HOME CUBRA

INHOUD AUTEURS

Brabant Cultureel • Brabant Literair

Tijdschrift voor kunst, cultuur en literatuur

63ste Jaargang - juni 2014

 
HOME BC / BL Contact / Reageren Archief Brabant Cultureel Archief Brabant Literair
 
 

Jaap de Vries, Den, jaartal onbekend.

 

  In een nieuwsbrief van januari 2013 schrijft Jaap de Vries:

Dear Friends,

I’ve been operated on a brain tumour, the 10th of December.

The operation went well. The tumour has been largely removed, but appears to be growing quickly.

I will start chemotherapy soon. Although full recovery is impossible, growth of the tumour can be hold off for a couple of months, a year if you’re lucky.

I have never been afraid in my life and don’t intend to become so now. I have enjoyed every day of my life up to now and want to continue this for as long as possible. First and foremost with Stasia and my three kids Marc, Joris and Marieke.

I have always worked from the need to give both the beautiful and negative a place in my life. This has been confronting at times and confusing to some people. Now I am glad I have always taken that position, because life is beautiful and negative at the same time. Acknowledging this just now would only add to the sorrow.

Let’s not shed too many tears!

Warm Regards,

Jaap

 

  Jaap de Vries, Blik in het duister:

www.youtube.com/watch?v=epgS4h0H2Cg

www.omroepbrabant.nl/  

www.bredavandaag.nl/nieuws/cultuur/2013-05-31/jaap-de-vries-is-ook-bredas-museum-onvermijdelijk

 

©Brabant Cultureel – juni 2014

In memoriam Jaap de Vries

 

Een jaar voor zijn dood hield het Breda’s Museum een overzichtstentoonstelling met als titel ‘Blik in het duister’. Jaap de Vries was toen al ongeneeslijk ziek en een eerbetoon in deze vorm kon en mocht niet langer uitblijven. Op 11 mei 2014 overleed hij op vierenvijftigjarige leeftijd aan de gevolgen van kanker.

 

door Eva Geene

 

Een paar keer mocht ik hem ontmoeten, Jaap de Vries. Tijdens een stage organiseerde ik samen met Rebecca Nelemans een tentoonstelling in een oud klooster. In de tentoonstelling ‘Autour de Vincent, een hommage’ nodigden wij kunstenaars uit die op een bepaalde manier aan Van Gogh waren te liëren. De Vries was een van de kunstenaars die we vroegen. Hij werkte op dat moment aan een film ‘Studie van figuur in landschap’, geïnspireerd door de schilderijen die Francis Bacon maakte naar Van Gogh.

De Vries werd direct enthousiast toen we met hem door het verwaarloosde, leegstaande klooster liepen waar de expositie zou worden gehouden, op zoek naar een mooie plek voor zijn werk. Hij koos een van de slaapcellen. Een bedompt kamertje waar de lading die zijn werk vrijwel altijd draagt automatisch werd versterkt. Want hoe vrolijk hij als persoon ook overkwam, zijn werk was dat niet altijd.

 

 

Jaap de Vries aan het werk. foto Diane van der Marel

 

 

Kleurenpalet

Het werk van De Vries oogt vaak diep, donker en duister. Zelfs wanneer de kleur er vanaf spat. Thema’s als geweld, misbruik, extreme erotiek en verminking worden niet geschuwd en zelfs het soms ronduit vrolijke en rijke kleurpalet kan dat niet verbloemen.

Ongemak bekruipt je bij het zien van zijn portretten, weerzin voel je bij zijn serie zwarte sculpturen die zeer expliciete erotische, of misschien beter pornografische scènes verbeelden. Echter elke connotatie werd door de kunstenaar teruggelegd bij de toeschouwer. Over hoe hij het bedoelde had hij het niet. Kunst mag verwarren.

