HOME CUBRA

INHOUD AUTEURS

Brabant Cultureel • Brabant Literair

Tijdschrift voor kunst, cultuur en literatuur

63ste Jaargang - februari 2014

 
HOME BC / BL Contact / Reageren Archief Brabant Cultureel Archief Brabant Literair
 
 

 

 

 

©Brabant Cultureel – februari 2014

 

Column: Stemmen

 

door JACE van de Ven

 

Het Brabants Dagblad bracht onlangs een vrolijke pagina over de gemeenteraadsverkiezingen. Terwijl de politiek naar de kloten gaat door populisme en het in de verkoop doen van elk principe, besloot de krant van een groot deel van Noord-Brabant een zwaarwichtig artikel te wijden aan de verkiezingsaffiches die momenteel het straatbeeld ontsieren. Iemand van een bureautje mocht ze een punt geven, niet qua inhoud, maar qua vormgeving. Nog een geluk dat u en ik daar al jaren op zaten te wachten. Een gladde vormgeving is de laatste decennia belangrijker geworden dan wat er te vertellen is.

Op de verkiezingsaffiches van nu zie je glunderende lijsttrekkers die je aankijken of ze net een goeie bak hebben verteld, streng ogende regelaars die vinden dat aan alles teveel geld wordt besteed behalve aan hun eigen inkomen en gesoigneerde en gepommadeerde ijdeltuiten die enkel gelukzaligheid uitstralen en er dus net zo bijstaan als Kim Jong-un uit Noord-Korea. Je hebt er ook die hun kop achterwege laten en op de proppen komen met kreten als ‘Nu vooruit’ of ‘Samen vooruit’ of rechtse leuzen die het goed doen bij het apathische deel der natie dat zich nergens in verdiept, maar toch alles weet.

Dat apathische deel der natie is het doorgaans volstrekt oneens met alles wat naar creativiteit riekt. Kunst en cultuur staan nummer een op hun lijst van dingen die niet deugen, en worden door hen steevast gekoppeld aan de uitspraak ‘en wat dat niet kost?’ Dat het vaak om een promillage van een begroting gaat, is voor hen kennelijk niet van belang. En ook niet voor de figuren die in de gemeenteraad gekozen willen worden. Die roepen graag met hen mee, als het maar stemmen oplevert.

Mogelijk zijn er dat minder dan ze denken, want velen van het apathische deel der natie gaan niet stemmen omdat het toch ‘allemaal zakkenvullers’ zijn, of omdat ze niet recht voor de deur van het stemlokaal kunnen parkeren.

Kunnen we de ‘apathen’ hun desinteresse kwalijk nemen?

Moeilijk. De ouderen, die de oorlog nog hebben meegemaakt, moesten de eerste decennia keihard werken om alles weer op te bouwen. Kunst en cultuur was luxe. En toen ze de eerste generatie van na de oorlog hadden opgevoed, werden ze bedankt omdat ze niet met hun tijd waren meegegaan. Toen kwam er een periode van betweters die vonden dat alles niet moest zoals hun voorouders het hadden gedaan, daarna de generatie nix gevolgd door die van nixer en tenslotte die van nixskt.

Die laatste kwalificaties deel ik hier niet uit om bevolkingsgroepen te beledigen, maar om mijn droefheid te uiten om het feit dat mijn landgenoten van die generaties geen onderwijs meer hebben genoten en ook via de religie van hun ouders geen cultuur meer opsnoven, eenvoudig omdat Nederland om reden van gemak het onderwijs had afgeschaft en hun ouders om reden van gemak het geloof. Begrijp me goed, niemand hoeft van mij gelovig te zijn, maar ook via het instituut dat bij een religie hoort, kun je bouwstenen meekrijgen om na te denken over de wereld zoals die zich aan je voordoet. Als je niet al te star bent, kun je de overtuigingen die zo’n religie je tracht mee te geven, toetsen aan de overtuigingen van anderen en zo dingen ontdekken over jezelf en over de maatschappij. Maar waar moet je beginnen als men je niets heeft meegegeven? En als je tegelijk in zo’n welvaart bent opgegroeid dat je nooit bent aangespoord om na te denken waarom de dingen zijn zoals ze zijn.

En dan komt er een recessie. De gluiperds blijken er met de poet vandoor en politiek en bedrijfsleven gaan nog alleen voor ogenblikkelijk succes. Iedereen die daar kanttekeningen bij plaatst, of dat nou gaat over milieu en duurzaamheid, of om de reflectie van een kunstuiting, wordt gediskwalificeerd. Scorende politici en het apathisch deel der maatschappij hebben aan hen geen boodschap. Als ze al iets over kunst zeggen is dat zoiets als: ‘Kunst kan toch ook een vlotte musical zijn, betaalbaar design dat bijna iedereen mooi vindt of een film met Keanu Reeves? Waarom altijd zo moeilijk doen? Wat willen die kunstenaars? Waarom lijkt wat ze maken altijd nergens op? Dat ze dat toch ergens anders gaan doen.’

Zou er een politicus in Noord-Brabant zijn die een ander geluid durft te laten horen? Dat de wereld soms verder komt, juist omdat er dingen worden gemaakt die nergens op lijken. En dat we eigenwijze kunstenaars niet op de vlucht moeten jagen, omdat Brabant er zijn voordeel mee kan doen. Als je dat niet snapt ben je het niet waard volksvertegenwoordiger te zijn.

Op wie moet je in godsnaam stemmen???