HOME CUBRA

INHOUD AUTEURS

Brabant Cultureel • Brabant Literair

Tijdschrift voor kunst, cultuur en literatuur

63ste Jaargang - oktober 2014

 
HOME BC / BL Contact / Reageren Archief Brabant Cultureel Archief Brabant Literair
 
 

  Mischa Keijser, Phototeacher (eigen beheer) 2014.

Het boek is te downloaden via de iTunes Store en kost € 7,99 www.itunes.apple.com/nl/book/phototeacher/

www.mischakeijser.com

 

  Anne Geene, Kleine Wateralmanak, van zee tot molecuul (eigen beheer) 2014.

Het boek is te bekijken en te bestellen via: www.annegeene.nl/publicaties.  De prijs is € 25,00.

www.annegeene.nl

 

  Wiesje Peels, Mimus. Den Haag: Uitgeverij Komma / d’jonge Hond 2014, 200 pp.

ISBN 978-94-91525-36–0, hb., € 34,00.

www.wiesjepeels.com

 

  Maarten Schets, Schoonheid. Beauty unadorned. Houten: Uitgeverij TerraLannoo 2014, 320 pp.,

ISBN 978 90898 9621 6, luxe paperback, € 49,50.

www.maartenschets.nl

 

©Brabant Cultureel – oktober 2014

Fotoboeken van oud-studenten AKV|St. Joost

 

Nederlandse fotografen staan internationaal bekend om hun bijzondere fotoboeken. Recent zag een aantal fraaie exemplaren het levenslicht, waaronder vier van oud-studenten van AKV|St. Joost in Breda: Mischa Keijser, Anne Geene, Wiesje Peels en Maarten Schets. De Bredase academie stelt het verbeelden van een eigen verhaal voorop en daarin is dit viertal goed geslaagd. Dat verklaart meteen het eigen karakter van deze boeken.

 

door Irma van Bommel

 ►Mischa Keijser

Anne Geene

Wiesje Peels

Maarten Schets

 

Mischa Keijser – Phototeacher

Het boek Phototeacher van Mischa Keijser (1974) heeft als ondertitel: A photography course for people with an exquisite taste. Daarmee zet de auteur meteen de toon. Het boek is bedoeld als een cursus voor wie mooie foto’s wil maken. Het is voorzien van ruim honderd foto’s van Mischa Keijser zelf – stuk voor stuk meesterwerken – waardoor het tevens een prachtig kijkboek is. Omdat het boek analyses en statements bevat, is het ook heel goed leesbaar voor wie geen fotograaf is, maar wel van kunst houdt, en van humor.

Keijser ontwierp het boek voor een Mac computer, Macbook of iPad. Het is dus een digitaal boek. Ook de lezer die zich eerst over de aversie tegen zo’n noviteit heen moet zetten, wordt daarna beloond met de voordelen van dit medium. Zoals het boek is opgezet, heb je telkens te maken met maar één pagina. Het scherm toont of alleen tekst of alleen beeld. De aandacht is daardoor volledig op dat ene gericht. Je wordt niet afgeleid door een tegenover liggende bladzijde.

 

 

Mischa Keijser, Barendrecht 15.15 uur, 2010.

 

 

Mischa Keijser, Barendrecht 17.30 uur, 2010.

 

 

Verrassend

In zijn teksten biedt Keijser analyses over compositie en lichtval en geeft hij zijn visie op clichés en hoe deze te vermijden. De uitspraken die hij doet zijn allemaal zorgvuldig geformuleerd. Zijn eigen fotowerken dienen als voorbeeld. Naarmate het boek vordert, worden de getoonde beelden steeds verrassender. Je wordt als lezer regelmatig zo van je stuk gebracht dat je meteen terugbladert om te zien wát hij nu precies heeft gezegd.

Phototeacher bevat een mooie afwisseling van serieuze beweringen en verrassende beelden. Maar in het hoofdstuk over zonnebloemen – ‘een onderwerp dat door Van Gogh in zwang kwam’ – is het andersom. Hier worden komische beweringen, over zonnebloemen die last hebben van stemmingswisselingen, afgewisseld met realistische foto’s.