Een techniek die kenmerkend werd voor De Vries is waterverf op aluminium, wat het werk een bepaalde extra dimensie geeft. Het glanzende van het metaal zie je door de verflagen heen. De techniek vereist geduld en finesse. De waterige lagen moeten lang drogen en goed worden gefixeerd, anders zou je het zo van de plaat kunnen vegen. In dat materiaalgebruik en in deze techniek toont zich de meester.

In deze aquarellen op metaal wordt de schoonheid van het leven soms wel toegelaten. Een gebakje van bladerdeeg, een olieachtig glanzende makreel, meer alledaagse dingen. Het liefst werkte De Vries op groot formaat. Maar niet iedereen heeft de plaats of het geld voor zo’n groot werk. Mede daarom begon hij met het maken van een klein werk per maand dat hij per opbod verkocht via zijn website. Eens per maand werd eens per week. Een uitdaging voor de kunstenaar die een enorme drive had om te creëren, maar ook om iets leuks te doen voor zijn publiek. Deze werkjes van dertig bij veertig centimeter waren namelijk wel betaalbaar en in thema vaak iets toegankelijker.

 

 

Jaap de Vries, titel en jaar onbekend.

 

 

Wereldwijd

Jaap de Vries werd in 1959 geboren in Renkum, maar bleef na zijn studie aan St. Joost in Breda wonen. Hij fietste veel door de natuur en verkende zo de omgeving, die hier en daar terugkeert in de landschappelijke werken die hij ook maakte.

Het bleef echter niet enkel lokaal, want De Vries werd bij het oprichten van Saatchi online, een site voor opkomende kunstenaars van over de hele wereld, gevraagd deel te nemen. Hij hoorde toen bij de eerste vijftig of honderd kunstenaars weet zijn vriendin Stasia Kawaler te vertellen. Groot voordeel hiervan was dat hierdoor zijn werk echt door veel mensen wereldwijd werd gezien. Dat bracht de internationale aandacht op gang.

Een galerie in Londen, 20 Hoxton Square Projects, wilde hem hebben en organiseerde tot tweemaal toe een solo-expositie. Daaruit kwamen weer grotere groepsexposities voort en ook een presentatie in Scope Basel. Het werk van De Vries werd verkocht in Engeland, Amerika, België en Duitsland. Appels Gallery in Amsterdam was een vertegenwoordiger van De Vries in Nederland, maar De Vries zei zelf altijd dat zijn werk beter paste in het buitenland. Dat Nederland eigenlijk te klein dacht voor zijn werk.

Volgens Kawaler is hij altijd in zijn eigen werk blijven geloven. Hij werkte in een fabriek in de tijd dat hij minder verkocht en investeerde meteen weer in zijn eigen werk wanneer het beter ging. De Vries week nooit af van zijn gedachtegoed en geloofde heel erg in het grote publiek dat hij zou bereiken, wat ook daadwerkelijk gebeurde. In dat opzicht leek hij zeker niet op Van Gogh. Het succes heeft hij nog mogen meemaken.

In 2008 won De Vries de Wim Izaksprijs. Dat is een prijs die wordt uitgereikt door een stichting die werk verkoopt van de in 1989 overleden Wim Izaks en met de verworven gelden onder meer tweejaarlijks een stipendium uitreikt van 10.000 euro aan een jonge veelbelovende kunstenaar.

 

 

Jaap de Vries, The dream of having children, 2010.

 

 

Film

De Vries maakte verschillende korte films waarvan Wraakengel op tv te zien is geweest in de reeks lolamoviola, een serie tv-drama’s gemaakt door aankomende talentvolle filmmakers. Hij had graag meer films gemaakt. Maar omdat hij het helemaal in eigen beheer deed, is dat er niet meer van gekomen. Zo blijven scenario’s nu onverfilmd en wordt het oeuvre niet verder uitgebreid. Triest. De Vries was een belofte die zichzelf al had ingelost. In zijn eigen woorden: ‘Zoals het leven is: mooi en teder, wreed en niet te rijmen met elkaar.’