Brabant Cultureel • Brabant Literair

Tijdschrift voor kunst, cultuur en literatuur

63ste Jaargang - augustus 2014

Cinecitta Zaal 1. foto Nettie Verhagen

¶  www.cinecitta.nl

©Brabant Cultureel – augustus 2014

Cinecitta in Tilburg is raam zonder strepen

Een particulier initatief dat 6,5 miljoen euro kost mag in tijden van crisis een mirakel heten. Ondernemer Paul Vermee en zijn echtgenote Nettie Verhagen betaalden uit eigen zak het nieuwe filmhuis Cinecitta in Tilburg. Het oude gebouw aan de Willem II straat is veranderd in een parel.

door Rinus van der Heijden

Het opmerkelijkste antwoord van Paul Vermee komt op de vraag wat er gaat gebeuren als het nieuwe Cinecitta zou floppen: ‘Vanaf het begin wordt Cinecitta een overtuigend succes. En als het dat niet wordt, dan zorg ik dat het dat wel wordt. Zoiets kun je zelf regelen.’

Het zijn woorden van een 61-jarige man die vanuit het niets een fortuin opbouwde met een uitzendbureau voor vrachtwagens en vrachtwagenchauffeurs. En die van de winst die hem dat opleverde 6,5 miljoen euro over had om het oude bioscoopcomplex Cinecitta in Tilburg aan te kopen en er een nieuw, majestueus kijkpaleis van te maken. Een gloedvolle aanwinst voor cultureel Tilburg.

Paul Vermee is een doorbijter. Maar naar eigen zeggen en dat van zijn vrouw Nettie Verhagen, vooral een harde werker. Vermee wil zich daarom geen zakenman noemen. ‘Ik ben werker, een harde werker met passie en zin in wat ik onder handen neem.’ En echtgenote Nettie: ‘Werken is zijn hobby.’

Het nieuwe Cinecitta restaurant. foto Nettie Verhagen

Vrachtwagenchauffeur

Een treffend voorbeeld is het verhaal dat hij aanhaalt, over toen hij zelf nog als vrachtwagenchauffeur door de wereld trok. ‘Mijn eerste kapitaal verdiende ik als twintigjarige op de vrachtwagen. Ik had een salaris van duizend gulden in de week, werkte daar zeven dagen per week voor. Dan heb je geen tijd om het geld uit te geven. Ik besteedde tweehonderd gulden, de rest zette ik op de bank. In 1972 ging ik een huis kopen. De notaris zei: Hoe doe je het met de hypotheek? En ik: Wat is dat, een hypotheek? Ik betaalde de 23.000 gulden zo, had ik nog het drievoudige op de bank.’

In feite is Paul Vermee nog altijd de eenvoudige vrachtwagenchauffeur met een uitmuntend en uiterst snel functionerend stel hersens. Hersens die even hard werken als zijn handen. Want op zekere dag fietste ‘de werker’ om twee uur ’s nachts door de Willem II straat, toen vragen van diverse mensen door zijn hoofd spookten. Waarom hij het al twee jaar te koop staande Cinecitta toch niet wilde kopen? ‘Ik had steeds nee gezegd, maar toen ik er die nacht langs fietste en nog eens en nog eens en ook aan de achterkant ging kijken bij Ruimte-X (een ontmoetingsplaats voor kunstenaars, die nu onderdeel uitmaakt van het nieuwe Cinecitta, rvdh), dacht ik: ik moet dit doen. Ik had zelf in de Willem II straat gewoond, op nummer 37, en er ook kantoor gehouden, dus dit was sowieso mijn buurt.’

De Cinecitta bar. foto Nettie Verhagen

‘Ik ben redelijk impulsief en dat was dit besluit ook. Ik ben naar verkoper Bert Goessen gegaan en heb hem tijdens dat gesprek een bod gedaan. Idem bij Ernest Potters, eigenaar van Ruimte-X. Hem heb ik de vraagprijs betaald, maar heb daar nu een beetje spijt van. Ik vroeg: Ernest: er zit toch geen asbest in jouw pand? Nee hoor. Maar toen we tijdens de verbouwing de vloer eruit sloopten, zat de zaak vol asbest.’