 

 

Mischa Keijser, Bunker en regen, Leerdam, 2001.

 

Door de vorm waarin Phototeacher is gegoten, heb je geen idee hoever je gevorderd bent in het boek; je laat je gewoon meevoeren. De volgende bewering klinkt als een einde: ‘Als het probleem van de onvermijdelijke dood onopgelost blijft, zit er niets anders op dan te genieten van het leven.’ Maar na de verrassende foto van blote billen in de branding volgt nog een toegift met adviezen, om uiteindelijk af te sluiten met: ‘Fotografie kan een manier zijn om te overleven, te ontspannen of te beïnvloeden. Of om je liefde te tonen.’ Met wederom een prachtige, verrassende foto.

Al die mooie beelden bij elkaar maken wel meteen duidelijk dat het niet zo eenvoudig is om mooie foto’s te maken. Het verrassingseffect zit hem natuurlijk in de kunst om foto’s te maken die niet voorspelbaar zijn. Phototeacher is Engelstalig en daardoor geschikt voor de internationale markt.

 

 

Mischa Keijser, Naakt, oranjezon, 2011.

 

  Mischa Keijser, Phototeacher (eigen beheer) 2014.

Het boek is te downloaden via de iTunes Store en kost € 7,99

www.itunes.apple.com/nl/book/phototeacher/

www.mischakeijser.com

►Mischa Keijser Wiesje Peels Maarten Schets


 

Anne Geene’s Kleine Wateralmanak

In september won Anne Geene (1983) de New Talent Photography Award van ING en kwam ook haar nieuwe boek uit: Kleine Wateralmanak, van zee tot molecuul. Het verscheen bij de tentoonstelling The Power of Water in Utrecht.

Eerder gepubliceerde boeken Perceel nr. 235. Encyclopedie van een volkstuin (2010) en Nieuwe feiten. Waarnemingen uit het dieren- en plantenrijk en het heelal in het algemeen (2012) maken duidelijk dat fotograaf-beeldend kunstenaar Anne Geene op quasiwetenschappelijke manier de natuur ordent. Haar observaties geven aan hoe vindingrijk en gevat zij is. Met Kleine Wateralmanak gaat zij op dezelfde voet voort. Met bestaand beeld en eigen foto’s behandelt zij allerlei aspecten van het water, van groot naar klein, van de zee tot een molecuul, maar dan op ludieke wijze. Met een onbevangen blik treedt zij de natuur tegemoet.

 

 

Anne Geene, Ingescand water (600 dpi).

 

Ter introductie heeft zij een aantal stereotiepe uitspraken verzameld, zoals Nederlanders hebben een bijzondere relatie met water. Vervolgens doet Geene in de Kleine Wateralmanak verslag van uiteenlopende onderwerpen: bedreiging door het water (overstromingen), kringloop van het water, vakantiekiekjes waar water een grote rol speelt, de kleur van wateroppervlakten, het percentage water waaruit de mens bestaat (maar hoeveel precies?), waterverbruik, kwaliteit van drinkwater, water in voedsel (en de prijs daarvan), waterdruppels en wat daar allemaal in kan zitten.

Anne Geene heeft voor dit boek meer gebruik gemaakt van bestaand beeld, zoals vakantiekiekjes en ansichtkaarten, dan van eigen foto’s. Daarmee doet ze denken aan Paul Bogaers die ook in zijn werk veelvuldig gebruik maakt van bestaande foto’s en die daartoe een grote verzameling foto’s, ansichtkaarten en tijdschriftknipsels heeft aangelegd.

 

 

Anne Geene, Pijlstaartrog (zoutdruk).

 

 

Zoutdrukken

Van de eigen foto’s vallen de zoutdrukken het meest op. Voor deze negentiende-eeuwse techniek heeft zij, heel toepasselijk, water uit de Noordzee gebruikt. Ze toont oude gravures van vissen die door de slechte kwaliteit van het zeewater en door overbevissing niet meer voor zouden komen in de Noordzee.

