Brabant Cultureel • Brabant Literair

Tijdschrift voor kunst, cultuur en literatuur

63ste Jaargang - april 2014

Herman Vemde. foto Kees Beekmans

¶ www.hermanvemde.nl

www.maandvanhetspannendeboek.nl

www.crime.nl

Gouden Strop

De Gouden Strop is voor het eerst uitgereikt in 1986. Toen kreeg Jef Geeraerts hem voor De zaak Alzheimer. De laatste en 27ste winnaar was Michael Berg met Nacht in Parijs. Tweemaal was er geen winnaar. De naam van de prijs verwijst naar een misdaadroman van Joop van den Broek.

Voor de GS van 2014 zijn maar liefst 83 boeken ingezonden. De gelijktijdig uit te reiken De Schaduw, de prijs voor het beste debuut, gaat naar een van de 22 nieuwelingen in het genre die nu meedingen. De overhandiging van De Schaduw (vernoemd naar het personage van Havank) en de Gouden Strop vindt plaats op de openingsavond van de Maand van het Spannende Boek op donderdag 29 mei in Pakhuis De Zwijger te Amsterdam.

Dit jaar kreeg deze jaarlijkse promotiecampagne voor de misdaadliteratuur als thema ‘Terreur in thrillers’. Wie in juni een – liefst spannend – boek aanschaft ter waarde van minimaal € 12,50 krijgt daar het geschenkboekje van Tess Gerritsen bij cadeau. De titel daarvan is Incendio. Gerritsen is vooral bekend van de tv-serie rond het vrouwelijke duo (rechercheur & lijkschouwer) Jane Rizzoli en Maura Isles.

©Brabant Cultureel – april 2014

Herman Vemde: de man van de actie

De zesentwintigste editie van de Maand van het Spannende boek is in zicht. Vanaf donderdag 29 mei 2014 vragen het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs (GNM) en de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) weer aandacht voor dit genre dat vele fans telt. Al was het maar voor tijdens de vakantie.

door Fred Monsma

Noord-Brabant telt inmiddels als provincie danig mee (zie ook kader). Denk maar aan Esther en Berry Verhoef uit Rosmalen. En in Best woont ene Herman Vemde die al zeven actiethrillers het licht deed zien. Ondanks dat hij werd bekroond met De Schaduw en ‘voorgedragen’ voor een diamanten kogel is toch nog een relatief onbekende schrijver van misdaadliteratuur. Reden om hem op te zoeken.

Herman Vemde. foto Kees Beekmans

Factionthriller

Herman Vemde (74) maakte meteen naam toen hij in 2001 debuteerde met Basuko. Die eersteling viel in de prijzen en won dat jaar De Schaduw. Nu we dertien jaar en nog zes boeken – een beetje à la Tomas Ross – verder zijn, kwam Vemde erg dicht bij het beslag leggen op een ‘diamanten kogel’, de Belgische versie van de Gouden Strop. Het winnen was (nog) een illusie.

Eind 2012 verscheen Vemde’s zevende ‘factionthriller’, een door Ross tot leven gewekt subgenre waarin een fictieve geschiedenis is verweven met criminele activiteiten die de werkelijkheid dicht benaderen. Dossier Trapani is de titel van dit verhaal dat, zoals altijd boordevol couleur locale, speelt tegen de achtergrond van de bloeiende wietteelt in Noord-Brabant. Hoewel Vemde dicht tegen de werkelijkheid aan schuurt, blijft het fictie wat hij aan het papier toevertrouwt.

Vemde noemt zichzelf een fan van ‘alles wat Hemingway produceerde’. Niet verwonderlijk is dan ook dat de oud Philips werknemer een collega als Frederick Forsyth roemt en noemt als een voorbeeld. ‘Vooral diens De dag van de jakhals over een moordaanslag op Charles de Gaulle.’ Vemde: ‘En zonder twijfel ook Nederlanders als Tomas Ross en Charles den Tex.’