Dat goedje heeft Paul Vermee nachtmerries bezorgd. Want het was al asbest wat de klok sloeg toen zowel de oorspronkelijke villa aan de Willem II straat als Ruimte-X aan de Telexstraat in handen van de bouwvakkers kwamen. ‘We zijn in mei 2012 aan de verbouwing begonnen, met het vooruitzicht tegen het einde van het jaar klaar te zijn,’ blikt Nettie Verhagen terug. ‘Om het publiek tegemoet te komen, wilden we dat de bioscoop zo kort mogelijk gesloten zou zijn. Maar toen kwamen de tegenvallers.’

De tuin tussen het oude Cinecitta en Ruimte-X.  foto Nettie Verhagen

Asbest

‘Het verhaal begon met asbest,’ zeggen Vermee en Verhagen. ‘De verbouwing heeft er wel acht keer door stilgelegen. Met het weghalen ervan was zo’n 140.000 euro gemoeid. Telkens die delegaties van mannen met witte pakken over de vloer. Daarnaast speelde het feit dat de bouw van de villa nooit goed is aangepakt. Het gebouw dateert oorspronkelijk van 1876, toen Liedertafel Souvenir des Montagnards het liet optrekken. De zaal werd een jaar later gebouwd. Maar de Souvenir had nauwelijks geld en het is labberdekak gebouwd. Het gaat hier om een rijksmonument, waarvan de originele staat behouden moest blijven, maar het was allemaal zo rot als een mispel.’

‘Toen we aan het dak werkten, hadden we een paar dakzadels vervangen, waarna we het dak gingen lichten. Daarop stortte het in en begonnen de muren naar buiten te vallen. We hebben er een heel raamwerk met steunberen omheen moeten bouwen om de zaak bij elkaar te houden. Die staan tien centimeter uit het lood. In de grote bioscoopzaal 1 is dat goed te zien. Maar het is nu wel veilig.’

De verbinding tussen beide delen van het complex. foto Nettie Verhagen

‘Terwijl de verbouwing in mei 2012 was gestart, heb ik in oktober van dat jaar gezegd: stoppen en herbezinnen,’ zegt Paul Vermee. ‘In eerste instantie besloot ik: laat de boel maar verrotten. Maar nadat ik er een paar weken over had nagedacht, de contracten met onderaannemer en aannemer had stopgezet en alles eens rustig had bekeken, kwam er eindelijk iets positiefs. Aannemer en onderaannemers vroegen geen geld voor het werk wat zij tot dan hadden geleverd. Toen zijn we doorgegaan, elke week gingen we alles precies in kaart brengen, vooral de financiën. Dit project kostte ons uiteindelijk een derde deel van ons vermogen.’

Waarbij de vraag zich opdringt, waarom Paul Vermee zich zoveel zorgen op de hals heeft gehaald. ‘Ik ben een echte Tilburger,’ zegt hij. ‘Ik zag dat Cinecitta een grote zweer in de binnenstad had kunnen worden als ik er niet in zou stappen. Ik vond het belangrijk Cinecitta te behouden als artfilmhuis. Ook het gebouw. Het stond jarenlang te koop, waardoor het zeker een andere bestemming had kunnen krijgen. Dat wilden Nettie en ik niet.’

Cinecitta foyer. De trap leidt naar filmzaal 3 en 4. Rechts de Telexstraat.foto Nettie Verhagen

Open

Uiteindelijk vergde de verbouwing ruim vier jaar. Op 31 juli 2014 gingen de deuren voor het eerst open en draaien de drie zalen van Cinecitta volgens de eigenaars ‘als een tierelier’. ‘We hadden de bezoekersaantallen begroot op honderd à honderdtwintig, de eerste twee weken kwamen er 250 per week, nu zitten we op 160 à 170. Per jaar verwachtten we vooraf zestigduizend bezoekers. Zeker weten dat het er tachtig- tot honderdduizend worden,’ zegt een zelfverzekerde Paul Vermee.