Het onderzoek doen naar allerlei systemen in de natuur en vooral het ordenen lijkt op de werkwijze van Herman de Vries. Deze kunstenaar, geboren in 1931, die al in de jaren zeventig begon met het ordenen van de natuur als kunstproject, gaat Nederland volgend jaar vertegenwoordigen op de Biënnale van Venetië. Het zou aardig zijn als de selectiecommissie ook Anne Geene zou meenemen. Zij is immers op originele, vernieuwende en eigentijdse wijze met deze materie bezig is. Haar kracht ligt in het feit dat ze het ordenen ook weer weet te relativeren door er heel subtiel een komische twist aan te geven.

 

 

Anne Geene, WC-papier: Absorptie van een waterdruppel.

 

  Anne Geene, Kleine Wateralmanak, van zee tot molecuul (eigen beheer) 2014.

Het boek is te bekijken en te bestellen via: www.annegeene.nl/publicaties.  De prijs is € 25,00.

www.annegeene.nl

 ►Mischa Keijser Anne Geene Maarten Schets


  

Wiesje Peels, Mimus

Met het fotoboek Mimus geeft Wiesje Peels (1975) een beeld van de circuswereld buiten de piste. Al op jonge leeftijd raakte Peels gefascineerd door het circus. Haar vader trad als clown-goochelaar op voor kleine gezelschappen. Zij mocht mee als assistente. Het verkleden, schminken, je verschuilen achter een rol en optreden voor publiek boeide haar. Sinds 2001 reist zij regelmatig enkele dagen mee met kleine familiecircussen.

 

 

Wiesje Peels, Z.T. (acrobate).

 

Mimus werd in september tijdens BredaPhoto gepresenteerd, geheel in stijl met circusacts. Aan het boek ging een WorkLab vooraf dat in maart dit jaar (2014) plaatsvond in Galerie Pennings in Eindhoven. Dit was openbaar, het publiek mocht meekijken en meedenken. (Zie hier op  www.cubra.nl)

Het circus heeft een grote aantrekkingskracht op mensen. Het reizende bestaan ziet er zo romantisch uit. Maar de werkelijkheid is anders. Het is hard werken, veel trainen. Jaar in jaar uit hetzelfde doen. De artiesten zijn echt niet altijd vrolijk. Als ze optreden spelen zij een rol.

Wiesje Peels geeft ze weer op het moment dat zij uit deze rol treden, na een optreden of tijdens het oefenen. Zij hebben hun artiestenkleding (deels) nog aan, waardoor ze als artiest te herkennen zijn. Maar er is geen publiek, geen applaus. Ze hoeven niet te lachen. Het masker valt af. De beelden tonen het contrast tussen illusie en werkelijkheid.

 

 

Wiesje Peels, Z.T. (Atlas).

 

 

Verwachtingspatroon

Hoewel Peels ook foto’s heeft gemaakt van werkelijke situaties, zijn de meeste foto’s geënsceneerd, in scène gezet. Een enkele keer bedeelde Peels een artiest een totaal andere rol toe. Zo zien we hen bijvoorbeeld als prinses of als Atlas. Ook laat ze artiesten de man-vrouw verhouding uitbeelden.

Hoe langer je naar deze beelden kijkt, hoe meer je eruit haalt. Er zit een gelaagdheid in. Dat wordt duidelijk aan het eind van het boek, waar inspiratiebronnen uit de schilderkunst en de film worden getoond. De titel van het boek is afgeleid van het Latijn, waar mimus ‘acteur’ en ‘klucht’ betekent.

De artiesten in Mimus spelen een rol. Ze proberen te voldoen aan een verwachtingspatroon. Maar doen wij dat niet allemaal? Spelen wij niet allemaal een rol in ons werk, als partner of als moeder of vader? De foto’s reflecteren de stemming van de kunstenaar. Centrale vraag die Wiesje Peels stelt is ‘hoe je in de overgave aan een ander je onafhankelijkheid kunt bewaren.’

 

 

Wiesje Peels, Z.T. (circusartiesten).

 

 

Wiesje Peels, Z.T. (zelfportret).

