Brabant Cultureel • Brabant Literair

Tijdschrift voor kunst, cultuur en literatuur

62ste Jaargang - december 2013

foto Joep Eijkens

www.ruvanrossemwonen.nl

©Brabant Cultureel / Brabant Literair – december 2013

Prachtig Krophollergebouw wordt Ru van Rossem Huis

Tilburg krijgt een eigen woon-, werk- en ontmoetingsplek voor ouder wordende kunstenaars. Net als het nationaal bekende Rosa Spierhuis wordt het genoemd naar een bekende kunstaar. Zijn dochter nam het initiatief.

door JACE van de Ven

Cécile Bogaerts (60), met bouwvakkerhelm op het hoofd, loopt enthousiast de ruimte binnen die straks haar woning gaat worden in het Ru van Rossem Huis in Tilburg. Overal in het pand zijn nog bouwvakkers bezig met slopen, timmeren, metselen en de aanleg van allerlei dingen.

Cécile opent een raam en is tevreden met het zicht op de tuin dat ze straks heeft. ‘Het begint spannend te worden,’ verzucht ze. ‘Kijk, hier komt onze slaapkamer, hier een badkamer en een logeerkamertje. En dat daar wordt kamer, helemaal tot hier toe, daar de keuken, toilet, berging, sanitair....’

Cécile Bogaerts in haar toekomstige appartement. foto Joep Eijkens

Eerlijk gezegd is er nog niks te zien van de zaken die zij opnoemt, maar in ieder geval is alles wat er eerst stond gesloopt, zodat er ruimte is alles wat zij opnoemt. Al heel wat. Maar er zal nog hard gewerkt moeten worden voor het Ru van Rossemhuis op 1 juli 2014 zijn poorten kan openen.

Kropholler

Het huis komt in de Tilburgse wijk Zorgvlied, in het voormalige bejaardenhuis Mariëngaarde, een pand van architect Alexander Kropholler uit 1935. Het monument behoudt zijn uiterlijke status, maar wordt binnenin flink verbouwd tot een woon- en werkgemeenschap voor oudere kunstenaars en genoemd naar de bekende graficus Ru van Rossem (1924-2007).

Het pand van Kropholler wordt verbouwd. foto Joep Eijkens

Het Ru van Rossem Huis is een idee van Fiona van Rossem. Fiona, dochter van, zag hoe haar vader in zijn laatste levensjaren steeds minder mobiel werd en er onder leed geïsoleerd te raken van andere kunstenaars en kunstpodia. Om toekomstige kunstenaars daarvoor te behoeden richtte zij samen met Mieke Brekelmans, die nu directeur van de stichting is, de Stichting Ru van Rossem Huis op. Doel is om een woon- en zorgvoorziening te bieden aan oudere kunstenaars die hun sporen verdiend hebben. Het Ru van Rossem Huis is een leef- en werkgemeenschap voor en door kunstenaars uit alle kunstdisciplines, hun partners en mensen die beroepsmatig in de kunst- en cultuursector werkzaam zijn (geweest). In voorkomende gevallen behoren ook wetenschappers tot de doelgroep.

Jarenlang liepen Fiona en Mieke met hun ideeën rond en klopten zij op veel plaatsen aan, maar altijd was er wel een maar waarom hun woongemeenschap ergens niet gevestigd zou kunnen worden. Uiteindelijk vonden ze een luisterend oor bij Rob Vinke, directeur van woningcorporatie TBV Wonen. Hij was bereid het pand Mariengaarde te laten verbouwen naar de ideeën van de stichting en van het oude bejaardenhuis een woon- en werkproject voor 29 kunstenaars van vijftig jaar en ouder te maken.

Werk in uitvoering. foto Joep Eijkens

Zelfstandig

Zoals gezegd momenteel wordt er volop gebouwd, gerenoveerd en aangepast om per 1 juli 2014 klaar te zijn. Naast woonappartementen komen er in Mariëngaarde ateliers, een podium, oefenruimtes voor podiumkunsten en een woonkeuken.

‘Hier gaan wij straks wonen,’ wijst klaveciniste Cécile Bogaerts naar een langgerekte ruimte die uitkijkt op de binnentuin. Wij dat is zij en haar partner, de zangeres Marianne Klep (75). ‘Voor Marianne hebben we het gedaan, inschrijven bedoel ik. Ze is nu nog goed ter been, maar ze heeft de leeftijd dat zoiets kan veranderen. Je hoopt van niet, maar weet maar nooit.’