‘De bioscoopfunctie is het belangrijkst. We omschrijven Cinecitta als een bioscoop waar je kunt eten, maar waar ook andere dingen gebeuren. Zoals film met eten, film met een debat, of film met eten én een debat. We willen eerst de bioscoop op de rit zetten. Daarna gaan we andere dingen opstarten. Maar nu al loopt de restaurantfunctie buiten verwachting. We willen graag dat mensen in onze Ristobar ook komen eten en drinken. Daarvoor zijn we open van twaalf uur ’s middags tot middernacht.’

Toch is Cinecitta, een maand na de opening, bij de meeste bezoekers alleen maar bekend als bioscoopcomplex. ‘Laat de mensen maar ontdekken dat we ook koken,’ lacht Paul Vermee. ‘Gisteren hadden we al vijfenveertig eters.’

Cinecitta telt vier zalen: filmzaal 1, 3 en 4 en zaal 2, die de naam Ruimte-X heeft gekregen. Het is een multifunctionele zaal, die op de begane grond van de oude, gelijknamige kunstenaarsruimte aan de Telexstraat is ondergebracht. In deze Zaal 2 is plek voor allerlei kunstvormen: dans, muziek, poëzie. Ook symposia, lezingen en feesten mogen er plaatsvinden. Eveneens kunnen er films worden gedraaid, maar hier met een beamer in plaats van een projector.

Het nieuwe Cinecitta is ontworpen door de Tilburgse architect Peter van Hoogmoed. De oude villa en het erachter gelegen Ruimte-X zijn met een overdekte, glazen wand met elkaar verbonden. Het gehele complex ademt transparantie uit, heeft vele prachtige doorkijkjes en is een aangename mengeling van oud en nieuw. Vooral de kleurstellingen zijn opvallend: gedekt, zacht, afwijkend, onopvallend en daardoor toch opvallend. Daarvoor tekende Nettie Verhagen. Filmzaal 1 bijvoorbeeld is wat de vorm betreft hetzelfde gebleven, maar het zwarte plafond en de donkere wanden hebben lichtere kleuren gekregen, waardoor de zaal toch gloednieuw oogt.

Ristobar met portret van Willem II. foto Nettie Verhagen

Manegement

Cinecitta heeft slechts enkele mensen in vaste dienst: een fulltime en een parttime kok, programmeur Bert Goessen, drie parttime operateurs en Marie-Thérèse Blomme, die zorg draagt voor de dagelijkse gang van zaken. Er zijn zestig vrijwilligers die Paul Vermee en Nettie Verhangen steevast aanduiden als gastvrouwen en ‑heren. De beide eigenaren blijven de komende tijd zelf de vinger aan de pols houden. Ook in de keuken.

‘Gisteren bracht ik venkel en lavendel mee,’ lacht Vermee. ‘Daar hebben we mayonaise van gemaakt. Nu wordt die onze huismayo. Zonder E-nummers dus. We maken van de Ristobar geen vreetschuur met bakken friet en zo. En ook voor feesten bieden we geen plek. We proberen alleen gezonde, lokale dingen op tafel te zetten. Ik sprak laatst met mijn huisarts en vroeg hem: Kun jij niet eens een praatje komen houden over gezond voedsel? Met dat soort dingen willen we vooral bezig zijn.’

Rest de vraag of Cinecitta door de eigenaars Vermee en Verhagen wordt gezien als een meerjarenproject. ‘Kijk, we zijn vermogend genoeg om dit te kunnen betalen. We hebben het op onze manier aangepakt. Met de mensen die hier werken, hebben we basisafspraken gemaakt en wij moeten zorgen dat die ook nageleefd worden. Management kennen we hier niet, dat is de grootste flauwekul. Dat zijn allemaal mènnekes die weigeren in een fabriek tussen tweeduizend mensen te gaan staan. Kunnen die ook ramen wassen zonder strepen achter te laten?’ besluit Paul Vermee.