Op de wereld gekomen in Apeldoorn (1939) op dezelfde dag als Appie Baantjer en – wederom – Tomas Ross verhuisde Herman Vemde na zijn diensttijd naar Eindhoven om bij die grote gloeilampenfabriek te gaan werken. Eerst op een technische afdeling, daarna in de marketing. Nadat hij met pensioen mocht, vult hij zijn tijd voor een fiks deel met schrijven. ‘Het is een hobby die enigszins uit de hand is gelopen.’

Burgemeester

Dit jaar prijkt Vemde’s naam niet op de lange lijst met spannende boeken die in aanmerking kunnen komen voor de Gouden Strop. Volgend jaar is dat wellicht wel weer het geval, als een in de maak zijnde thriller tegen de achtergrond van de farmaceutische industrie op tijd gereed is.

Om wat te doen aan de bekendheid van het misdaadgenre gaat Herman Vemde eind mei/begin juni ook zelf op pad. In samenwerking met een plaatselijke boekhandel, de Readshop, en als het lukt met een rolletje voor burgemeester Van Aert van Best (een Neerlandicus) die hopelijk à la Baantjer het slachtoffer van een misdrijf gaat spelen. Titel van het evenement: Plaats delict. Zo hoopt Vemde wat aandacht te genereren voor de Nederlandstalige misdaadliteratuur.

Enthousiast vertelt Vemde over een eerder boek dat speelt tijdens de Tweede Wereldoorlog met een ‘hoofdrol’ voor een ietwat vergeten episode uit de geschiedenis van Philips. ‘Met name de rol van toenmalig topman Theo Tromp in het verzet tegen de Duitse bezetters/bewindvoerders, waarvan velen hier geen idee hadden.’

Misdaadliteratuur is in Nederland bepaald geen vetpot, al helemaal niet wanneer je uitgever – hoe goedwillend die ook is – nauwelijks tijd en geld besteedt (kan besteden) aan promotie. Toch zegt Herman Vemde dat ‘het leuk is om te schrijven. Ik doe het met plezier, ook de research.’

Zijn aandacht voor de achtergrond in zijn verhalen, draagt ertoe bij dat Vemde’s oeuvre boeiend blijft. Voor Brabanders is het uiteraard aardig dat zijn verzinsels hier in de provincie spelen. Bij fans bleek ook zijn belangrijkste personage uit Dossier Trapani erg aan te spreken. Toch verwacht Vemde niet dat hij nog past in het verhaal waar hij nu aan werkt.

Het idee daarvoor, vertelt hij, ‘kreeg ik toen ik een artikel las over een moordzaak waarbij de dader mogelijk agressief gedrag vertoonde door de bijwerking van een antidepressivum. De rechtbank verklaarde dat dit niet het geval kon zijn en kwam toch tot een veroordeling. En natuurlijk ontkende het betreffende farmaceutische bedrijf het verband.’

Wie wil weten hoe Herman Vemde dat gegeven verwerkt in zijn achtste thriller, dient geduld te hebben tot – minstens - het voorjaar van 2015.

Collega’s

Ooit was er slechts een Bredase officier van justitie die onder schuilnaam schreef, Herman Neber, en kwam er zo nu dan een werkje uit van Peter Windhorst, maar het aantal Noordbrabantse collega’s van Herman Vemde is inmiddels danig uitgedijd. Hun aantal in Eindhoven en omgeving is zelfs opvallend groot. Zo zijn daar tegenwoordig Alex van Galen (Eindhoven), Marjan van Marle (Son) en Annik Corremans (Deurne).

Dan schreef ook ene Guido van der Kroef (uit Breda) psychologische misdaadromans zonder al te veel succes. En is er voorts nog de mij verder onbekende Fred Spek, eveneens uit Breda. De bekendste en best verkopende ‘concurrent’ van Vemde blijft vrijwel zeker Esther Verhoeff uit Rosmalen, met of zonder haar echtgenoot Berry.