 

  Wiesje Peels, Mimus. Den Haag: Uitgeverij Komma / d’jonge Hond 2014, 200 pp.

ISBN 978-94-91525-36–0, hb., € 34,00.

www.wiesjepeels.com

►Mischa Keijser Anne Geene Wiesje Peels


 

Maarten Schets, Schoonheid – Beauty unadorned

Sinds de jaren tachtig geniet Maarten Schets (1956) grote bekendheid met de modereportages die hij maakte voor mode- en lifstyle magazines in binnen- en buitenland, onder andere voor Avenue.

Van 1975 tot en met 1979 volgde hij zijn opleiding aan academie St. Joost. ‘Voor mij waren het belangrijke jaren waarin ik kon ontdekken wat ik echt wilde met fotografie. Dat was toen modefotografie. De mogelijkheid als een ‘regisseur’ een beeld te creëren sprak mij aan. In een modefoto ben je vaak bezig alles wat niet klopt te elimineren. Ook toen was het voor mij al een zoektocht naar ‘schoonheid’.

 

 

Maarten Schets, Z.T. (Egypte).

 

In de catalogus van de expositie Modebeeld 84|85 in het Haags Gemeentemuseum, waar zijn werk te zien was, zei hij: ‘Als een foto over tien jaar nog spannend is, dán kun je misschien zeggen dat het kunst is.’ De modefoto’s die Schets nu toont in het boek Schoonheid hebben de tand des tijds ruimschoots doorstaan.

Samen met stylist Frans Ankoné en fotomodel Linda Spierings reisde hij naar onder andere China en India om daar bijzondere modereportages te maken voor Avenue. Die nummers zijn inmiddels collectors items. In Schoonheid zijn foto’s van Linda Spierings opgenomen uit die reportages, maar ook recente foto’s van haar. Sommige mensen behouden hun schoonheid als ze ouder worden. Linda Spierings is daar een goed voorbeeld van.

 

 

Maarten Schets, Albinomeisje en Superman.

 

Toch gaat Schoonheid niet alleen over mode. Het gaat ook over de schoonheid van ongerepte natuur, de schoonheid van het ouder worden, schoonheid in kunst en in vriendschappen met bijzondere mensen. Bovenal gaat het om de constatering dat schoonheid van binnen zit.

Midden jaren tachtig brak overal ter wereld de aidsepidemie uit. Ook Schets raakte geïnfecteerd door het hiv-virus. Hij is echter nooit ziek geworden. Tijdens zijn reizen door Afrika merkte hij dat vooral jonge hiv-patiënten te lijden hebben van het stigma dat zij opgelegd krijgen. Dit was voor Schets aanleiding om de opbrengst van zijn boek te schenken aan Orange Babies, een stichting die zwangere, met hiv besmette vrouwen en hun baby’s opvangt, en daarnaast ook aan Niños del Arco Iris, een organisatie die zich inzet voor onderwijs en gezondheidszorg van kinderen uit arme gezinnen in Peru.

 

 

Maarten Schets, Z.T. (struisvogels).

 

Maarten Schets wisselt in zijn boek beelden van de natuur af met foto’s van mensen. In beide genres weet hij zijn betrokkenheid te leggen. Zijn natuurfoto’s zijn in één woord ontzagwekkend. Er spreekt een groot respect uit voor de grootsheid van het ongerepte landschap. Mensen, zowel volwassenen als kinderen, weet hij liefdevol vast te leggen. Onder de volwassenen die hij portretteerde, in hun eigen omgeving, zijn astronaut André Kuipers, diverse fotomodellen, organisatoren van goede doelen en een aantal kunstenaars waaronder Lotta Blokker. In Schoonheid toont Maarten Schets zijn oprechte belangstelling voor het leven.

 

 

Maarten Schets, Lotta Blokker. 

 

  Maarten Schets, Schoonheid. Beauty unadorned. Houten: Uitgeverij TerraLannoo 2014, 320 pp.,

ISBN 978 90898 9621 6, luxe paperback, € 49,50.

www.maartenschets.nl

►Mischa Keijser Anne Geene Wiesje Peels Maarten Schets