Cécile vertelt dat zij en Marianne gaandeweg enthousiaster zijn geworden over het Ru van Rossem Huis. ‘Eerst waren wij bang dat het verplicht zou worden om aan allerlei gemeenschappelijke dingen mee te doen, maar dat is niet zo, je kunt hier straks zo zelfstandig zijn als je wil.’

Harry Vlamimgs (l.) en Mart Janssens in de tuin van Mariëngaarde. foto Joep Eijkens

Machines

We lopen door het sfeervolle en soms wat ingewikkelde gebouw, Cécile Bogaerts, Harry Vlamings en Mart Janssens, beide ex-docenten van de Fontys Academie voor Beeldende Vorming en beeldend kunstenaar. Vlamings gaat met zijn vrouw Marij hier op 1 juli wonen. Janssens en zijn vrouw Dorien hebben alleen nog maar ingeschreven, zodat ze straks hoog op de lijst staan als ze de stap willen gaan zetten.

Janssens is lid van de P.R.-commissie van het Ru van Rossem Huis. Hij vertelt dat iemand die er eventueel wil gaan wonen zich eerst moet aanmelden bij de Ru van Rossem Sociëteit met een motivatie waarom men hier wil wonen en een cv. Een selectiecommissie kijkt dan of men in aanmerking komt.

Al lopend langs al die toekomstige appartementen blijkt dat er straks bijna geen hetzelfde is qua oppervlakte of vorm. Dat geldt ook voor de negentien ateliers die boven aangelegd worden. Negentien? Er komen toch 29 appartementen. Janssens: ‘Ja, maar niet iedereen zal straks een atelier willen en sommigen zullen een atelier gaan delen.’

Naast de ateliers komt er ook een gemeenschappelijke werkplaats waar grotere machines in komen. Naast de eigen keukens in de appartementen zal er ook een grote gemeenschappelijke keuken komen, een soort van salon annex eet- en ontvangstzaal, een vergaderruimte, een tuinkamer en een podium in de voormalige kapel. In die kapel is een gedenksteen ingemetseld omdat er tijdens de oorlog tien mensen omkwamen bij het inslaan van een bom.

De voormalige kapel van Mariëngaarde. foto Joep Eijkens

Commissies

‘TBV Wonen denkt zo goed mogelijk met ons mee,’ verklaart Mart Janssens. ‘Dat is niet zo makkelijk, want kunstenaars zijn vaak een beetje individualistisch met allemaal hun eigen wensen. Soms botst het. Dan gaat het meestal om geld. Soms kunnen plannen niet meer wijzigen omdat de bouw al te ver gevorderd is, maar we houden wel de vinger aan de pols.’

Janssens legt uit dat de stichting verschillende commissies kent: ‘Eentje daarvan is de sociëteitscommissie. Die is bezig met het ontwikkelen van een kunstenaarssociëteit. Op termijn moet die sociëteit een rol in de stad Tilburg gaan spelen. Zij gaat contacten aan met instellingen buiten het Ru van Rossem Huis. Die instellingen kunnen dan bijvoorbeeld het podium hier gebruiken. En kunstenaars hier kunnen mogelijk kunststudenten van de Fontys Hogescholen bijstaan. We denken ook aan een gastatelier en exposities. Daarvoor is er al een werkgroep programmering en een commissie P.R. De bedoeling is dat deze ruimtes straks echt gevuld worden door mensen die iets hebben met kunst. Ik heb daar veel vertrouwen in. Vergeet niet dat veel van de mensen die hier komen wonen al een enorm netwerk hebben in de kunstwereld. Zo is dit huis straks een kenniscentrum voor kunst en cultuur en een zorgorganisatie die op een originele manier een bijdrage levert aan het culturele klimaat.’

foto Joep Eijkens

Inmiddels zijn zeventien van de 29 appartementen in het Ru van Rossem Huis voor bewoning gereserveerd. De sociëteit Ru van Rossem, waar (potentiële) bewoners lid van moeten zijn, telt momenteel 41 leden. Alles meegerekend is het mogelijk om voor minder dan duizend euro per maand in het huis te wonen. Geïnteresseerden kunnen een emailbericht sturen aan ruvanrossemhuis@gmail.com of een postbericht aan de Stichting Ru van Rossem Huis, Kerkstraat 20 5261 CR Vught.