. 

©Brabant Cultureel / Brabant Literair – oktober 2013

2018

door JACE van de Ven

Hoe zou het toch komen dat we het niet zijn geworden, Culturele Hoofdstad van Europa 2018? We hadden objectief gezien het meest eigentijdse programma, veruit het meeste geld en ogenschijnlijk geografisch de beste samenwerking. Daarbij is het gebied Strijp S in Eindhoven momenteel een van de aansprekende culturele stadsdelen in Europa en was het idee van de proeftuinen – plekken in de provincie waar cultuurmakers met een plan samen aan de slag zouden gaan om culturele nieuwigheden te zoeken en te onderzoeken – een spannende vondst. Jammer dat die tuinen nu waarschijnlijk nooit meer doorgaan.

Het kruim der Brabantse bestuurders zal er niet langer voor warmlopen en is allang op zoek naar een ander miljoenenproject waar ze eigenlijk niks mee hebben, maar waarmee ze weer een tijdje in de belangstelling staan.

Dat ‘eigenlijk niks mee hebben’ is misschien wel de voornaamste reden dat de internationale jury njet tegen ons heeft gezegd. Niemand van de Brabantse aanjagers straalde de absolute noodzaak uit dat Eindhoven culturele hoofdstad moest worden en niemand van hen bleek in staat inhoudelijk en met enige autoriteit over de eigentijdse Brabantse cultuur en de participatie van de moderne Brabander in die cultuur te kunnen praten. Artistiek leider Martijn Sanders beweerde na het debacle van de afwijzing zelfs dat hij niet wist dat hij dat had moeten doen. Niet wist? Ieder voor cultuur openstaand zoogdier voelt toch onmiddellijk aan dat dit criterium het belangrijkste is. Als hij dat niet in de peiling heeft, kan hij voor 150 euro per uur beter schoenen of sigaren gaan verkopen in dat beroemde netwerk van hem dat zo uniek schijnt te zijn.

Dat geldt ook voor zijn politieke hulpjes. Hadden zij zich eigenlijk wel verdiept in die Brabantse cultuur die zij toonaangevend in Europa zouden maken? Was het proeftuinen creëren waarbij van tevoren niet veel wordt vastgelegd mogelijk een statement om te verdoezelen dat ze zelf niet wisten waar naartoe?

Wat moet je dan als het internationale selectiepanel naar een voorbeeld van zo’n proeftuin vraagt? Mogelijk hebben Sanders en consorten toen een maquette laten zien van een installatie op een akker bij Boxtel waar naar schaliegas geboord gaat worden. Het zou zomaar kunnen.

Of is bij het bezoek van de commissie burgemeester Ton Rombouts van Den Bosch te vaak voorop gaan staan om toch maar zeker op de foto te komen en heeft hij antwoorden op vragen gegeven zonder eerst zijn vingertje op te steken en god weet heeft hij de zangbundel voor de Soete Lieve Moeder uit de Sint Jan als bidboek gepresenteerd. Bij hem weet je maar nooit.

En dan de Tilburgse kermis als speerpunt gebruiken? Bent u er wel eens geweest? Een fantasielozere, a-culturele zuip- en zwelgpartij wordt nergens ter wereld gevonden. En Tilburg wil daar theater aan toevoegen? Nou, dat theater was er ooit, maar dat hebben ze juist weggestuurd om nog meer geld te kunnen verdienen aan hamburgers, getatoeëerde tieten en alles wat in een bepaald jaar toevallig trendy is. Nee, als je de titel Culturele Hoofdstad van Europa zeker wilt mislopen, moet je de Tilburgse kermis opvoeren. Met Yab Yum had je nog meer kans gehad.

Maar misschien is het wel allemaal onzin wat ik beweer en is de eenvoudige en enige reden dat Leeuwarden het geworden is en niet Maastricht of Eindhoven het feit dat de vicevoorzitter van het internationale selectiepanel een Friezin is, Nynke Stellingsma, geboren te Snits. Ik denk dat zij tijdens het jurybezoek aan Leeuwarden na het diner, bij een heerlijke Drambuie of Benedictine, tegen haar mede-bobo’s gezegd heeft: ‘O, wat zou het toch heerlijk zijn als ik bij de opening in 2018 in Ljouwert it giet aon zou mogen zeggen.’ En haar mede-digestiefdrinkers hebben haar dat gegund.

Zo eenvoudig zal het wel zijn.