HOME CUBRA

INHOUD AUTEURS

Brabant Cultureel • Brabant Literair

Tijdschrift voor kunst, cultuur en literatuur

62ste Jaargang - december 2013

 
HOME BC / BL Contact / Reageren Archief Brabant Cultureel Archief Brabant Literair
 
 

Sonn Franken, De Oversteek. Eigen beheer (Barneveld: BDU Media) 2013, 310 pp., ISBN 9789087881979, pb., € 14,95.

Voor bestellingen of informatie: info@bozinbeeld.nl

 

©Brabant Cultureel / Brabant Literair – december 2013

Sonn Franken debuteert met De Oversteek

 

Bergen op Zoomnaar Sonn Franken debuteert met een roman die hij in eigen beheer heeft uitgegeven. Een goed geschreven fantasy-verhaal met een lokale toets en met een werveling van gebeurtenissen.

 

door Muriel Boll

 

Het zal je droom zijn: een boek schrijven. Daarin ben je dan bepaald niet de enige. Werden zo’n vijfentwintig jaar geleden enkele tientallen manuscripten per jaar bij uitgeverijen aangeboden, tegenwoordig zijn dat er een paar honderd. Probeer dan maar eens te komen bovendrijven. Schrijven is in. Maar met schrijven alleen ben je er nog lang niet, want de bedoeling is natuurlijk dat er een boek van komt. En dat gebeurt niet zomaar. Sonn Franken (1962) uit Bergen op Zoom besloot daarom zijn boek zelf uit te geven. Hij gaf het de titel De Oversteek.

 

Het boek laat zich lezen als een spannend jongensboek, met als thema de oeroude strijd tussen goed en kwaad; alle spannende boeken komen uiteindelijk daar op neer. De eerste vier zinnen nemen je gelijk mee: ‘Het laatste uur was een nachtmerrie geweest. Hij was blij dat het pad hier eindelijk wat breder werd. Een hachelijke tocht met één hand op de steile rotswand en de andere uitgestoken naast zich als een koorddanser. Hij had geleerd om het touw dat ter houvast aan de wand was bevestigd niet te vertrouwen.’

De nachtmerrie maakt je nieuwsgierig, heeft iets beklemmends, maar het pad wordt breder, en dat geeft opluchting. Vervolgens zie je de omgeving, iemand met uitgestoken arm bij een rotswand. De vierde zin laat je weten dat er iets is gebeurd dat niet zo prettig was. Dan wil je wel verder lezen.

 

Ultiem

Hoofdpersoon in dit verhaal is Akam. Hij heeft een opdracht, maar dat komen we pas later te weten. Akam leeft in een bijzondere wereld, een wereld waarin tweekopgieren en meer vreemde wezens à la Jeroen Bosch door de lucht zwieren. Waar twee zonnen aan de hemel schijnen, en vijf manen, waar Noordpiraten in luchtschepen het leven van de Westerwouders bedreigen. Er is het Kraaienvolk – Akam verstaat de kraaientaal – en een troep wolven onder aanvoering van de geweldige wolf Schicht die Akam te hulp schiet.

Verder zijn er Grabbo’s en Iggim, wijze oude mannen en vrouwen die bezwerende spreuken kennen, en natuurlijk zijn er kwaadwillende slechteriken. En er is het ultieme Kwaad, dat verschijnt in de gedaante van een mooie, verleidelijke vrouw. Het landschap bestaat uit heuvels, eeuwig gras, kabbelende beekjes, klaterende watervallen, wouden, soms uit kale bergen. In één daarvan bevindt zich een enorme, eeuwenoude bibliotheek vol boeken die Akam mag raadplegen om zijn opdracht te kunnen uitvoeren. Later ontdekt Akam de stad Efra, verborgen onder een woestijn, waar kristallen schitteren en prachtige bloemen bloeien.

Het is een werveling van gebeurtenissen waar Akam mee te maken krijgt. Hij moet vele gevaren trotseren, want er zijn signalen dat het kwaad verder doordringt in streken en onder volkeren die tot nu toe in pais en vree leefden. Er wordt strijd op leven en dood geleverd om dat kwaad te stoppen.

 

Fabriek

De wereld die Sonn Franken oproept, herinnert aan de boeken van Tolkien. Ook daarin gaat het om de strijd tussen goed en kwaad. Net als bij Tolkien vind je bij Franken elementen van oeroude verhalen en is er sprake van een ingewikkelde plot, magische formules, en meer van dergelijke zaken. Daar is bijvoorbeeld de stervende koningin die haar volk heeft geleerd dat er meer is tussen hemel en aarde. Om dit door te geven, die kracht, moet een jong meisje gevonden worden dat de oude koningin kan opvolgen. Om die magie draait het in dit verhaal. Als je je fantasie goed gebruikt, wordt veel meer mogelijk.

Parallel aan deze avonturen loopt de geschiedenis van Kees. Zijn werk op de fabriek bevalt hem niet meer. Hij wil anders, beter, meer ruimte voor de eigen verantwoordelijkheid voor de medewerkers. En dan komt er een afgezant van het Amerikaanse bedrijf dat het bedrijf in Bergen op Zoom heeft overgenomen. Die vertelt dat het allemaal efficiënter moet, met minder arbeidskrachten. Daar windt Kees zich enorm over op, en dan… laat Sonn Franken een en ander op een verrassende manier samenkomen.

Ik ga niets verklappen van de plot. Wel kan ik zeggen dat de schrijver alles in dit uitwaaierende verhaal in goede banen weet te leiden, en dat kan geen sinecure zijn geweest. Het verhaal zit goed in elkaar.

 

Grammatica

Franken strooit hier en daar archaïsche elementen door zijn vertelling. Tafels zijn ‘volgetast’ met noten, vruchten, kwarteltjes, gekookte grasslierten, en woorden als ‘nog immer’ en ‘hoorngeschal’ en ‘toortsen’ roepen eveneens de sfeer van voorbije tijden op.

Ik heb wel wat kanttekeningen. De schrijver moet zijn grammatica bijspijkeren. In het Nederlands heb je het niet over ‘banken’ van de rivier maar over oevers, iets is niet uit het ‘gezicht’ verdwenen maar uit het zicht. Je bent ook niet dankbaar ‘aan’ iemand, je bent iemand dankbaar. De woordvolgorde in een zin als ‘Duidelijk waren ze niet gerust’ klopt niet, en ‘Een donkere vacht, groter dan hem’ is een doodzonde. Zo zijn er meer kleinigheden die een aandachtige meelezer er onmiddellijk uit had kunnen halen. Dat neemt niet weg dat ik De Oversteek met veel plezier heb gelezen.